تحلیلی بر اقتصاد از نگاه تاریخ و بهترین تحلیل های اقتصادی تماس با مدیر کانال: @Mokhtari_Ali


قیمت گذارى آب و انتخاب نوع تکنولوژى تولید: یک درس اقتصاد خرد ١ دیگر …✍دکتر محمد طبیبیان

جورج برناد شا گفته است که «مردم قیمت همه چیز را مى دانند و ارزش هیچ چیز را». این گفته در مورد منابع آب بخصوص صادق است …چند روز پیش صاحب یک شرکت کشاورزى را دیدم. از ایشان پرسیدم آیا از شیوه هاى مدرن که براى صرفه جویى در آب و خاک است، مانند مزارع طبقاتى که امکان باز یافت بخشى از آب مصرفى و نهاده هارا فراهم مى کند، استفاده مى کنید؟ جواب این بود که نه. گوجه فرنگى گرانتر از شیوه متعارف تمام مى شود! دلیل این پاسخ آن فرد چیست؟. دلیل آن منابع کم یاب عمومى مانند آب است که به صورت خصوصى توسط مزرعه دار به صورت مجانى استفاده مى شود و به صورت قیمت پایین تصنعى خود را نشان مى دهد. آیا استفاده از شیوه هاى مدرن- انتخاب نوع تکنولوژى به جز از شیوه هاى سنتى- به معنى افزایش قیمت محصول است؟ در کوتاه مدت و ابتداى شروع ممکن است، اما در بلند مدت چنین نیست. ...
  • گزارش تخلف

آب بٓرى هندوانه؟ یک درس اقتصاد خرد ١.. ✍دکتر محمد طبیبیان

حمید چیت چیان وزیر نیرو گفته اند صادرات هندوانه به دلیل آب برى بالا منطقى نیست. 👆 این نوع اندیشه تحکمى رایج در کشور است، نوعى اندیشه که حاکم بوده و از هر نوع منطق اقتصادى برى است. همین نوع اندیشه هم هست که سبب اتخاذ تصمیم هاى نادرست و پر هزینه مى شود. البته این مختص یک مقام یا فرد نیست این شیوه تفکر رواج گسترده دارد. به عنوان مقدمه عرض کنم، کشور ما کشورى است خشک و داراى تابستان داغ، در این نوع مناطق بدن با سرعت زیاد آب از دست مى دهد. به خصوص براى کسانى که درفضاى باز کار مى کنند جبران آب از طریق آشامیدن مجدد چندان کمکى نمى کند چون به سرعت از راه تعریق آب بدن از دست مى رود. آشامیدن مکرر آب در این شرایط موجب ناراحتى معده مى شود. راهى که مردم به صورت تاریخى آموخته اند مصرف میوه هاى آب دارمثل خیار، هندوانه، طالبى، خربزه و مانند آن است. امتیاز این میوه‌ها چیست؟ ...
  • گزارش تخلف

🔹مشکل تشخیص آب بری محصولات قابل حل است؟.. ✍دکتر پویا ناظران

در پست‌های قبلی دیدیم که در مدیریت منابع آبی، سه چالش داریم:. 🔶 معلوم نیست چه محصولاتی آب‌بری بیشتر دارند و چه محصولاتی آب‌بری کمتر. ادعاهای متناقض زیاده. 🔶 آب‌بری محصولات، هر چه که باشه، در مناطق مختلف کشور متفاوته. 🔶 «هزینه-فرصت» آب، در مناطق مختلف کشور متفاوته …چه جوری تصمیم بگیریم کجا چی بکاریم؟. ✔️ علم اقتصاد برای این مشکل راه‌حل داره:. ➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖. علم اقتصاد نشون می‌ده که اگه کشاورز، در ازای دریافت آب، «هزینه-فرصت» آب رو بپردازه، فقط محصولاتی می‌کاره که نسبت ارزش‌شون به آب‌بری‌شون بالا باشه. یعنی اخذ «هزینه-فرصت» آب، مصرف آب در کشاورزی رو به سمت بهینگی می‌بره … «هزینه-فرصت» یعنی چی؟ ...
  • گزارش تخلف

❇️ محمد طبیبیان: گفتیم اگر نرخ ارز سه‌برابر شود، دودمان اصلاح‌طلبی به باد می‌‌رود

