📚 داستان‌نویسان و دوستداران داستان 📢ماتیکان‌داستان را به شیفتگان فرهنگِ ایران‌زمین معرفی کنید 📢📢محتوای مطالب، نظر نویسندگان آن است و ممکن است با دیدگاه گردانندگان ماتیکان‌داستان همسو نباشد. ارتباط با مدیر کانال @vahidhosseiniirani


وقتی بهیموت به پایان داستانش رسید، همه باهم فریادزدند:. «دروغ‌گو!»

ولند گفت: «جالب‌ترین نکته درباره‌ی این چرند‌وپرندها این است که از اول تا آخرش دروغ‌بود.». گربه با تعجب گفت: «آه، واقعا نظرتان این است؟» همه فکرکردند گربه دوباره قصد اعتراض دارد، ولی به جای اعتراض به آرامی گفت: «تاریخ در این باب داوری خواهدکرد.» …. ...
  • گزارش تخلف

نینا: طی گردش‌های طولانی خیلی فکر کرده‌ام و حالا احساس می‌کنم روحم قوی‌تر شده، هر روز قوی‌تر می‌شود

حالا می‌دانم، می‌فهمم که در کار ما ’هنر‘ مهم شهرت و افتخار یا آنچه من روزی در آرزویش بودم نیست. مهم آن است که بدانیم چطور بردبار باشیم، چطور صلیب خودمان را به دوش بکشیم و ایمانمان را از دست ندهیم …. ☞
  • گزارش تخلف

ایوانف: اگر یک مرد زیرک، تحصیل کرده و سالم بدون هیچ علتی شروع کند به ادای العازر را درآوردن، اگر به سراشیبی سقوط بغلتد، همین جور ب

خوب، نجات من در کجاست؟ من نمی‌توانم مشروب بخورم_ مشروب به سردرد دچارم می‌کند؛ نمی‌توانم شعرهای ناشیانه بگویم، نمی‌توانم از بطالت روحی لذت ببرم و آن را اصیل و والا بدانم. بطالت بطالت است، ضعف ضعف است __هیچ اسم دیگری برای این‌ها نمی‌دانم. تباه شده‌ام، تباه__ بی‌هیچ گفتگو! [به دور و بر می‌نگرد] این‌جا ممکن است رشته‌ی حرفمان را قطع کنند. گوش کن، اگر واقعا دوستم داری، باید کمکم کنی، حالا، همین الان، باید مرا ول کنی! الان، زود! …. ☞ ...
  • گزارش تخلف

‌ از رمانس تا رمان/ رابطه‌ی متقابل شهر و داستان / کامران سپهران / آذر ۱۳۹۴

حالا دیگر زندگی ما به شهر گره خورده‌ و ناگزیر با مناسبات شهری درهم تنیده شده است؛ شکل و شیوه‌ای که از همان ابتدا منبع الهام نویسنده‌ها برای آفرینش شهرهای ادبی در طول زمان بود. پاریس بالزاک و زولا، لندن دیکنز، دوبلین جویس و بسیاری شهرهای واقعی و غیرواقعی دیگر با نویسنده‌ها و کتاب‌هایی که در آن بازنمایی شده‌اند، ابدی شدند و آفرینش یا بازنمایی شهرها در داستان، به یکی از مشخصه‌های ادبیات جدید بدل شد. در این جستار کامران سپهران، نویسنده، مترجم و مدرس دانشگاه مروری دارد بر گام‌های آغازین داستان شهری و از چگونگی باز شدن پای شهر به ادبیات می‌گوید و تاثیراتی که بر داستان و به‌طور مشخص رمان داشته است. شهرها پنج‌شش هزار سالی است که وجود دارند. اما گسترش و تکثر آن‌ها در عصر مدرن رخ داده و نهایتا کار به جایی رسیده است که اکثریت ساکنان زمین در شهرها زندگی می‌کنند. به این ترتیب، هرگاه بخواهیم مشخصه‌های اصلی دنیای مدرن را برشماریم، بی‌شک شهرنشینی یکی از اولین‌ها خواهد بود. اگر این نگاه رایج را داشته باشیم که ادبیات به بازنمایی زندگی می‌پردازد، شهر آشکارا مولفه‌ای اساسی در ادبیات معاصر خواهد بود. ولی ا ...
  • گزارش تخلف

