در این کانال مطالبی در رابطه با فلسفه زبان نگرش ها بە مسائل زبانی زبان آموزی، تک زبانگی و چند زبانگی نشانە شناسی تحلیل گفتمان صرف و نحو و آواشناسی زباشناسی نظری و کاربردی رویکردهای زایشی، شناختی، نقشگرا .. د.میرمکری https://t.me/linguisticsacademy
تصویر گونگی. یکی از ویژگیهای متمایزکنندۀ زبان اشاره از زبان گفتاری تصویرگونگی است
تصویر گونگی
یکی از ویژگیهای متمایزکنندۀ زبان اشاره از زبان گفتاری تصویرگونگی است. منظور از تصویرگونگی این است که در زبان اشاره بسیاری از اشارات شباهت تصویری به مصداق واقعی خود در جهان خارج دارند. مثلاً اشارۀ توپ همواره به گردی آن مربوط میشود و اشارات غذا و خوردن حتماً به سمت دهان تولید میشوند. این ویژگی باعث شده بود که زبانشناسان تا مدتها در زبان بودن زبان اشاره تردید کنند. چون در زبانهای گفتاری هیچ شباهتی بین آوای توپ و شکل واقعی یک توپ وجود ندارد. اما محققان، امروز تصویرگونگی را صفت خاص زبانهای اشاره میدانند که زبانهای گفتاری به دلیل صوتی بودنشان فاقد آنند.
همخانوادگی در زبانهای اشاره
همچون زبانهای گفتاری، زبانهای اشاره هم تاریخچه و خانوادۀ زبانی دارند. ولی از آنجا که این زبانها شکل نوشتاری ندارند و فیلم و تصویر هم از گذشتۀ دور این زبانها وجود ندارد، و از آنجا که محققان تا به حال چندان علاقهای به جمعآوری و ثبت این زبانها نداشتهاند، اطلاعات تاریخی زیادی از این زبانها در دسترس نیست. درمورد زبان اشارۀ آمریکایی – که اولین زبان اشارۀ مطالعه شده در جهان است – میدانیم که این زبان از زبان اشارۀ فرانسوی مشتق شده است، چون اولین مدرسۀ ناشنوایان در آمریکا به دست معلمی فرانسوی تأسیس شد.
در مورد زبان اشارۀ ایرانی میدانیم که عناصر زیادی از زبان اشارۀ امریکایی در آن وجود دارد. چون در آغاز دهۀ پنجاه شمسی روابط آموزشی میان سازمانهای مرتبط با امور ناشنوایان و معلمان آمریکایی برای آموزش کودکان ناشنوا برقرار شد (با فعالیتهای خانم ثمینه باغچهبان). اما قبل از این ارتباط هم مدارس ناشنوایان در ایران دایر بوده است و همچنین نوعی اشاره که به اشارۀ قهوهخانهای معروف است خارج از فضای مدرسه در میان ناشنوایان ایرانی استفاده میشده است. در مورد ریشۀ زبان اشارۀ ایرانی پیش از تأثیر اشارۀ امریکایی اطلاعاتی در دست نیست.
@linguisticsacademy
حروف الفبای گفتار در زبان اشاره
یک اشتباه دیگر درمورد ماهیت زبان اشاره این است که بعضی گمان میکنند زبان اشاره، هجی دستی کلمات فارسی است. درحالیکه چنین نیست. درست است که ناشنوایان برای ۳۲ حرف الفبای فارسی و سه واکۀ ــَ ــِ ــُ علامتهای دستی دارند. اما اغلب از هجی دستی فقط برای نامیدن اسامی خاص مانند اسم محلها، اشخاص و اشیا و کلماتی که اشارهای برای آنها در زبان وجود ندارد استفاده میشود. تقریباً تمام ناشنوایانی که اندک سوادی داشته باشند، از این روش استفادههای مؤثری در برقراری ارتباط میکنند. اغلب همراه با اشاره دستی حروف، لبها نیز حروف را ادا میکنند و مخاطب نیز به دستها و لبها همزمان نگاه میکند. برای همین در هجی دستی فاصله دست و لبها تا حد ممکن کم است و دستها نباید لبها را بپوشانند. از الفبای دستی استفادههای گستردهای در زبان اشاره میشود. مثلاً حرکت مربوط به یک اشاره را با شکل دست مربوط به یک حرف الفبا با هم ترکیب کرده و یک اشارۀ ترکیبی میسازند. مثلاً اشارۀ رنگ اگر با شکل دست «ط» ادا شود، به معنای رنگ طوسی است.
@linguisticsacademy
با آنکه در ابتدا مطالعۀ زبانهای اشاره با کار زبانشناسان آغاز شد، اما امروز دامنۀ علاقمندی به کشف سازوکارهای ارتباطی ناشنوایان به محققان رشتههای دیگر هم رسیده است. محققان علوم شناختی، انسانشناسان، پژوهشگران تکامل (فرگشت) مغز و اعصاب و دیگر رشتهها به مطالعۀ زبانهای اشاره روی آوردهاند، یا نتایج تحقیقات زبانشناسان در این حوزه را دنبال میکنند. آنها دریافتهاند که مطالعۀ زبانِ انسانهایی که بدون تولید آوا با یکدیگر ارتباط برقرار میکنند، برای کشف ظرفیتهای ذهنی، شناختی، تکاملی بشر بسیار راهگشاست.
ص۲