احتکار چیست؟.. ✍دکتر محمد طبیبیان

احتكار چيست؟

✍دکتر محمد طبیبیان

از اين فرصت استفاده ميكنم براى طرح اين بحث با عزيزانى كه توجه آنان مباحث و منطق اقتصاد است. در نظريه علم اقتصاد چيزى به نام احتكار نداريم. ادبيات چند صد ساله موجود سر فصلى به نام احتكار ايجاد نكرده. بلكه مفهوم انحصار مطرح بوده است. انحصار هم به معنى اين است كه يك فعال اقتصادى يا چند فعال از طريق تبانى اقداماتى انجام دهند كه به افزايش قيمت كالا يى به دليل اقدامات آنان منجر شود. اين مى تواند توليد كننده يا توليد كنندگان اتومبيل باشد يا تاجرى كه امتياز ويژه براى واردات برنج يا هر كالاى ديگرى بدست آورده يا كسانى كه با هماهنگى حجم هاى عظيمى از محصولات خاص كشاورزى را با نيت افزايش قيمت خريدارى كنند(مانند نيروهاى روس و انگليس و همكاران داخلى شان، كه طى دوره جنگ اول جهانى، بخش بزرگى از محصول غله ايران را براى استفاده نيرو هاى خودشان خريدند و منجر به قحطى بزرگى شدند كه همراه با بيمارى وبا سبب مرگ بيش از بيست در صد مردم ايران شد).
شيوه قانونى بر خورد با انحصارگران در كشور هاى ديگر از مجراى قوانين ضد انحصار است. در كشور ما هم قانونى تحت عنوان قانون رقابت مندى بازار در سال ١٣٨٢ تصويب و پس از ايراد شوراى نگهبان در سال ١٣٨٧ با تصويب مجمع تشخيص مصلحت نهايى و به اجرا در آمد كه نه در حيطه قانونى نه مبناى انديشه اقتصادى و نه حيطه اجرا كفاف ضروريت ها ى اقتصاد كشور را نداده است.
در زمان جنگ ها كشور هاى با اقتصاد كوچك و قابليت تاثير از خارج اقدامات پيشگيرانه اى را انجام مى داده اند. از قبيل تكليف به تجار و توليد كنندگان خاص جهت اعلام موجودى انبار كالاهاى استراتژيك طبق تعريف مشخص. دولت ها بدون تصرف و تعدى به اين انبار ها تخصيص و حجم موجودى آن ها را تحت نظر مى داشته اند. تخصيص برخى كالا ها را هم حكومت ها مستقيماانجام مى داده اند. اصولا توجه اكيد به اين امر بوده كه حكومت ها خود عامل افزايش بى ثباتى و عدم اطمينان نشوند چرا كه در شرايط بحرانى اين امر به كمك بحران ساز هاى اجنبى خواهد آمد. تعدى به حقوق مالكيت را در حداقل ممكن قرار دهند. همچنين توجه داشته اند كه از طريق كاهش درجه آزادى داخلى به تصلب و شكنندگى اقتصاد كمك نكنند.

🔹اقتصاد در گذر زمان:
@m_ali_mokhtari