کوروش شایسته: تصمیم گرفته‌ام آشکارتر بنویسم و لیستی که برای خودم تهیه می‌کنم را در این جا هم به اشتراک بگذارم

برای من داستان‌ها در سه دسته خوب، بد و خنثی دسته بندی می‌شوند. شاید ساده به نظر برسد اما کارآمد است. خوب‌ها آن هایی هستند که می‌توان ادبیات نامیدشان. پس از پایان خواندن احساس لذت می‌کنید و سرخوشی. حتی اگر کتاب را دوباره نخوانید حتما آن را به دوستی توصیه می‌کنید یا از یادآوری اش لذت می‌برید. بدها از اسمشان مشخص است که بداند! وقتتان را هدر می‌دهند و خواندنشان لذتی ندارد. دسته خنثی تفاوت هایی با بقیه دارد. این دسته از داستان‌ها در بخش هایی دارای نقاط قوت هستند اما پیرنگ یا فرم روایی شان دچار از هم گسیختگی است یا به درستی پرداخت نشده است. ...
  • گزارش تخلف

بازگشت به ریشه‌ها

«یکی از نادرترین و جالب‌توجه‌ترین نوشته‌های زمانه ما؛ هم در گستره اسطوره‌شناسی و هم در زمینه ادبیات بزرگ کمدی». این توصیف آندره مالرو است از رمان «شبح سرگردان» رومن گاری؛ رمانی که به دوره پختگی نویسنده‌اش مربوط است و جایگاهی مهم در میان آثار رومن گاری دارد. «شبح سرگردان» با عنوان فرعی «رقص چنگیز کوهکن» سال‌ها پیش به فارسی ترجمه شده بود و به‌تازگی نیز ویراست دوم این رمان با ترجمه ابراهیم مشعری در نشر نیلوفر منتشر شده است. «شبح سرگردان» رمانی است در سه بخش که شبح، در جنگل گایست و وسوسه چنگیز کوهکن عناوین فصل‌های آن هستند. رومن گاری از شناخته‌‌شده‌ترین و البته مرموزترین نویسندگان قرن‌بیستمی است که به سال ١٩١٤ در لیتوانی متولد شد و بعدها به فرانسه رفت و بعد از انتشار آثارش نیز به‌عنوان نویسنده‌ای فرانسوی شناخته شد. رومن گاری در سال‌های جوانی‌اش و خاصه وقتی در «فرانسه آزاد» همراه ژنرال دوگل و آندره مالرو علیه فاشیسم هیتلری می‌جنگید، به فرهنگ اروپا و فرانسه دلبستگی زیادی داشت. این ویژگی در اولین رمان او نیز مشاهده می‌شود، گاری «تربیت اروپایی» را به‌عنوان نخستین رمانش در سال ١٩٤٦ منتشر کرد. ر ...
  • گزارش تخلف

نویسنده «زوال کلنل» محمود دولت‌آبادی نیست!.. نویسنده کتاب را نمی‌شناسم

قطعا محمود دولت آبادی نیست. این نثر شلخته و زبان سطحی و ولنگار، نمی‌تواند مال دولت آبادی باشد. آخر او آنقدر با واژه‌ها کشتی می‌گیرد تا رامشان کند و در نهایت به زیباترین شکل در کنار هم بچیندشان. وسواس زبانی و کلامی او زبان زد همگان است. اما در این نسخه، هیچ اثری از آن همه وسواس و خلاقیت زبانی دیده نمی‌شود. به نظر می‌رسد کار یکی از نوقلمان خارج نشین باشد؛ کسانی که ارزش واژه‌ها را نمی‌دانند و فقط به قصه گویی توجه دارند. البته می‌دانیم که دولت آبادی هم رمانی دارد به همین نام که چون در ایران اجازه نشر نیافته، به زبان آلمانی ترجمه و منتشر شده است. حدس می‌زنم یک مترجم تازه کار که نمی‌داند دولت آبادی افعال «می نمود یا می‌گردد» را به کار نمی‌برد، از روی رمان کلنل، نسخه‌ای با سلیقه سطحی خود نگاشته و به جای اثر سترگ و درخشان دولت آبادی قالب کرده است. هر صفحه‌ای از این کتاب را می‌خواندم، دولت آبادی را می‌دیدم که با چشمان گریان و چهره‌ای خشمگین به دیوار تکیه داده و می‌خروشد. ...
  • گزارش تخلف

