تحلیلی بر اقتصاد از نگاه تاریخ و بهترین تحلیل های اقتصادی تماس با مدیر کانال: @Mokhtari_Ali


اقتصاد آزاد، اقتصاد دستوری و اقتصاد نوردیک

بسیاری از منتقدان نظام سرمایه داری به کشورهای نوردیک از جمله سوئد به عنوان مصداق‌های موفق سوسیال دموکرات اشاره می‌کنند، ولی گفته اند که این کشور در ۱۹۵۰ نرخ مالیات کمتری حتی از ایالات متحده داشته است و رویکرد آزادی اقتصادی (لسه فر) را به طور جدی دنبال می‌کرده است. رشد و پیشرفت سوئد را باید به دلیل سیاست‌های لیبرال صد ساله‌ای دانست که از ۱۸۵۰تا ۱۹۵۰ دنبال کرده است و پس از آن سوسیال دموکرات‌ها به بحث بازتوزیع و دولت رفاه پرداخته اند. آنها از حدود دهه ۷۰ کمی تند و تیز رفتند، ولی در دهه ۹۰ دریافتند که برخی راه‌ها به ترکستان است! کاهش مالیات‌ها و مقررات زدایی از اقدامات آنها در طی این سال‌ها بوده است. بهترین گواه برای این ادعا این است که آنها در شاخص آزادی اقتصادی بنیاد هریتج (سال ۲۰۱۵) رتبه ۲۳ را دارا هستند …یکی از مقالات راهگشا در این زمینه یادداشت دیروز دکتر غنی نژاد در ستون روزنامه دنیای اقتصاد است. برای رفع ابهام در این خصوص توصیه می‌کنم حتماً بخوانید:. امور اقتصادی جهان امروز مطلع و به روز باشیم. با کانال اقتصاد در گذر زمان:. ...
  • گزارش تخلف

اقتصاد فقر!

می‌گویند در اتحاد شوروی تصمیم گرفته شد که فیلم «خوشه‌های خشم» را به عنوان یک فیلم ضد سرمایه داری به نمایش بگذارند، فیلمی که بر اساس داستانی از جان اشتاینبک ساخته شده بود. داستان مصائب سفر خانواده‌ای فقیری است که در دهه ۱۹۳۰ و همان حال و هوای رکود اقتصادی در جستجوی زندگی بهتر به سمت کالیفرنیا سفر می‌کردند. آنها سوار ماشین شان می‌شوند و سفر پرخطرشان را آغاز می‌کنند …هدف دولتی‌ها از نمایش فیلم احتمالا این بود که نشان دهند از سرمایه داری هم بخاری بلند نمی‌شود و خدا را شکر کنید که به جای سرمایه داران زالوصفت، زیر سایه حکومت مردمی سرخ زندگی می‌کنید. اما بعد از گذشت مدتی نمایش فیلم را قطع کردند. علت این بود که تماشاگران می‌پرسیدند مگر در سرزمین امپریالیسم و استثمار کارگران، فقرا می‌توانند ماشین شخصی داشته باشند!؟. اقتصاد بازار آزاد بیشتر به نفع فقراست، ثروتمندان همیشه آنقدر امکان مالی داشته اند که زندگی به آنها سخت نگذرد، اگر در حال حاضر در خانه بسیاری از فقرا می‌توانید تلویزیون و یخچال و مانند آن را ببینید (چیزهای که زمانی نه چندان دور نشان ثروت بود)، همه را باید ناشی از رقابت در اقتصاد بازا ...
  • گزارش تخلف

