در باب یک سیاست نفتی

در باب یک سیاست نفتی

آقای سعید لیلاز در همین نشست اخیر دانشگاه شریف حرف بامزه ای می زد که اگر فرض کنیم همین فردا نفت به 200 دلار برسد، دولت شیخ حسن یک روز هم دوام نمی آورد و رندان زیر آبش را خواهند زد. او به درستی به نقش جدی نفت در سیاست این حوالی اشاره می کرد، اهل فن به این نوع سیاست که نقش نفت در آن پررنگ است، سیاست نفتی یا پتروپلیتیک می گویند.

در تحقیقی با بررسی رفتار کشورهای متعدد نشان داده شده است که آنهایی که از عایدات نفت برخوردارند و زیرساخت نهادی دموکراتیک ندارند، از خود رفتارهای مشترکی نشان می دهند (اینها را کشورهای پترولیست خوانده اند و امثال روسیه، آذربایجان، ازبکستان، سودان و ونزوئلا در آن جای می گیرند):

1- دولت ها کاری به مالیات شهروندان ندارند و مستقل از آنها می شوند و راه خود را می روند، پول نفت را به عنوان نوعی حق السکوت خرج می کنند تا مطالبات جامعه جدی نشود و دنبال پاسخگویی و بازخواست از دولت نروند.

2- از آنجا که قرار نیست مردم را نمایندگی کنند، پول را می بخشند و هوادار می خرند. درآمد نفتی به شکل گسترده ای صرف حامی پروری و پرورش نورچشمی ها می شود. می توان فیش های حقوقی نجومی را مصداقی از این شمرد.


3- از تشکیل گروه های اجتماعی مستقل موثر جلوگیری می کنند و آنها را به حاشیه می برند.

4- از آنجا که تغییر می تواند برای قدرتمندان خطرناک تلقی شود، پول زیادی صرف کنترل و حفظ اوضاع داخلی می شود، پلیس، نظامیان و نیروهای امنیتی بخش عمده ای از این درآمد نفتی را می بلعند. این کشورها پول دارند و می تواند آن را خرج حفظ "سنت" و "میراث تاریخی" خود کنند، والا امکان نداشت در قرن 21 یک ساخت حکومتی ماقبل مدرن در عربستان بتواند خود را حفظ کند.


5- انگیزه افراد جامعه برای تقسیم کار بیشتر، تخصصی شدن فعالیت ها و نوآوری کاهش می یابد و فشار اجتماعی برای توسعه به مفهوم مدرن به وجود نمی آید.

عجیب نیست بگوییم که اگر نفت ارزان بود و پول به حد کافی در خزانه موجود نبود، خیلی بعید بود رئیس دولت مهرورزی می توانست چنین گردوخاکی کند. کسانی همان زمان نوشتند حتی وطن پرستی هم با شکم سیر آسانتر است، والله اعلم 😊

http://goo.gl/MSlW1x

به نقل از کانال راهبرد
@RahbordChannel


https://telegram.me/m_ali_mokhtari