تحلیلی بر اقتصاد از نگاه تاریخ و بهترین تحلیل های اقتصادی تماس با مدیر کانال: @Mokhtari_Ali
📈چرا کارمان به اینجا کشید؟. (سرمقاله جالب دنیای اقتصاد شنبه ۷ مرداد ۹۶).. ✍️دکتر پویا ناظران
📈چرا کارمان به اینجا کشید؟
(سرمقاله جالب دنیای اقتصاد شنبه 7 مرداد 96)
✍️دکتر پویا ناظران
🔹چرا کارمان به اینجا کشید؟ بحران آب، بحران نفت، بحران بانکی، بحران صندوقهای بازنشستگی، دولت در نکول! چرا اینگونه شد؟ کجای راه را اشتباه رفتیم؟
🔹نداشتن بازار عمیق اوراق خزانه دولتی، باعث نکول دولت بر دیونش شده، اما ریشه مشکل نیست. استفاده از دلار برای رفاه حقوقبگیران شهری اشتباه است، اما ریشه مشکل نیست. راه را از آنجا کج رفتیم که جامعهای اسرافکار شدیم؛ چگونه؟
🔹یک سری اسرافها خیلی آشکارند؛ مثل اسراف غذا یا لامپی که بیجهت روشن مانده است. این نوع اسرافها کمترین اسرافهای جامعه ما هستند. یکسری دیگر از اسرافها کمتر آشکارند؛ مثل احداث کارخانه فولاد یا نیروگاه بخار وسط فلات خشک ایران. برخی صنایع خیلی آببر هستند و طبیعتا احداث آنها در مناطق کمآب موجب اسراف آب میشود. راه بهتر احداث آنها در کنار دریاست، مثل نیروگاه بوشهر. اینگونه اسرافها بخش قابلتوجهی از منابع کشور را هدر میدهند. اگر قیمت آب برای این صنایع قیمت تعادلی بود، دیگر اسراف نمیشد.
🔹اما نوع شدیدتر اسراف روی پنهانتری هم دارد. آنجا که یک مسوول دولتی بهدلیل داشتن منافعی در بخش خصوصی در «تزاحم منافع» قرار میگیرد نیز، اسراف صورت میپذیرد. این «تزاحم منافع» ممکن است در قالب استفاده از رانت اطلاعاتی جای گیرد یا خود را در قالب تصویب سیاستهایی که یک گروه خاص از آن منتفع میشود، بروز دهد. استفاده از رانت اطلاعاتی امکان فعالیت اقتصادی را از شرکتهای بهینه گرفته و در اختیار شرکتهای پرهزینه قرار میدهد. انتقال فعالیت از شرکت کمهزینه به شرکت پرهزینه موجب اسراف داراییهای کشور میشود. یک مثال دیگر اسراف پنهان، در بنگاههایی رخ میدهد که انحصار عرضه کالایی را در اختیار دارند. یک بنگاه انحصاردار بهمنظور کنترل قیمت در سطح مطلوبش عرضه کالا را کاهش میدهد. لازمه کاهش عرضه، احتکار کردن است و احتکار کالا بهجای استفاده شدن ازسوی خریدار، نمونهای دیگر از اسراف است.
🔹همه اسرافهای فوق اما در برابر شدیدترین اسراف جامعه ما قابل اغماض است؛ شدیدترین و پنهانترین اسراف از طرف همه ما در حال صورت گرفتن است و آن قرار دادن نفت بر سر سفره و خوردن آن است. چندین دهه است که داریم نفت میخوریم و نمیفهمیم. اگر دولت نفت نمیفروخت، نمیتوانست حقوق کارمندانش را بدهد، چرا که ارزش افزوده تولید شده ازسوی کارمندان دولت جبران حقوق و مزایای آنها را نمیکند. اگر دولت نفت نمیفروخت، کارمندان بخش خصوصی باید غذای کمتری میخوردند چرا که دولت با ارزانفروشی دلارهای نفتی، غذای وارداتی را ارزان سر سفرههای آنها میرساند. کسانی که به خارج از کشور مسافرت کردهاند میدانند که غذا در ایران چقدر ارزان است. ارزانی غذا عینا خوردن نفت است. یک قرن دیگر که نفت تمام شد، نوادگان ما از نسل ما چگونه یاد خواهند کرد؟
🔹چرا اینقدر اسرافکاریم؟ دلیل فرهنگی دارد؟ خیر! دلیلش این است که در هیچکدام از یازده دولت گذشته، سازمان برنامه و بودجه، وزارت اقتصاد و بانکمرکزی همزمان در دست اقتصاددانان نبوده است. این چه ارتباطی به اسراف دارد؟
🔹اقتصاد علم مطالعه اسراف است. کسی که 20 سال به مطالعه و پژوهش در علم اقتصاد پرداخته، در واقع همه شئون و شقوق اسراف و فرآیند اثرگذاری آن در جامعه را مطالعه کرده است. وقتی اقتصاددانان از نرخ بیکاری میگویند، نگران اسراف شدن منابع انسانی هستند. وقتی اقتصاددانان بهدنبال نرخ تعادلی در بازارند، در واقع بهدنبال یافتن آن شکل از تخصیص کالا هستند که اسراف را به حداقل میرساند.
متن کامل سرمقاله :
https://goo.gl/JxR9Dz
🔹اقتصاد در گذر زمان:
https://telegram.me/m_ali_mokhtari