پیش بینی یورو ۲۰۱۶ به روش کلان سنجی

«گلدمن ساکس» یک کمپانی بزرگ چند ملیتی جهت خدمات مالی و بانکی واقع در آمریکا است. گویا این اقتصاددانان آنقدر از روش‌های پیش بینی برای متغییرهای اقتصادی استفاده کرده اند که توانایی پیش بینی مسابقات یورو به کمک مدلهای کلان سنجی را در خود دیده اند. گلدمن ساکس کم پیش بینی نداشته که درست درآمده اند. در سال ۲۰۰۵ میلادی پیش‌بینی نمود، که ۴ کشور چین، هند، روسیه و برزیل تا سال ۲۰۱۰ میلادی در مسیر توسعه اقتصادی قرار گرفته و دارای بالاترین نرخ رشد اقتصادی خواهند بود، که با گذشت زمان و به واقعیت پیوستن اکثر‌ پیش‌بینی‌های این موسسه، اعتبار بیشتری در میان تحلیل‌گران اقتصادی پیدا کرد. ارزیابی دقیق این مدل نکات ارزشمندی را برای پژوهشگران اقتصاد سنجی به دنبال دارد. که به خلاصه‌ای از آن اشاره می‌شود:. ابتدا یک رگرسیون برای تعداد گلهای بازی کشور i در برابر کشور j به اجرا در آمده است که برای این رگرسیون از داده‌های مسابقات رسمی از سال ۱۹۵۸ یعنی اولین دوره مسابقات قهرمانی اروپا استفاده شده است. تعداد ۴۷۱۹ بازی‌های اروپایی رسمی از آن زمان انجام شده است. سپس تعداد گلهای هربازی براساس ادبیات خاص پیش بینی و توز ...
  • گزارش تخلف

در باب اثرات اقتصادی روزه

برخی کشورهای مسلمان از جمله ایران در ماه رمضان ساعات کاری را کم می‌کنند و هوای روزه داران را دارند، برای مثال در دوبی ساعت کار رسمی دو ساعت کمتر می‌شود و از ظهر تا ساعت سه هم کار در فضای باز ممنوع است. برای بررسی اثرات اقتصادی روزه و رمضان دو پژوهشگر داده‌های بیش از ۶۰ سال را بررسی کرده اند …کشورهای مختلف با توجه به نزدیکی و دوری از خط استوا شرایط متفاوتی را تجربه می‌کنند، زمان روزه داری در برخی کشورها مانند ترکیه نوسان بیشتری دارد (از ۹ تا ۱۵ ساعت) و در برخی دیگر مانند اندونزی کم و بیش ثابت است (حدود ۱۲ ساعت). نشان داده شده است که روزه اثر منفی بر اقتصاد کشورهای مسلمان دارد (بر اساس سرانه تولید ناخالص داخلی یا حتی حجم کل اقتصاد) و این در ساعت‌های طولانی‌تر روزه داری بیشتر هم نمود دارد. آنها گفته اند هر یک ساعت روزه بیشتر به کاهش ۰٫۷ درصدی تولید ناخالص داخلی می‌انجامد …از طرف دیگر اما نشان داده شده است که روزه گرفتن بر احساس خوشبختی شخصی مسلمانان اثر مثبت دارد، به زبان دیگر، در ماه رمضان «هرچند مسلمانان [به طور نسبی] فقیرتر می‌شوند، ولی احساس شادی بیشتری دارند» … نقل از راهبرد. اقتصاد ...
  • گزارش تخلف

امروز یک پرونده عالی در باشگاه اقتصاددانان مورد توجه قرار گرفته است

خدمت سربازی معضلی که برای بسیاری از جوانان نازینین وجود داشته و خواهد داشت. آیا تاکنون از خود پرسیده ایم که:. چه تضمینی هست که هرساعت کار اجباری سربازی برای کشور بهینه‌تر از کار داوطلبانه و از روی مهارت باشد؟. چه تضمینی هست که هر ریال هزینه شده برای یک سرباز کاراتر از هزینه کردن آن از سوی حاکمیت بر گرفتاری‌های دیگر این سرزمین باشد؟. چقدر فرصت‌های بهترین سالهای زندگی جوانان کشور در این مقوله تلف شد؟. چند پسر جوان را می‌شناسید که با کوهی از ایده‌ها و انگیزه و عشق به محلی برای شکسته شدن غرورشان اعزام شدند و تمام آن ایده‌ها نقش بر آب شد؟. میلیاردها نفر ساعت کار انجام شده توسط سربازان این سرزمین عزیز چقدر ارزش افزوده داشته و خواهد داشت؟. حسن این پرونده در این است که نظرات هم از نظامیانی چون سرهنگ حلوایی اخذ شده هم از اساتید مدیریت و اقتصاد کشور …تحلیل اقتصادی خدمت سربازی. بسیاری از کشور‌های جهان در دهه‌های گذشته، قانون سربازی اجباری را لغو کرده و با به‌کارگیری طرح‌هایی چون ارتش حرفه‌ای و سربازی داوطلبانه ساختار امنیتی خود را تغییر داده‌اند. ...
  • گزارش تخلف

