تحلیلی بر اقتصاد از نگاه تاریخ و بهترین تحلیل های اقتصادی تماس با مدیر کانال: @Mokhtari_Ali
صوتی: دیدید که ردیف درآمدی بودجه ۹۸ از محل مالیات آستان قدس رضوی، صد هزار تومنه 👈 احتمالا فکر کردید چقدر بده که آستان قدس در تامین
صوتی: https://t.me/Economics_and_Finance/679
حتما دیدید که ردیف درآمدی بودجه ۹۸ از محل مالیات آستان قدس رضوی، صد هزار تومنه 👈 https://t.me/Economics_and_Finance/678
احتمالا فکر کردید چقدر بده که آستان قدس در تامین هزینههای اداره جامعه مشارکت نمیکنه. تو این پست میخواهم توضیح بدم که داستانهایی که پشت اون عدد «۱» میلیون ریال نهفته فجیعتر از اونیه که فکر میکنید.
➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖
ارقام جداول بودجه به «میلیون ریال» نوشته میشن. تو لایحه بودجه سال ۹۷، پنج ردیف درآمدی ۱ بود، یعنی یک میلیون ریال. در لایحه بودجه ۹۸، تعداد ۱ها رسید به ۱۷ تا، یکیشون مالیات آستان قدسه. قضیه این «۱»ها چیه؟
مرکز پژوهشهای مجلس در مورد ۱ های بودجه میگه:
«عدد ۱ یعنی اینکه نمیدانیم، یا مطمئن نیستیم چه قدر، یا اینکه عددی در ذهن داریم اما نمیخواهیم بنویسیم ... به این ترتیب سقف منابع درآمدی بودجه کاملا مغشوش است. این تکنیک جالب در بودجهنویسی که اختصاص به ایران دارد، از چندین سال پیش در بودجه تعبیه شده و امسال به اوج خود رسیده است»
(سند: بررسی لایحه بودجه به زبان ساده، صفحه ۴۸ http://rc.majlis.ir/fa/report/show/1095039)
➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖
هیچکدوم از ما درآمد قطعی سال آیندهمون رو نمیدونیم، ولی تخمین خوبی داریم. دولت هم همینطوره. ردیفهای درآمدی سال آینده همه تخمین هستند. ندونستن یا مطمئن نبودن، دلایل خوبی برای عدم انعکاس تخمین نیست. کمااینکه دولت در مورد بقیه ردیفهای درآمدی هم مطمئن نیست، ولی تخمینش رو منعکس میکنه.
بعضی درآمدها بیشتر محقق میشن، برخی کمتر. اگه تخمینها علمی باشند، درآمدهای بیشتر، درآمدهای کمتر رو خنثی میکنند و مجموع درآمد محقق خیلی تغییر نمیکنه. اگه هم مجموع درآمد تغییر کرد، دولت کسری رو با استقراض از بازار تامین میکنه. این رویه همه جای دنیا معموله.
اتفاقا همین عدم اطمینان در مورد درآمدها، کسری بودجه رو اجتنابناپذیر میکنه. تقریبا همه کشورها تو سند بودجه یک ردیف دارند که کسری بودجه رو قید میکنه. یکی دیگه از ویژگیهای اختصاصی بودجه نویسی ایران، کسری نداشتنه. البته معمولا در عمل بودجه کسری آورده. اما وجود کسری در سند بودجه انکار میشه. انکار کسری بودجه منعکس کننده خاماندیشی و ناپختگی سازوکار بودجهنویسی کشوره.
اما در مورد درآمد مالیاتی آستان قدس، اگه به سازمان برنامه بگید پارسال که تخمین ۳۰ میلیارد تومنی داشتید، چرا امسال تخمین ندارید، میگن تخمین داریم نمیخواهیم بنویسیم!
➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖
سازمان برنامه میگه اگه تخمینمون از مالیات آستان قدس رو بنویسیم، ولی مالیات محقق بیشتر بشه، بعد به بهونه ارقام بودجه، مبلغ بیشتر رو نمیدن، لذا بجای تخمینمون مینویسیم «۱». اما به دو دلیل، این عذر سازمان برنامه موجه نیست.
دلیل اول اینه که آستان قدس تنها نهادیه که برای خودش یک ردیف مالیاتی داره، در حالیکه مالیاتش میتونه با بقیه نهادهای حاکمیتی ادغام بشه و در یک ردیف کلی منعکس بشه. اینجوری تخمین سازمان برنامه از مالیات هر نهاد، قابل تفکیک نخواهد بود. یک ردیف مالیاتی داریم به نام «مالیات نهادها و بنیادهای انقلاب اسلامی». میشه یک ردیف کلیتر تحت عنوان «مالیات نهادها، بنیادهای انقلاب اسلامی، و آستانهای مقدسه» تعریف کرد و این مشکل رو موثرتر حل کرد.
دلیل دوم اینه که عرفاً و قانوناً عدد ۱ معنی تخمین نداشتن نمیده. ۱ یعنی یک. بودجه یک سند قانونیه. هر گزاره قانونی، دارای بار حقوقیه، و رعایت این بار حقوقی گزارهها، برای حفظ نظم مدنی جامعه لازمه. در کشوری که عدد «۱» در اسناد حقوقیش معنی یک نده، سنگ رو سنگ بند نمیشه.
اینکه سازمان برنامه بگه تو بودجه «۱» معنی «یک» نمیده به مضحکه کشیدن نظم حقوقی جامعهست و به سه گواه ادعاییست بیمبنا.
اولا، نظام حقوقی ما اینقدر سامان داره که در اون ۱ معنی یک بده.
ثانیا، «نبود تخمین» به اضافه «نبود تخمین» مساوی ۲ نیست. در حالیکه تو بودجه این «۱ها» با بقیه اعداد جمع میشن. یعنی هفده تا ۱ی که در ردیفهای درآمدی اومده، با هم جمع شدن و ۱۷ میلیون ریال از ۴۸۰ ه.م.ت درآمد بودجه رو تشکیل میدن. اگه «۱» سمبلی برای تخمین نداشتن بود، نباید با بقیه اعداد جمع میشد.
ثالثا، هیچ جای لایحه بودجه قید نشده که «۱» به معنی تخمین نداشتنه، بلکه این صرفا ادعاییست که شفاها بین کارشناسان