📚 داستان‌نویسان و دوستداران داستان 📢ماتیکان‌داستان را به شیفتگان فرهنگِ ایران‌زمین معرفی کنید 📢📢محتوای مطالب، نظر نویسندگان آن است و ممکن است با دیدگاه گردانندگان ماتیکان‌داستان همسو نباشد. ارتباط با مدیر کانال @vahidhosseiniirani


کتابهای پرنده آقای موریس روایت دنیایی است که در آن آدم‌ها عاشق کتاب‌ها هستند

دنیایی تخیلی که عناصری از رویدادها، اشخاص و فیلم‌های دیگر را به عاریت گرفته است و جالب است که در آن کتاب‌ها هم متقابلا لطف آدم‌ها را فراموش نمی‌کنند. کتاب‌ها، آقای موریس را به یک کتابخانه می‌برند، جایی که سایر کتاب‌های پرنده در آنجا زندگی میکنند. موریس هیچ انسانی را آنجا پیدا نمیکند، اما بر روی دیوار کتابخانه تابلوها و یادداشت هایی میبیند، که یکی از آنها تصویر آشنای زنی بود که او قبلا وی را در شهری عجیب دیده بود…. 👆👆👆. ...
  • گزارش تخلف

دیوید ممت: انواع مرغابی و سه نمایش‌نامه‌ی دیگر. ‌نامه. دیوید ممت

برگردان فارسی به‌رنگ رجبی. تهران، نشرچشمه، چ نخست، ‏ ۱۳۹۴٫۱۱۶ ص.، ۱۱۰۰۰ تومان. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۳۶۲-۹۳۴-۲. این کتاب شامل ۴ نمایش‌نامه است؛ شال، انواع مرغابی، سنجاب‌ها و پیوند دوباره. همانند دیگر آثار ممت، این‌جا هم با برش‌هایی از زندگی روزمره‌ی آدم‌ها شروع می‌شود؛. شخصیت‌ها به طور کامل حرف نمی‌زنند و در واقع حرف‌های حقیقی خود را پشت دیالوگ‌های ساده و احمقانه پنهان کرده و سکوت می‌کنند. مکث و سکوت‌هایی که بار معنایی آن از دیالوگ‌ها فراتر می‌رود. برای نمونه در نمایش‌نامه‌ی انواع مرغابی، دو مرد مسن در پارک با هم گفت‌وگو می‌کنند، حرف‌های خود را فرو می‌خورند، سکوت می‌کنند، قطع می‌کنند و درباره‌ی قایق‌ها و زندگی مرغابی‌ها حرف می‌زنند … آن‌ها در همان حال که حرف می‌زنند از دنیای شخصی خودشان جدا نمی‌شوند …. در نمایش‌نامه‌ی سنجاب‌ها، دو نویسنده که در نویسندگی خیلی پرمدعا هستند، مدام در مورد این که شخصیت داستان آن‌ها چه‌طور باید سنجابی را بکشد به طرز احمقانه‌ای بحث می‌کنند و در خلال دیالوگ‌ها دست‌شان رو می‌شود. ...
  • گزارش تخلف

نسل سوم داستان‌نویسی ایران

«خانه سوم داستان» با انتخاب و بازخوانی حسین آتش‌پرور شامل داستان‌های برگزیده‌ای است از نسل سوم داستان‌نویسان ایرانی همراه با بررسی شکل و ساخت این داستان‌ها. «خانه سوم داستان» از دو بخش عمده تشکیل شده: «کتاب اول، در رفتار فردیت‌ها» که به داستان‌های سال‌های ١٣٥٧ تا ١٣٧٧ مربوط است؛ و «کتاب دوم، نزدیکی داستان به شعر» که برگزیده‌ای است از داستان‌های سال‌های ١٣٥٧ تا ١٣٧٧. آن‌طور که آتش‌پرور در بخشی از توضیحات ابتدای کتاب نوشته، کنار هم قرارگرفتن این داستان‌ها، این امکان را به دست می‌دهد که «تفاوت‌ها و تشابه‌ها» بهتر دیده شوند و مقایسه‌ای میان آنها صورت گیرد تا در آخر درکی از موقعیت‌ها محقق شود. او درباره شیوه انتخاب داستان‌های حاضر در این کتاب نوشته: «… ‌انتخاب این داستان‌ها از جانب من، کار یک روز و دو روز نبوده است، حاصل مطالعه، یادداشت‌ها، بازنگری، بحث‌‌ها و ارائه آنها به شکل درسی برای چند داستان‌نویس و خواننده داستان؛ با نظرهای مشورتی و اصلاحی بوده است». آتش‌پرور در این مجموعه، کوشیده تا مهم‌ترین شاخصه‌های ساختاری هر داستان را در نظر بگیرد و علاوه بر این، آن‌طور که خودش نوشته، «به چشم یک ...
  • گزارش تخلف