خلاصه‌ای از یک میزگرد در دانشگاه شریف.. شاید بتوان گفت چالش اصلی طرفین مناظره شریف این بوده است:

نظام حاکم بر اقتصاد ایران در عمل با چه مکتب فکری بیشترین سازگاری را دارد؟. سرمایه داری؟ سوسیالیزم؟ بازار آزاد؟ یا مرکانتیلیسم؟. نظر شخصی بنده: معجونی است که به مرکانتیلیسم بیشتر شباهت دارد …عنوان میزگرد: سوسیالیسم، بازار و سوداگری (مرکانتیلیسم). طرفین مناظره:. عباس آخوندی وزیر راه دولت روحانی. علی مدنی‌زاده: عضو هیات علمی اقتصاد دانشگاه شریف. ...
  • گزارش تخلف

باور کنید این امام زاده حاجت نمی‌دهد!

می‌گویند کتان زمانی طلای سفید مصر به شمار می‌آمد و از قرن ۱۹ به بازارهای کشورهای اروپایی هم صادر می‌شد. زمان جمال عبدالناصر با آن شعارهای ناسیونالیسم عربی صنعت کتان هم ملی اعلام شد و دولت تلاش کرد تا این صنعت را با حمایت‌های خودش در داخل توسعه بدهد. ایجاد کارخانه‌های دولتی کتان در دلتای نیل و سیاست‌های حمایتی باعث شد که تولید آن بسیار جذاب شود و بسیاری از کشاورزان کشت کتان را به غلات ترجیح دهند (کاری که هر آدم عاقلی انجام می‌دهد).. خوب‌ها را صادر می‌کردند و بقیه هم در داخل مصرف می‌شد و ارزی هم به دست دولت می‌رسید که آن را خرج رتق و فتق امور می‌کرد. با گشوده شدن بازارهای بین المللی و افزایش رقابت به تدریج اوضاع برگشت، وضع صنایع نازپروده خراب شد و پول کم آوردند و این نارضایتی کارگران را به همراه آورد. سال ۲۰۰۸ در شورشی خونین سرکوب شدند و قضیه سال ۲۰۱۱ بهار عربی را هم که می‌دانید. دولت به نظر کار غیرعاقلانه‌ای نکرد، صنعتی را که قرن‌ها در آن مزیت داشت را حمایت کرد، فعالان نورچشمی صنعت کتان هم کار غیرعاقلانه‌ای نکردند، وقتی حمایت می‌شدند، لازم نبود خودشان را زیاد به زحمت بیندازند و برای تحو ...
  • گزارش تخلف