✔️ در زمان آغاز به کار دولت دوازدهم من به همراه مجموعه‌ای از افراد به یکی از مقامات دولت برای رئیس جمهور جدید پیغام دادیم که خط سیاسی احمدی نژاد را سه برابر شدن نرخ ارز زمین زد و این اتفاق در دولت شما هم ممکن است بیفتد و مقدماتی را فراهم و تدابیری بیندیشید البته مطمئن نیستم که این پیغام به ایشان رسید یا خیر اما به هر حال گفتیم اگر ارز سه برابر شود، دودمان اصلاح طلبی به باد می‌رود، همان طور که این مسئله خط سیاسی احمدی نژاد را به باد داد.. ✔️ من نمی‌دانم چرا طیب نیا رفت اما حدس می‌زنم که او فرد زیرکی است و فهمید آن سیر نقدینگی که ایجاد شده، گریبانش را می‌گیرد. اگرچه قیمت‌ها در زمان دولت اول روحانی کنترل شده بود، اما این امر به خاطر انتظارات مردم نسبت به بهبود اوضاع و برقراری روابط خارجی بود اما وقتی مردم فهمیدند این گونه نمی‌شود، جریان نقدینگی به راه افتاد.. 🔹 متن کامل را بخوانید:. در گذر زمان:. ...
  • گزارش تخلف

بازخوانی مقاله «آدرس غلط برای گرانی‌ها»: درباره‌ی بیماری هلندی.. ✍علی سرزعیم

☘فراز دیگری از مقاله ناظر بر نفی بیماری هلندی یا کمرنگ جلوه دادن آنست در برابر عملکرد بانکهای خصوصی. این حرف خیلی عجیب است که بزرگترین تحول متغیرهای اقتصادی دهه هشتاد که افزایش درآمد نفت و سرازیرشدن آن به اقتصاد و تثبیت هم زمان نرخ ارز است را نادیده بگیریم و عملکرد نظام بانکی را برجسته کنیم در حالیکه فعالیت نظام بانکی تابعی از تقاضای اعتبار برای سرمایه گذاری در شرایط وفور درآمد نفتی و افزایش تقاضای کل به این واسطه بود! چگونه می‌توان جای علت و معلول را برعکس دید یا معلول را برجسته‌تر از علت دانست …☘روشن است که وقتی فارغ از اقتضائات بنیادین اقتصاد، بخصوص تراز پرداخت‌ها، نرخ ارز اسمی لنگر تثبیت تورم می‌شود رشد نقدینگی به بازار دارایی منتقل می‌شود و قیمت زمین و مسکن را بالا می‌برد. اگر دقت شود همین ادعای افزایش قیمت زمین و مسکن دقیقا موید بیماری هلندی است. فرازهای دیگر مقاله در مورد بالارفتن بازدهی فعالیت‌های نامولد نیز قرینه‌های دیگری برای وقوع بیماری هلندی در اقتصاد ایران در آن مقطع خاص است …☘نکات دیگری که در ادامه نامه آمده مبنی بر اینکه مشتی نوکیسه، دلال، سوداگر، رانتجو و انحصارگر در ا ...
  • گزارش تخلف

بازخوانی مقاله «آدرس غلط برای گرانی‌ها» -بخش چهارم. ✍علی سرزعیم.. پنجم: درباره‌ی بانک‌های خصوصی