✅ «سخن‌شناس» بود، نه «زبان‌شناس»!.. از اقسام «فقر» یکی هم «فقر زبان» و «فقر اندیشه» است

میزان توانایی افراد در اندیشه در وسعت زبان و واژگان‌شان است. هرچه دایرۀ واژگان کسی گسترده‌تر و توانایی استفاده‌اش بیشتر باشد، قادر به درک و فهم و بیان بهتری از خود و جهان پیرامونش است. یک بررسی قدیمی دربارۀ کارگران معدن در انگلستان نشان می‌داد که آنها با چیزی حدود ۶۰۰ کلمه خود و جهان‌شان را می‌فهمیدند! نویسندگان بزرگ از چیزی حدود ۸ تا ۱۵۰۰۰ کلمه می‌توانند استفاده کنند …این سخن ویتگنشتاین که «وسعت جهان هرکس به اندازۀ زبانش» است در خصوص خود زبان نیز صادق است. زبانی قوی است که توانایی گسترش معنایی و واژگانی و نحوی داشته باشد. اگر زبان سرخپوستان امریکای شمالی یا زبان‌های بومی قبایل بدوی افریقایی و استرالیایی زبان‌های فرهنگی و تمدن‌آفرین نشدند از این رو بود که نتوانستند به چنین گسترشی دست یابند …اکنون دست به کار شوید و خود را امتحان کنید. اگر از شما بخواهند چیزی را توصیف کنید از چند کلمه می‌توانید استفاده کنید؟ این کلمات تا چه اندازه می‌توانند چیزی را که شما دارید توصیف می‌کنید به دیگران بشناسانند؟ توصیف شما هنگامی دقیقترین توصیف خواهد بود که بتوانید بهترین کلماتی را به کار ببرید که فردیتری ...
  • گزارش تخلف

کتاب نخواندن یا فیلم دیدن، مسأله این است.. کاوه فولادی‌نسب: ای. ام

فورستر در کتاب هنوز خواندنی «جنبه‌های رمان» در تعریف داستان می‌گوید «داستان نقل وقایع است به ترتیب توالی زمان.» جمال و میمنت میرصادقی در «واژه‌نامه هنر داستان‌نویسی» این تعریف را این‌طور بسط و توسعه می‌دهند که «داستان شالوده هر اثر روایتی و نمایشی خلاقه است … در حماسه، رمانس، قصه، داستان کوتاه، رمان، ‌ نمایشنامه، فیلمنامه، شعر روایتی و اشکال دیگر، داستان وجود دارد …» این تعریف‌های فرهنگ‌نامه‌ای (که در جای خودشان لازمند، اما برای درک و دریافت بعضی مدخل‌های‌شان گاهی لازم است چند جلد کتاب نوشته شود) گزگ را دست آدم‌ها می‌دهند که با خیال راحت به‌جای داستان کوتاه و داستان بلند و رمان خواندن (به‌جای کتاب خواندن) فیلم ببینند؛ به‌خصوص که عدم عضویت کشورمان در کنوانسیون برن برای حمایت آثار ادبی و هنری (کپی‌رایت) قبح دزدی را ریخته و آن را نهادینه کرده و به همت سارقان فرهنگی و هنری، امروز بساط دست‌فروش‌های انقلاب و کریم‌خان غنی‌تر از سینماهای ایالات متحده است. این انتخابی شخصی است. اگر ترجیح یک «شهروند» این باشد که لم بدهد روی کاناپه و توی سینمای خانگی فیلم روز ببیند، به خودش مربوط است؛ و اصلا چه ب ...
  • گزارش تخلف

درصد بسیار بالایی از جمعیت جامعه ما به علت ریشه‌های تاریخی و سنتی خود در مرز واقعیت و اوهام زندگی می‌کنند

زندگی‌هایی پر از ترس‌ها و واهمه‌های بی‌نام‌ونشان. راه دور نرویم، به دور برخود نگاه کنید، بخشی از زندگی ما در اوهام می‌گذرد. چه وقتی به آسمان و ماه نگاه می‌کنیم. چه وقتی می‌خواهیم دیگران را تهدید کنیم یا قدرت و توان علمی و عملی خود را به رخ دیگران بکشیم. ادبیات کلاسیک ما، به خصوص بخش‌هایی از آن، یکسره بر اوهام سوار است. ریشه‌های ذهنی ما و درنتیجه شخصیت‌های داستانی ما در آن‌جا مانده. بسیاری از مضمون‌های داستانی را بدون آنها نمی‌شود نوشت. در جامعه ما بسیاری معتقد به زیست در جهان‌های موازی‌اند. چنین آدم‌هایی وقتی قدم به ساحت داستان می‌گذارند، یا به‌عبارتی زندگی داستانی پیدا می‌کنند، یک‌ پا در جهان واقعی دارند و یک پا در فرا‌واقعیت. ...
  • گزارش تخلف

