سرقت ادبی در انواع مختلف.. مهدی مدیرواقفی*

سرقت ادبي در انواع مختلف

مهدي مديرواقفي*

پايين بودن سرانه مطالعه تاثيرات بسيار عميقي بر جامعه امروز و نسل‌هاي آينده دارد. اين فاجعه‌ پنهان مبحثي بسيار مهم و گسترده است كه بايد از منظر جامعه‌شناسي و... بررسي و ريشه‌يابي شود. با نگاهي بسيار ساده و گذرا مي‌توان تبعات امروز آن را مشاهده كرد و تاثيرات نخواندن كتاب بر انسان امروز و فردا را لمس كرد. نكته‌اي كه مي‌تواند جالب، اما اسفناك باشد اتفاقاتي است كه در اين بستر فراهم شده رخ مي‌دهد. برای مثال سرقت‌هاي ادبي! مولفاني كه كارشان بيشتر شبيه به ترجمه است تا تاليف. مترجماني كه كارشان بيشتر شبيه به ويرايش است تا ترجمه. البته ويرايش نه به معناي كلمه! به معناي جابه‌جا كردن بعضي كلمات، فعل‌ها و نقطه ويرگول‌ها! اگر كار اولي حتي اشكالات ويرايشي هم داشته باشد همان‌ها در كار دوم هم وجود خواهند داشت. گردآورندگاني كه تنها كارشان چاي خوردن با بعضي اساتيد است. در همين چاي خوردن‌ها است كه شايد كتابي را در گنجه‌ استاد پيدا كنند! آن وقت روي جلد كتاب استاد به عنوان كوشش‌كننده قد علم مي‌كنند! استاد را كشف كرده‌ايد يا كتابش را! حتي اين دوستان گرامي‌ و محترم مي‌توانند كتابشان! را به دوست نويسنده يا مترجمي ‌كه زحمتكش واقعي كتابشان بوده، هديه بدهند! مگر چه كسي كتاب مي‌خواند تا بداند...! البته دوستان ديگري هم هستند كه روش‌هاي منحصر به فرد دارند يا صاحب موقعيتي هستند كه امكانات مضاعفي دارند. مثلا آقاي دكتري كه پايان‌نامه‌ دانشجويش را مي‌تواند به اسم خود چاپ كند! البته بعضي وفادار هستند و در كتابشان از مولف به عنوان هميار و همكار ياد مي‌كنند! حتي مدرك يا حوزه فعاليتشان هم تاثيري بر انسانيت‌شان نگذاشته است! يا اساتيدي كه در عجب استاد شدنشان هستيد و ديري نگذشته كتابشان، با برگردان از زبان ايتاليايي، ژاپني، روسي و... ! چاپ مي‌شود. البته با همكاري و مشاركت دانشجوي استاد. خلاصه هرچقدر كه مخاطب كتاب كم است سارقان آن بسيار! قديم‌تر‌ها سارقان كتاب شريف‌تر بودند! كتاب را براي خود مي‌دزديدند نه به اسم خود! با نگاهي باز هم ساده متوجه خواهيد شد، چرا كالايي كه خريدار ندارد دزديده مي‌شود! دليلش تظاهر و پزهايي است كه اين روز‌ها همه‌گير و مد است و ريشه در هيچ دارد و جنسش از حباب است. نسل ديروزي كه با مولفاني چون هدايت، چوبك، آل احمد، ساعدي، ابراهيم گلستان، بهرام صادقي، هوشنگ گلشيري، تقي مدرسي و... با تيراژهاي چندهزار‌تايي بزرگ شدند و تفكرشان شكل گرفت، اين است حال و روزش. فرداي نسل امروز را خدا به خير كند.
* شاعر و نويسنده