☘فراز دیگری از نوشته ایشان تعریض به ایجاد بانک‌های خصوصی است. سوالی که برای یک علاقه‌مند به دانش اقتصاد ایجاد می‌شود این است که آیا ایشان منکر انبوه تحقیقاتی است که رابطه‌ای بین توسعه مالی و توسعه اقتصادی را نشان می‌دهند؟ آیا انکار می‌کنند که نظام بانکی دولتی قادر نبود که بار توسعه کشور را بر دوش کشد؟ جالب آن است که حتی وقتی بانک‌های خصوصی درست شدند به دلیل شدت سرکوب آنها، بانکهای خصوصی غیرمجاز موسوم به موسسات اعتباری مثل قارچ از اقتصاد سربرآوردند. آیا وجود انبوه این نهادهای مالی غیرمجاز علامت نمی‌داد که نهادهای مالی بخش رسمی جوابگوی نیاز اقتصاد نیست! لذا نقد منصفانه به جای اصل وجود بانکهای خصوصی به چگونگی حضور و فعالیت بانک‌های خصوصی و ضعف نظارتی بانک مرکزی وارد است در حالیکه در نوشته مذکور طوری القا می‌شود که گویی مخالفت با اصل وجود بانکهای خصوصی است که اگر اینگونه باشد جای تاسف دارد. اشکال نظام بانکی این است که وقتی تعداد بانکها زیاد می‌شود سطح نظارت و کیفیت نظارت باید ارتقا یابد ولی خصوصا در اواسط دهه هشتاد نظارت تا حد زیادی صوری ماند و به عرصه‌های مهمی چون حاکمیت شرکتی، مدیریت ریس ...
  • گزارش تخلف

📖عمان، شناسایی اسرائیل، و پیشبرد یارگیری‌های منطقه‌ای بر علیه ایران …✍علی دینی ترکمانی

پنج‌شنبه گذشته (۴ آبان)، نخست وزیر اسرائیل، با حضور در مسقط پایتخت عمان، به دیدار سلطان قابوس رفت. سلطان قابوس، پس از این دیدار اعلام کرد «زمان آن فرا رسیده است با اسرائیل به‌عنوان یک دولت در منطقه برخورد شود». پیش از این، عربستان وجود مناسبات پنهانی با اسرائیل را تأیید کرده و با اعلان آن، راه را برای برقراری مناسبات آشکار فراهم کرده بود. به نظر می‌رسد، عمان هموار کننده راهیست که عربستان سنگ‌پی آن را گذاشته، ولی نقش عملیاتی و پیشران آن را شاید بر عهده‌ی عمان گذاشته است تا با چالش‌های کم‌تری در داخل مواجه شود.. از سوی دیگر، چندی پیش آمریکا، از شکل‌گیری کنفدراسیونی متشکل از اردن و فلسطین خبر داد. محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین، در ۱۲ شهریور سال جاری، تشکیل چنین کنفدراسیونی را مشروط بر حضور اسرائیل کرد و از آن استقبال نمود. از نظر عباس، کنفدراسیون بدون حضور قدرت اقتصادی و تکنولوژیک اسرائیل بی‌معناست.. این رخدادها، پیام مهمی از منظر یارگیری‌های منطقه‌ای دارد. عمان که به‌عنوان دوست نزدیک ایران و میانجی تنش‌های میان ایران و آمریکا معروف است، اینک، در اقدامی غیرمترقبه، در پی شکستن ق ...
  • گزارش تخلف

بازخوانی مقاله «آدرس غلط برای گرانی‌ها» -بخش سوم.. ✍علی سرزعیم

چهارم: آیا اقتصادِ دهه‌ی شصت افتخارآمیز است؟. ☘متاسفانه جریانی در کشور به راه افتاده که تلاش می‌کند دهه شصت را که کلکسیون کاملی از خطاهای سیاستگذاری بوده را بزک کند و به جوانانی که آن دوران را تجربه نکرده اند تصویر نادرستی از آن ایام القا کنند. چه خوب است که در کنار نمودار نقدینگی، نمودار رشد اقتصادی، درآمد نفت و درآمد سرانه نیز در آن ایام نشان داده شود تا تصویر درست‌تری از اقتصاد در اذهان ایجاد شود. البته من به افرادی مانند آقایان روغنی زنجانی، دکتر طبیبیان، دکتر نیلی و دکتر عسلی انتقاد دارم که آن دوران را دیده اند اما حداقل خاطرات خود را در این زمینه تدوین و منتشر نکردند تا نسل فعلی بدانند که دوران طلایی مورد نظر ستایش‌کنندگانِ دهه‌ی شصت چه دورانی بوده است. رشد پایین‌تر نقدینگی در این دوران افتخار بزرگی نیست وقتی اقتصاد در سراشیبی بوده است. طبیعی است که وقتی اقتصاد رونق دارد رشد نقدینگی تا یک حد معقول بیشتر باشد و به همین دلیل اگرچه در دهه شصت بمب نقدینگی ساخته نشد اما چاه ویل فقر و ناکارایی اقتصاد ساخته شد! سرکوب مالی در دو سمت ترازنامه که در دهه شصت پایه گذاری شد طبیعتا مجالی برای ...
  • گزارش تخلف