پیگیر کارهای خوب هستم

سعی می‌کنم مجموعه‌های خوب را بخوانم و این سوای سال‌هایی است که داور داستان کوتاه یا رمان بوده‌ام و به‌ناچار همه یا تقریبا همه آثار منتشرشده در یک سال را خوانده‌ام. سالانه به‌طور متوسط حدود یکصد مجموعه داستان منتشر می‌شود که ده، پانزده مجموعه می‌شود گفت که به مرحله داستان رسیده‌اند، یعنی به مرحله‌ای رسیده‌اند که مثلا هر کدام شاید بتوانند سلیقه‌ای را راضی کنند. به عبارت دیگر اصول اولیه داستان در آنها رعایت شده؛ اما مابقی، یعنی هشتاد درصد دیگر، درواقع سیاه‌مشق‌هایی هستند که بهتر بود هرگز چاپ نمی‌شدند، چون نه حرفی برای خواننده دارند نه چیزی به هستی ادبیات ما اضافه می‌کنند و نه اعتباری برای نویسنده‌اش دست‌وپا می‌کند. از میان همان ده، پانزده درصد باقی‌مانده، چهار، پنج مجموعه می‌ماند که راهی به دهی می‌برند و معمولا یکی، دوتا داستان قابل تأمل و گاه درخشان دارند. اگر بخواهم در مورد داستان‌های این سال‌ها حرف بزنم مجبورم همین چند مجموعه یا همین چند داستان را ملاک بگیرم و بگویم البته کارهایی شده است اما نه در حد ادعاها. هنوز کسی صادقی و گلشیری را نتوانسته پشت‌سر بگذارد. اما من ناامید نیستم. هر نسل ...
  • گزارش تخلف

هیچ چیز به اندازه وضعیت تثبیت‌شده وحشتناک نیست. برای حفظ چنین وضیعتی است که مدام باید هزینه پرداخت

همه سیستم‌ها‌ی اجتماعی تلاش دارند وضعیتی را تثبیت و از آن مراقبت کنند. همه سیستم‌های مراقبت، برای ماندن در همان چارچوب رسمی است. پدیده‌ای که تلاش می‌کند ما به همه چیزهای از پیش تعریف‌شده عادت کنیم و در همان عادت بمانیم. کار داستان و یا به‌طور کلی هنر، خدشه واردکردن به همین امر عادت شده است. همین ایجاد آشوب در ذهن تثبیت‌شده‌ای که تسلیم عادت است. اگر داستانی بتواند همین یک کار یعنی شستن چشم‌ها و جور دیگردیدن را بیان کند، کار خودش را کرده است. همان‌طور که پیش از این هم گفتم کار گروهبان داستان «آهنگ پلنگ صورتی …» نوعی شورش در برابر موقعیت تثبیت‌شده است. طنز این داستان هم از همین تناقص می‌آید. البته شعاری در کار نیست. ...
  • گزارش تخلف

یکی از نکاتی که در داستان‌های مجموعه «روباه شنی» به چشم می‌آید مضمون‌های متفاوت آنهاست

منظورم از متفاوت، در قیاس با داستان‌های کوتاه ایرانی است که در این سال‌ها خوانده‌ایم و بیشترشان حول‌وحوش زندگی روزمره و آپارتمانی و روابط و دعواهای زن‌وشوهری و موضوعاتی از این دست می‌گذرند. در داستان‌های شما اما با یک‌ نوع امر غریب در زندگی روزمره مواجهیم و همچنین گاه با شخصیت‌هایی که پیش از این در داستان‌نویسی این سال‌ها کسی زیاد به سراغ‌شان نرفته بود (مثلا داستان «زمین بازی») یا دست‌کم از این زاویه که شما نگاه کرده‌اید به آنها نگاه نشده بود. به‌طور کلی هنگام نوشتن داستان، مضمون چه جایگاهی برای خودتان دارد؟. به گمانم داستان‌نویسی ما در این سال‌ها اشباع شده از نوشتن درمورد زندگی روزمره. این نوع داستان، تقلیدی است از نوع زیست مردمانی در جوامع صنعتی پیشرفته ودغدغه‌های آنها، که می‌دانیم با وضعیت اکثریت جامعه ما متفاوت است. دست بالا چنین آدم‌هایی با روش زیست جوامع پیشرفته صنعتی، شاید ده، پانزده درصد مردم کشور ما را شامل شود و البته به نسبت همان ده، پانزده درصد هم می‌توان و باید چنین داستان‌هایی نوشته شوند. تأکید می‌کنم به نسبت همان ده، پانزده درصد، نه اینکه به شیوه غالب داستان‌نویسی امروز ...
  • گزارش تخلف

