📢اونامونو: دن کیشوت فیلسوف

📢اونامونو: دن کیشوت فیلسوف
@matikandastan

فاطمه مریدی: میگل د اونامونو، متفکر و نویسنده، از معروف‌ترین اندیشمندان فلسفه و ادبیات اسپانیا در قرن‌های نوزدهم و بیستم است. او نه تنها در ادبیات خصوصاً در رمان تجربی و تغزل جدلی صاحب‌سبک است، بلکه در آرای فلسفی خود نیز مبدع رویکردی جدید به مکتب اگزیستانسیالیسم است. آرای اونامونو فاقد وحدت و انسجام منطقی است، با این حال منعکس‌کننده‌ی لحظات ژرف زندگانی اوست. نکته‌ی تأمل‌برانگیز در ایده‌های فلسفی او بن‌مایه‌های دینی است که به طور خاص به چگونگی حیات پس از مرگ و ایمان به رستاخیز ابدی انسان می‌پردازد. از این رو، اندیشه‌های اونامونو هم در مطالعات فلسفی و هم در بررسی الهیاتی جای می‌گیرد.

مرگ و اندیشیدن درباره‌ی آن را به‌راحتی می‌توان کلیدواژه‌ی آرای اونامونو دانست. در واقع، مرگ‌اندیشی اونامونو زمینه‌ی بسط تأملات شورمندانه‌ای است تا در سایه‌سار آن بتوان درمانی برای درد فناناپذیری و نابودی انسان یافت و با ایمان به جاودانگی همانند آب حیاتی، عطش ابدیت‌خواهی انسان را سیراب کرد. در این راستا، اونامونو از اصل تناقض در جهت اثبات جاودانگی انسانی بهره می‌برد و با استفاده از شیوه‌ای متناقض‌نما وجهه‌ی همت دینی و فلسفی خود را به‌پیش می‌برد؛ زیرا صرفاً با بهره‌گیری از تناقض است که همواره می‌تواند مخاطب خویش را برانگیزاند و در جدال بی‌پایان با مرگ با خود همراه سازد. وی شکاکیت در اعتقادات را به همه‌ی انسان‌ها توصیه می‌کند تا آن‌ها نیز قدم در راه جست‌وجوی حقیقت بگذارند و از خمودگی معنوی، که اغلب لازمه‌ی دینداری جزم‌اندیشانه است، رهایی یابند. با این حال، اونامونو هیچ پایانی برای شک تصویر نمی‌کند و شک به منزله‌ی جدال ابدی انسانیت را از ویژگی‌های دینداری برمی‌شمارد.

دن کیشوت، شخصیت اصلی رمان سروانتس، قهرمان اندیشه‌ی دینی اونامونو، و کی‌یرکه‌گارد الگوی آرای فلسفی اوست؛ از یک سو داستان دن کیشوتدربردارنده‌ی مفاهیم و ایده‌های متناقضی است که در مقابل نظام‌های خشک اعتقادی و منطق محکم عقل‌گرایان قرار دارد (از منظر اونامونو دیوانگی و بلاهت دن کیشوت والاترین درجه‌ی حکمت است و همین ویژگی است که او را به الگویی مؤثر در راه تغییر و دگرگونی جهان تشبیه می‌کند)، از سوی دیگر کی‌یرکه‌گارد ایمان را امری کاملاً خلاف عقل برمی‌شمارد که نه تنها مغایر با عقل است، بلکه امری فراعقلی و مبتنی بر امری محال است. (منبع: الف یا)
@matikandastan