بازخوانی مقاله «آدرس غلط برای گرانی‌ها».. بخش اول.. علی سرزعیم

☘چندی قبل همکار گرامی آقای دکتر شاکری مطلبی با عنوان «آدرس غلط برای گرانی‌ها» منتشر کردند که در آن تعریض فراوانی به آقای دکتر نیلی به طور خاص و نگرش طرفدار اقتصاد بازار به طور عام داشتند. اینجانب وکیل مدافع ایشان نیستم و اعتقاد ندارم که سابقه شاگردی تعهدی برای دفاع ایجاد می‌کند. دلیلی هم برای پاسخ دادن به تعریض‌های شخصی ایشان نداشته و ندارم اما آنچه انگیزه ارزیابی نوشته ایشان را فراهم کرد کاستی‌های این تحلیل است که اشاره به آنها می‌تواند برای علاقه‌مندان و تحلیل‌گران مفید فایده باشد و شاید کمک کند تا درک درستی از وضعیت امروز و چرایی ایجاد آن داشته باشیم …یکم: تفکیک اقتصاد سیاسی از علم اقتصاد. 🍀نقصان تحلیلی بزرگ در نوشته استاد گرامی دکتر شاکری عدم تفکیک اقتصاد از اقتصاد سیاسی به طور عام و «عدم تفکیک نقش کارشناس از تصمیم‌گیر» به طور خاص است. مقصود از این حرف آنست که حتی اگر این فرض کاملاً غلط را قبول داشته باشیم که تمام کرسیهای کارشناسی در اختیار معتقدین به اقتصاد بازار یا به تعبیر ایشان طرفداران تعدیل اقتصادی بوده باشد، این امر به هیچ عنوان تضمین نمی‌کند که در مقام عمل و تصمیم نیز دیدگا ...
  • گزارش تخلف

بازخوانی مقاله «آدرس غلط برای گرانی‌ها».. بخش دوم

دوم: سیاستمداران سیاستهای موافق میل خود را انتخاب می‌‌کنند …☘در مقام اجرا نیز دستگاه قانونگذاری و اجرا پیوسته خواسته تا هزینه‌هایش را زیاد کند و در این راه باکی نداشته است که دولت با کسری بودجه مواجه شود و اتفاقا برای توجیه این مسئله گاه به این نظریه کینز متوسل شده است که وجود کسری بودجه برای خروج از رکود و ایجاد رونق اقتصادی مفید است! سختی سیاست‌سازی در نظام سیاستگذاری ایران در این است که چطور بتوان انضباط و نظمی را به مجموعه‌ای تحمیل کرد که هیچ تمایل به انضباط و نظم ندارد. این معجزه تنها به مدد تنظیم ترتیبات نهادی مناسب در قانون اساسی در وهله اول و در دیگر قوانین نوشته و نانوشته ممکن می‌شود. انحراف قابل ملاحظه عملکردهای برنامه از اهداف برنامه خود شاهدی بر این مدعاست که تصمیم‌گیران تابع کارشناسان نیستند و مجریان تابع هیچکدام!. 🍀شاید از این جمله که برنامه‌های توسعه شکست خورده نتوان به آن توصیه که باید برنامه‌های توسعه را تعطیل کرد رسید زیرا همان زمان نیز بخشی از کارشناسان و سیاستمداران معتقد بودند وجود برنامه‌های توسعه حداقل می‌تواند چارچوب غیرالزام آوری ایجاد کند تا بر اساس آن بتوان م ...
  • گزارش تخلف