عبور از تله سوسیالیزم.. 📝این خبر را شنیدید؟

«۷۸ درصد مردم سوئیس با دریافت یارانه نقدی ماهیانه مخالفت کردند!. 📝 ۱۶ خرداد برابر با ۵ ژوئن: مردم سوئیس در یک همه‌پرسی با اکثریتی قاطع با طرح تعیین حقوق بی قید و شرط ۲۲۰۰ یورو برای تمام شهروندان این کشور مخالفت کردند. در این همه‌پرسی ۷۸ درصد در مخالفت و ۲۲ درصد در موافقت به این طرح رأی دادند …🔹استدلال مخالفان، تردید در تأمین مالی چنین طرحی است. آنها می‌گویند، دولت می‌تواند تنها با افزایش شدید مالیا‌ت‌ها این هزینه را تامین کند. در چنین صورتی، آهنگ رشد اقتصادی به شدت کند خواهد شد. 🔹از سوی دیگر استدلال می‌شود که اجرای این طرح می‌تواند از انگیزه‌های اقتصادی و نیز از حس مسئولیت فردی شهروندان بکاهد.». در پی شنیدن این خبر ممکن است سوالاتی به ذهن متبادر شود:. ۱- چگونه حکومتی بر سر چنین موضوعی رفراندوم برگزار می‌کند؟. پاسخ: گویا حکمرانی خوب در سوئیس، مردم این سرزمین را در آن سطح از آگاهی می‌بیند که به جای دموکراسی نیابتی (تصمیم گیری نمایندگان)، در مواردی که ۱۰۰ هزار متقاضی برای امری وجود داشته باشد، از دموکراسی مستقیم استفاده کرده و رفراندوم برگزار کند. ...
  • گزارش تخلف

چه کسی در ایران مسئول است؟.. مقاله هفته گذشته اکونومیست در خصوص ایران

امید‌های بسیاری وجود داشت که امضای برجام در جولای گذشته میان ایران و ۶ قدرت جهانی به تقویت دست میانه‌روها و کمتر شدن قدرت اصولگرایان بینجامد و این توافق باعث تقویت اقتصاد رکودزده ایران با لغو تحریم‌ها و پیوستن ایران به بازارهای مالی جهانی می‌شود. ولی اکنون چالش‌ها یکی پس از دیگری نمایان می‌شود و فعلا به نظر نمی‌رسد ایران شرایط کافی برای خروج کامل از انزوای جهانی و روابط با غرب را داشته باشد …صادرات نفت ایران که به دلیل تحریم‌های وضع شده تقریبا به نصف کاهش یافته بود از زمان برداشته شدن تحریم‌ها در ماه ژانویه گذشته رشدی ۶۰ درصدی داشته است و هیات‌های تجاری غربی به ایران سفر کرده‌اند؛ اما واقعیت آن است که تا زمانی که تحریم‌های وضع شده علیه ایران به خصوص علیه برخی نهادهای این کشور وجود دارند، ریسک سرمایه‌گذاری در ایران بالا خواهد بود …همچنین انتظارات زیادی ایجاد شده بود که با رفع تحریم‌های بخش مالی و بازگشت ایران به شبکه سوئیفت، شرایط عمومی تجارت و سرمایه‌گذاری، به خصوص در بخش‌های مهم غیرنفتی، بهبود می‌یابد. بعد از جریمه‌هایی که توسط ایالات متحده آمریکا، به دلیل نقض تحریم‌های ایران بر بانک‌ ...
  • گزارش تخلف

💠نگاهی بهتر به جهان و منطقه …کسی تا بحال فکر کرده که می‌شود از تبریز به باکو، و تفلیس و مسکو و دیاربکر و آنکارا و استانبول و اربیل

آخر هفته سوار قطار شد و دو ساعت دیگر در تفلیسی. ماه بعد می‌توان برای نهار به دیاربکر یا طرابزون رفت یا باکو مثلا …یک بار در سال می‌توان به استانبول رفت و بازی بشیکتاش منچستر را در ورزشگاه جدید بشیکتاش از نزدیک دید …و یا می‌توان دهکده‌ای سبز مثل آن‌هایی را که در سوئیس است در کوهپایه‌های سهند و سبلان و میشوو و اورین درست کرد و با تبلیغاتی که در سی‌ان ‌ن و فوکس و الجزیره می‌شود سالانه حداقل ده میلیون توریست را در آذربایجان پذیرفت …به جای فرودگاه فعلی تبریز و اردبیل و … که دو ساعت باید مننظر باشی تا کیف صد نفر مسافر هواپیمایی …. آتا توسط مامورین گمرگ بازرسی شود می‌توان فرودگاهی زد که سالانه پنجاه میلیون ظرفیت داشته باشد …سیستم ویزا را برای کشورهای منطقه کلا برداشت و اختلافات را به معامله و نفع همه‌گانی تبدیل کرد …می‌توان دانشجویان رشته اقتصاد را یک سال فرستاد کره جنوبی تا ببینند توسعه در این کشور چگونه رخ داد …یا برای دانشگاه زنجان یا اردبیل و اورمیه اساتید مدعو از ام‌ای‌تی یا هاروارد و استفورد و کمبریج آورد تا آرام ارام بفهمیم چگونه مسئله رقابت و بهتر شدن موضوع جهان توسعه یافته است …جشنوا ...
  • گزارش تخلف

