📢سیا چگونه نویسندگان بزرگ را فریب داد؟

📢سیا چگونه نویسندگان بزرگ را فریب داد؟
@matikandastan

آنتونی لوونشتاین: ◀بعد از حملات تروریستی یازده سپتامبر ۲۰۰۱، ایالات متحده را ترس فرا گرفت و فقط محافظه‌کاران نبودند که می‌خواستند به شکلی علنی نشان دهند که به آرمان‌های میهن‌دوستانه متعهد هستند.در چنین زمینه‌ای می‌شود عذر فیلمسازان را بابت راه‌پیداکردنِ فیلم‌هایی میهن‌پرستانه و پروپاگاندایی به سینماها پذیرفت. اما دیر زمانی پیش از آن روزِ سرنوشت‌ساز در سپتامبر هم هالیوودِ لیبرال رابطه‌ای بلندمدت با سازمان اطلاعات مرکزی (سیا) داشت. دهۀ ۱۹۹۰ این همکاری شاهد اوج‌گیری آشکاری بود. چیس برندون، مأمور مخفی سابق، در سال ۱۹۹۶ به سیا پیوست تا رابط استودیوها و کمپانی‌های تولید هالیوود باشد، با این هدف که تصویری مثبت از سازمانی مخفی ساخته شود که در سال ۱۹۴۷ بنیان‌گذاری شد، از دهۀ ۱۹۴۰ ده‌ها رژیم را در سراسر جهان سرنگون کرده است و مرگ عدۀ بی‌شماری را سبب شده است. کاندیدای سابق ریاست‌جمهوری برنی سندرز یک بار خواهان انحلال سازمان شد.

◀برندون بعداً به گاردین گفت که سیا «همواره به‌اشتباه به شکلی شرورانه و ماکیاولیستی نمایش داده می‌شده است. مدت‌ها طول کشید تا بتوانیم از پروژه‌هایی حمایت کنیم که ما را به شکلی نشان دهد که می‌خواهیم دیده شویم».

◀بعد از یازده سپتامبر، هالیوود به آغوش سیا شتافت. جوئل سورنوو، سازندۀ سریال طرفدار شکنجۀ «۲۴»، در ۲۰۰۷ با هیجان به نیویورکر گفت: «آدم‌های دولت [بوش] هم عاشق این سریال هستند. این برنامه‌ای میهن‌دوستانه است. باید هم دوستش داشته باشند.» برنامه به شکلی گسترده در میان سربازان آمریکایی در عراق و ساحل گوانتانامو توزیع شد. سریال که پروپاگاندایی واضح بود به‌طور مرتب نشان می‌داد که شکنجه اطلاعاتِ قابل پیگیری تولید می‌کند. مدت‌هاست که می‌دانیم این ادعا صحیح نیست و در گزارش مهم سنا در سال ۲۰۰۴ دربارۀ شکنجه هم دروغ خوانده شده است. اما دیگر دیر بود زیرا پیام مسمومش در جریان خون افکار عمومی آمریکا و سربازانش قرار گرفته بود. حالا بسیاری به شکنجه به‌عنوان ابزاری مشروع در زرادخانۀ دولتِ آمریکا می‌نگرند. به همین دلیل است که رئیس‌جمهور منتخب، ترامپ، می‌تواند بگوید شاید استفاده‌ از شکنجه را سرعت ببخشد.

◀فیلم برندۀ اسکارِ «سی دقیقه پس از نیمه شب» در فیلمنامه و تولیدش از کمک مستقیم سیا بهره برد. باوجوداین، پیام مرکزی فیلم دروغ بود: «شکنجه در یافتن اسامه بن لادن به آمریکا کمک کرد». کارگردان و فیلمنامه‌نویس فیلم، کاترین بیگلو و مارک بول، دسترسی‌ای بی‌سابقه به پرسنل و تأسیسات سیا داشتند و آن‌ها هم از این امر استقبال کردند. برای این زوج هالیوودی، سیا میزبانی بی‌نقص بود تا باورشان را تقویت کند که مردان و زنان سیا متعهد به پیگیری شرافتمندانۀ جنگیدن با ترور در هر گوشۀ جهان هستند. مهم هم نیست که این «جنگ علیه ترور» شامل قانون‌شکنی‌های زیادی مثل ربودن و نقل مکان فراقانونی افراد، شکنجه، پایگاه‌های مخفی، و آزار و اذیت زندانیان می‌شود. ریسک تروریسمِ جهانی حالا به‌خاطر همین اقدامات غیراخلاقی بسیار بیشتر است.

◀سیا باید از محصول نهایی لذت برده باشد: «سی دقیقه پس از نیمه شب» موفقیت‌های بزرگ اقتصادی و انتقادی کسب کرد که مشروعیت فعالیت مخفی سازمان را تحکیم کرد. در اتاق تدوین، حقیقت کات شد.

◀خبرکِش‌ها: چگونه سیا بهترین نویسندگان جهان را فریب داد، نوشتۀ جوئل ویتنی، بنیان‌گذار و دبیر گرنیکا: مجلۀ هنر و سیاست، کتابی مهم دربارۀ بخشی کوچک اما کلیدی از پیش‌تاریخِ این راهزنیِ فرهنگی است: داستانِ اینکه چگونه پاریس ریویو و دیگر مجله‌ها از دهۀ ۱۹۵۰ به بعد توسط سیا حمایت مالی و پشتیبانی می‌شدند و بدل به نیرویی مرکزی شدند تا به نویسندگان برجستۀ آن دوران فشار بیاورند که برای مخاطبانی گرسنه اما از همه‌جا بی‌خبر، پروپاگاندا تولید کنند. سیا حتی کلکسیون هنری بزرگی را در راستای رویکرد نامعمولش به سلطۀ فرهنگی تهیه کرد.

◀ویتنی در مقدمه‌اش توضیح می‌دهد که «کنگرۀ آزادی فرهنگی» تحت حمایت مالی سیا، در کنار حمایت نشریاتی در بریتانیا، هند، آلمان، فرانسه و…، به پاریس ریویو کمک کردند تا نقشی کوچک در رهبری فرهنگی جنگ سرد علیه شوروی‌ها بازی کند… ما به شکلی مبهم می‌دانیم که امروز رسانه‌های ما همچنان با دولت و سیاست خارجیِ اعلامیِ دولت رابطه دارند؛ این درک با پرده‌برداری از نقش کوچک پاریس ریویو در این پرفورمنسِ مخفیِ عظیم تقویت می‌شود که کشوری را برای دو دهه به پیش راند و آثار منفی‌اش هنوز به ما خط می‌دهد.

◀ویتنی به شکلی موجز توضیح می‌دهد که چگونه دولت آمریکا در طول جنگ سرد دائماً نگران روحیۀ شهروندان بود و می‌ترسید بعضی‌ها جذب نظام شوروی شوند. «آزادی ستیزه‌جویانه» عبارتی بود که برای تزریق پروپاگاندا به مجله‌ها، فیلمنامه‌ها و فرهنگ عمومی استفاده می‌شد تا به تبلیغ ارزش‌های آمریکایی و تقبیح زندگی تحت کمونیسم در آمری