مقدمه‌ای بر پاسخ به نهادگرایان

چندی است که با وخیم شدن وضعیت متغیرهای اقتصادی اقتصاددانان موسوم به نهادگرا در کشور از روی دلسوزی و شفقت فعالیتی را در عرصه عمومی شروع کرده اند و نامه‌های سرگشاده به مسئولان کشور منتشر می‌کنند و نقدهایی را نه تنها به سیاستهای موجود بلکه به طرفداران جریان اصلی اقتصاد موسوم به اقتصاد بازار اظهار می‌کنند و به عنوان راه حل نیز سیاستهای مباین با ایده‌های بنیادین اقتصاد بازار را مطرح می‌سازند. این نامه‌نگاریها مورد توجه مسئولان سیاسی قرار گرفته و تبلیغات زیادی حول آن انجام می‌شود. این قضیه فرصت میمونی است تا یک بار دیگر ایده‌های اصلی این گرایش اقتصادی را مورد نقد و بررسی قرار داده و افکار عمومی نسبت به مدعیات و راه‌حلهای پیشنهادی آنها اطلاعاتی کسب کند …در این نوشته از میان انبوه سخنرانیها و نوشته‌ها تنها نوشته‌های دکتر شاکری (استاد محترم دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی) و دکتر راغفر (استاد محترم دانشگاه الزهرا) را مورد بررسی تفصیلی قرار می‌دهم. نقدی بر دو نامه‌ای که با امضای زیاد منتشر شده به شکل نیمه کاره نوشتم که امیدوارم هفته بعد فرصت تکمیل آن را پیدا کنم. ان شالله در فرصتهای دیگر ن ...
  • گزارش تخلف

«یارانه سوخت در چنبره پوپولیسم» (دنیای اقتصادی سه‌شنبه ۱ آبان)

- دولت روزانه بیش از ۴۰۰ میلیارد تومن فقط برای مصرف بنزین یارانه توزیع می‌کنه. - از این ۴۰۰ میلیارد تومن یارانه، بیش از ۱۰۰ میلیارد تومن به دهک دهم جامعه (ثروتمندترین‌ها) می‌رسه. سهم دهک اول جامعه (فقیرترین‌ها) نزدیک ۱۰ میلیارد تومنه. - سهم قاچاقچیان بنزین از یارانه، روزی ۸۰ میلیارد تومنه …اندازه و اهمیت این ارقام وقتی روشن می‌شه که بدونیم:. - بودجه کمیته امداد روزی ۱۳ میلیارد تومنه. - قیمت یک اتوبوس نو تقریبا یک میلیارد تومنه. - قیمت یک قطار مترو، ۴۰ میلیارد تومنه. - مجموع درآمد فقیرترین دهک جامعه، حدودا روزی ۶۰ میلیارد تومنه؛ یعنی حتی کمتر از سهم ثروتمندان از یارانه بنزین!. - درآمد مالیاتی دولت در سال ۹۶، روزی ۳۲۰ میلیارد تومن بوده. ...
  • گزارش تخلف

✅فرازی از کتاب چرا ملت‌ها شکست می‌خورند:

🕧علت اجرای نادرست سیاستهای اقتصادی و شکست کشورها در نیل به در یک کلمه نهفته است: دوراهی سیاستمدار؛ حفظ کارایی یا حفظ حکومت گروہ خاص …🕧مشکل سیاستمدار عموماً کمبود علم و دانش نیست! مشکل دوراهی حفظ سیاسی از طریق قربانی کردن منافع عمومی یا تامین منافع عمومی و از دست دادن تدریجی قدرت سیاسی است.. 🕧این دوراهی سیاستمدار است که سرنوشت کشور را تعیین می‌کند. گروهی از اقتصاددانان، از جمله منکور اولسون و داگلاس نورث، به مانند نویسندگان این کتاب بر اهمیت دوراهی سیاستمدار تاکید کرده اند. سیاستمدار میداند اگر امکان استفاده از فرصتهای اجتماعی و اقتصادی برای همگان میسر باشد رشد اقتصادی افزایش می‌یابد.. 🕧دسترسی برابر به قدرت و فرصتهای برای بهبود عملکرد اقتصادی مفید و حتی ضروری است، اما برای سیاستمدار خطرناک است، زیرا قدرت اقتصادی به تدریج به حوزه‌های دیگر سرایت خواهد کرد و قدرت سیاسی او را به خطر خواهد انداخت.. 🕧سیاستمدار میداند که کارایی بیشتر به معنای رفاه بیشتر مردم و حتی بیشتر است، اما این کارایی مقدمات و نتایجی سیاسی دارد که برای سیاستمدار ممکن است پرهزینه باشد. سیاستمداران بر سر این دو راهی عموماً ...
  • گزارش تخلف