تجارت نیست، صنعت نیست، ره نیست، امیدی جز به سردار سپه نیست!؟

رضا شاه پهلوی در دوران کوتاه سلطنتش تغییرات زیادی را در ایران به بار آورد و شاید بتوان ادعا کرد نخستین دولت سازی به معنای مدرن را او دنبال کرد، از موارد جزئی نظیر الزام نام خانوادگی برای همه افراد بگیرید تا دگرگونی‌های اساسی‌تر مانند دادگستری و دانشگاه. او با کودتا به قدرت رسید، ولی گویا چندان نامحبوب هم نبود و هرج و مرج اواخر دوره قاجار به حدی بود که ایرج میرزا شعر بالا را در وصفش بگوید. گفته اند روالی که وی پی گرفته بود ذیل عنوان «توسعه آمرانه» می‌گنجد.. عایدی او از پول نفت مثل پسرش زیاد نبود، برنامه توسعه مشخصی هم نداشته است و با نگاهی ملی گرایانه بعضی از تغییراتی که به نظر ضروری می‌آمد را دنبال کرده است. گفته اند تصویب قانون انحصار واردات و صادرات از جمله اقدامات وی بوده است که تجارت خارجی را در دست دولت قرار می‌داد و البته بعد از ۲ سال مشخص شد نتیجه‌ای نداشته است. اما دولت حتی بعد از آن هم شرکت هایی را تاسیس کرد و بخش عمده‌ای از منابع حاصل از تجارت خارجی زیر کنترلش بود. با این حال گفته می‌شود تا قبل از تبعید عملکرد خوبی داشت، هرج و مرج از بین رفته بود و سرمایه گذاری نیز در کشور اف ...
  • گزارش تخلف

چرا غرب غلبه کرده است؟.. سر آغاز پیدایش انسان

🌍اولین میمون‌های انسانگونه شاید در ۱٫۷ میلیون سال پیش برروی زمین ظاهر شده اند و به نظر می‌رسد انواع مختلف آنها نیز به طور هم زمان و درکنار هم به حیات خود ادامه داده اند. بقایای اولین انسان گونه‌های شرقی در اکتشافاتی که در بعضی غار‌های نزدیک پکن انجام گردید یافت شد …🌏این انسانها بین ۶۴۰ تا ۴۱۰ هزار سال قبل زندگی می‌کرده اند. این انسان گونه هارا باستان شناسان انسان پکنی گویند. اینان انسانگونه‌های اولیه‌ای بوده اند که در غار‌های می‌زیسته و ظرفیت دماغی محدوی داشته اند. گرچه افروختن آتش را می‌دانسته اند و از ابزار‌های سنگی استفاده می‌کرده اند، لکن شرایط استخوان بندی جمجمه آنها نشان می‌دهد که قادر به سخن گفتن نبوده و احتمالاً با ایجاد سر وصدا و اشاره با یکدیگر ارتباط بر قرار می‌کرده اند. از این دوران نقاشی‌های غاری نیز یافت نشده و این نیز نشان می‌دهد توان هنری آنها بیشتر از شامپانزه‌های امروزی نبوده است …🌎اولین انسان‌های غربی را انسان نئاندرتال می‌دانند که بقایای آنها در غار‌های اروپا کشف شد و در حدود۶۰۰ تا ۵۶۴ هزار سال پیش در این غارها به زندگی غار نشینی می‌پرداخته اند. لکن آنچه نئاندرتال ک ...
  • گزارش تخلف