چرا نرخ تورم رسمی آنقدر با تجربه شخصی ما تفاوت دارد؟. ✍امیر حسین خالقی

چرا نرخ تورم رسمی آنقدر با تجربه شخصی ما تفاوت دارد؟
✍امیر حسین خالقی

زیاد می شنویم که خیلی ها ادعا می کنند که ارقام رسمی تورم را نباید جدی گرفت؛ زیرا کار خودشان است و آن را به دلایل سیاسی به عمد پایین تر از واقعیت گزارش می کنند؛ برای مثال تورم تیر ماه حدود 8 درصد گزارش شده است که به وضوح پایین تر از افزایش قیمت هایی است که در خریدهای روزمره با آن سرو کار داریم؛ اما قضیه چیست؟

1- نرخ تورم اعلام شده در واقع متوسط رشد قیمت ٤٧٥ کالا وخدمت است که آن را سبد می نامند که هر کدام وزن خاصی در محاسبه قیمت نهایی آن دارند (٣٠,٧٢ درصد از اجاره مسکن، ٢٦.٦٤ درصد خوراکی ها ،٩.٤١ درصد حمل ونقل، ٧.١٤ درصد بهداشت و درمان، ٤.٧٨ درصد پوشاک وکفش که این گروه ها هم باز ریزتر می شوند ٦.٦٧ درصد نان، ٥.٩١ درصد گوشت، ١.٨٤ درصد آموزش و...).

2- قیمت های این 475 قلم به طور منظم از ٣٥٧ منطقه شهری و٦٢٦ آبادی و ٤٢٠٠٠٠ ثبت قیمت از خرده فروشی ها گرد آوری می شود. طبیعی است که قیمت ها در جاهای مختلف تفاوت زیادی داشته باشند، ولی میانگین آنها مورد نظر است.

3- برای محاسبه نرخ تورم اعلام شده در واقع 24 قیمت سبد (دو سال) استفاده می شود؛ برای مثال برای محاسبه همین تورم تیر 97 نرخ تغییر متوسط قیمت سبد در ١٢ ماه گذشته (تیرماه ١٣٩٧ تا مردادماه ١٣٩٦) نسب به 12 ماه پیش از آن (تیرماه ٩٦ تا مردادماه ٩٥) به کار گرفته می شود .

4- برخی اقلام سبد می توانند افزایش خیلی بالایی را تجربه کنند؛ ولی اثر آنها در نرخ تورم بستگی به وزن آنها در سبد دارد، برای مثال سیگار بهمن نزدیک به 80 درصد افزایش قیمت یافته ، ولی با توجه به ضریب اهمیتی که در سبد تورم کشور (٤ از هزار) خواهد بود اثر چندانی در نرخ نهایی ندارد (0.8*0.004) ؛ امّا اجاره مسکن که به طور نسبی رشد کمتری داشته است (حدود 15 درصد) با توجه ضریب اهمیت بالا ( 330 از هزار) اثر بسیار بیشتری نشان می دهد (0.15*0.33).

5- افراد مختلف سبد متفاوت و محدودتری دارند که لزوما منطبق با سبد استاندارد تورم نیست و از این رو درصد افزایش قیمتی که حس می کنند متفاوت از نرخ رسمی است، اساسا نرخ رسمی برای مقاصد سیاستگذاری استفاده می شود، نه اطلاع رسانی مردم عادی.

6- قیمت ارز به طور مستقیم ربطی به نرخ تورم پیدا نمی کند؛ پول خارجی در سبد تورم جایگاهی ندارد با توجه به اثر آن بر قیمت کالا و خدمات "با تاخیر" روی سبد تورم اثر می گذارد.


شاید بپرسید پس برآوردهای هانکه بزرگ با توجه به قیمت ارز از کجا می آید، یعنی انقدر پرت است که متوجه این بدیهیات نیست؟ خیر، آن بزرگوار هم استدلال های جدی در این مورد دارد که از قضا در مصاحبه ای با "تجارت فردا" به بخش هایی از آن پرداخته است؛ در مکتب اتریش که اساسا به همه این شاخص های تجمیعی و کلان اعم از تورم و جی دی پی و مانند آن بدبین اند؛ والله اعلم.

https://goo.gl/pUzYzf

منبع: کانال راهبرد
@m_ali_mokhtari