🔹خدانگهدار وزیر با شهامت.. به دنبال رانت زدایی از سازمان نظام مهندسی بود

بیش از وزیر خارجه از FATF حمایت کرد. تشکیک کنندگان برجام را به باد انتقاد گرفت. از حقوق مالکیت گفت. زیر بار تعویق انتخابات نظام مهندسی نرفت. از قیمت گذاری دولتی و اقدامات تعزیراتی، انتقاد کرد. پروانه اشتغال به کار مهندسی متخلفین از قانون را لغو کرد. از بازار رقابتی حمایت کرد. کاسبان تحریم را به باد انتقاد گرفت. و …. ...
  • گزارش تخلف

‍ 🔵 قانون اساسی، هیات نظارت بر اجرای سیاست‌های کلی و FATF.. 🖌عباس آخوندی - مهرماه ۹۷

🔸اخیرا شاهد پدیده‌ی بی‌سابقه‌ای در فرایند قانون‌گذاری کشور هستیم که پیش از این با آن روبه‌رو نبوده‌ایم. و آن این است که تمام ارکان قانون‌گذاری کشور از دولت و مجلس گرفته تا شورای نگهبان موضوعی را تصویب و عدم مغایرت آن را با قانون اساسی و شرع اعلام می‌کنند لیکن، ابلاغ رسمی آن به دلیل تشخیص ابتدایی مغایرت قانون مصوب با سیاست ابلاغی به تشخیص هیات نظارت بر اجرای سیاست‌های کلی وابسته به مجمع تشخیص مصلحت متوقف می‌ماند. هم‌زمانی این اتفاق با طرح پرونده‌ی ایران در FATF مخاطره این اظهار نظر را به شدت افزایش می‌دهد. در حالی‌که مجلس شورای اسلامی با تصویب لایحه‌های چهارگانه گام مؤثری در خروج ایران از لیست سیاه برداشت، این اقدام هیات نظارت گامی منفی تلقی می‌گردد. هر چند کسی نمی‌تواند نسبت به اظهار نظر این گروه طی امروز و فردا پیش‌بینی درستی داشته‌باشد، لیکن افراد مطلع حدس می‌زنند با توجه به تعهد دولت و مجلس ایران به مبارزه با پول‌شویی و تروریسم احتمالا حالت تعلیق برای یک دوره دیگر تمدید شود …🔹اجلاس بعدی این گروه در ۱۹فوریه سال ۲۰۱۹ مصادف با ۳۰بهمن ماه سال‌جاری است. این بدین مفهوم است که بازار و مباد ...
  • گزارش تخلف

اکسیری به نام نهادگرایی. چرا نسخه نهادگرایان وطنی خوشایند سیاستمداران است؟

«به ‌عنوان یک فرد آشنا و باتجربه در عرصه سیاستگذاری عرض می‌کنم که سیاستمداران ما از صمیم قلب، شیفته نظرات سلبی شما هستند. شما آرزوهای آنها را بیان می‌کنید. شما دنیایی را ترسیم می‌کنید که هر سیاستمداری به دنبال آن می‌گردد. شما می‌گویید اکسیری به ‌نام اقتصاد نهادگرا وجود دارد که می‌توان با آن، بدون انجام اصلاحات قیمتی در بازارهای مختلف، فساد را کنترل کرد. می‌توان با آن بدون انجام اصلاح قیمت انرژی، مصرف انرژی را کنترل کرد. شما می‌گویید می‌توان دنیایی داشت که در آن، آب مجانی عرضه می‌شود اما بحران آب نداشته باشیم. می‌گویید باید مشکل ساختاری آب را حل کرد! اکسیر دیگری هست که می‌گوید می‌توان با پایین نگه داشتن نرخ ارز، واردات را کنترل کرد بدون آنکه مشکلاتی از قبیل قاچاق، فساد و رانت وجود داشته باشد. شما همه تناقضات را در یک دنیای خیالی که سیاستمداران در آرزوی آن هستند حل کرده‌اید!» اینها را مسعود نیلی در سرمقاله‌ای نوشت که هفته گذشته زیر عنوان «یک پاسخ به حمله‌های بی‌شمار» در روزنامه «دنیای اقتصاد» منتشر کرد. ...
  • گزارش تخلف