کار داستان، خدشه‌دارکردن امر عادت‌شده است. علی شروقی

محمد کشاورز نویسنده‌ای است که پیش از انتشار سومین و تازه‌ترین مجموعه داستانش، «روباه شنی»، که اخیرا از طرف نشر چشمه منتشر شده، با هردو کتابش، مجموعه داستان‌های «پایکوبی» و «بلبل حلبی»، توجه منتقدان ادبی را به خود جلب کرد، چنان‌که هم اولین کتابش، «پایکوبی»، جایزه‌ای برایش به ارمغان آورد و هم کتاب دومش، «بلبل حلبی»، برنده جایزه نویسندگان و منتقدان مطبوعات و جایزه ادبی اصفهان شد. کشاورز حالا با سومین مجموعه داستانش، «روباه شنی»، نشان داده است که همچنان نویسنده‌ای چیره‌دست و قابل اعتنا در داستان کوتاه است. نویسنده‌ای که نه به روال جریان غالب در داستان‌نویسی سال‌های اخیر ایران روایتگر و درواقع گزارشگر زندگی روزمره، بلکه کاشف موقعیت‌هایی غریب و ناآشنا از دل زندگی روزمره است و یا خلق‌کننده لحظه‌هایی در این زندگی که وجه عادی، پذیرفته، و تثبیت‌شده امر روزمره را، به قول خودش، خدشه‌دار می‌کنند. کشاورز، چنان‌که در گفت‌وگوی پیش‌رو خواهید خواند کار داستان را خدشه وارد‌کردن در امر عادت‌شده و ایجاد آشوب در امر تثبیت‌شده می‌داند. در داستان‌های او در مجموعه «روباه شنی» همواره عاملی هست که با ورود به ساح ...
  • گزارش تخلف

پرده را کنار می‌زنم. دلم از این همه سیاهی می‌گیرد

تو نور تک و توک ماشین‌های گذری شدت دانه‌های درشت برف را می‌بینم که رو آسفالت خیابان می‌ریزد. لرزی از وجودم می‌گذرد. دارکوب دستش را رو شانه‌ام گذاشته: «چه برفی!» برمی گردم. اشک از چشم‌های تنهایی ام می‌ریزد. بچه‌ها حالا مثل تیله‌های خرگوشک هرکدام به طرفی قل خورده‌اند. بی بی مشت‌های لاغر و استخوانیش را از بادام‌های تو ظرف پر می‌کند و می‌دهد دستم: «بیا ننه. اگه تونسی پاش وایسی عمل بیا، اوخته که بردی.» سال‌های زیادی است پای بادام هایی نشسته‌ام که نمی‌دانم بار خواهند داد یا نه: دارکوب از پشت زمان نگاهم می‌کند. رمان: بادام‌های تلخ. نشر: برکه خورشید ...
  • گزارش تخلف

حمله تندروها به فاطمه معتمدآریا در کاشان

خبرگزاری هرانا نیروهای تندرو در مراسم فیلم «یحیی سکوت نکرد» در کاشان به فاطمه معتمد‌آریا و کاوه ابراهیم‌پور، بازیگر و کارگردان این فیلم حمله کردند و با سر دادن شعار، خواستار خروج آنها از شهر شدند …به گزارش خبرگزاری هرانا به نقل از ایلنا، شب گذشته، یکشنبه چهارم بهمن‌ماه فیلم «یحیی سکوت نکرد» در شهر کاشان به نمایش درآمد و قرار بود پس از آن فاطمه معتمدآریا و کاوه ابراهیم‌پور در نشست نقد و بررسی آن شرکت کنند اما این دو به‌هنگام ورود به سالن سینما مورد هجوم نیروهای تندرو قرار گرفتند …کاوه ابراهیم‌پور تعداد مهاجمان را ۵۰ تا ۶۰ نفر اعلام کرد و گفت آن‌ها در جلوی در سینما تجمع کرده بودند و با «عصبانیت تمام» علیه فیلم و فاطمه معتمدآریا شعار می‌دادند و خواستار خروج آن‌ها از شهر بودند …به‌گفته او خطاب اصلی مهاجمان فاطمه معتمدآریا بود …به گزارش رادیو زمانه، فاطمه معتمدآریا پس از حوادث انتخابات جنجالی سال ۱۳۸۸ تا آبان‌ماه سال جاری ممنوع‌التصویر بود …حضور او در فیلم انتخاباتی، نامزد معترض به نتایج انتخابات و از رهبران مخالفان دولت از جمله دلائل این مخالفت‌ها با او بوده است. انتشار عکس‌های بدون حجاب ...
  • گزارش تخلف