یادداشت مرضیه طائب بر نهنگ تاریک. مجموعه داستان «نهنگ تاریک» نوشتة سعید بردستانی

طنز در فضایی سوررئال. مجموعه داستان «نهنگ تاریک»، نوشتة سعید بردستانی، دوازدهمین اثر انتشارات پیدایش در حوزه ادبیات بزرگسال است که به‌تازگی منتشر شده است. این کتاب دومین اثری است که از سعید بردستانی، نویسندة اهل جنوب کشورمان منتشر می‌شود. اولین مجموعه داستان او به نام «هیچ»، سال ۱۳۸۵ توسط «نشر ققنوس» منتشر شد و توانست نظر اهالی ادبیات را جلب کند. این کتاب که در هفتمین دوره جایزة ادبی گلشیری نامزد شد، نام او را به عنوان یک نویسندة جوان و مستعد در حوزة ادبیات داستانی مطرح کرد. «نهنگ تاریک» از ده داستان به نام‌های «پایان وضعیت»، «بی‌خواب‌ها»، «ایستاده می‌میریم»، «دویدن»، «برکت»، «ماهی مقدس موسی»، «آن بالایی»، «فرشتة دستشویی»، «تنبیه هیرو» و «داستان آپارتمانی» تشکیل شده که همگی با فضایی سوررئال، تجربة جدیدی را برای مخاطب رقم می‌زنند. نویسنده در اولین داستان کتاب، «پایان وضعیت»، ماجرای مردی را روایت می‌کند که با ورود به خانه خود متوجه حضور دزد می‌شود و به جای اعتراض، در دزدیدن وسایلش به آنها کمک می‌کند. بردستانی با روایت طنز خود به خوبی نشان می‌دهد که شخصیت اصلی داستان چگونه در خدمت کسانی ا ...
  • گزارش تخلف

اگر راوی هم پدر، هم پسر باشد، در واقع با یک ساختار دیونیزوسی سر و کار داریم

دیونیزوس به‌معنای «زئوس- مرد جوان» است؛ زئوس در شکل جوانی‌یش. دیونیزوس هم دو بار به‌دنیا آمده است. دیونیزوس پسر زئوس؛ پادشاه خدایان است، منتها به‌صورت خاصی. زئوس عاشق سمیل می‌شود که زن جوان بسیار زیبائی است. زن از زئوس حامله می‌شود. زئوس مادر را با صاعقه‌اش خاکستر می‌کند و بچه را که در شکم مادر شش‌ماهه بوده از طریق هرمس نجات می‌دهد که پیک خدایان است. هرمس بچه را به ران زئوس می‌دوزد و سه ماه بعد بچه از ران زئوس به‌دنیا می‌آید. در واقع قدرت زائیدن زن به‌نام زئوس مصادره می‌‌شود. در روایت دیگری، زئوس معجونی را که از قلب و شاید آلت خود دیونیزوس گرفته شده، به سمیل می‌خوراند و سمیل دیونیزوس را حامله می‌شود که قبلا وجود داشت. ...
  • گزارش تخلف

خاست‌گاه این تفکر کجا است؟ نمونه‌‌اش توپ مروارید که در آن زبان، قدرت آن اعتراض را هم پیدا کرده است

ولی در این اثر هدایت نیز، تحقیر زن، جنسی‌دیدن زن، تبدیل کردن او به شیء جنسی نشانه بحران عمیقی است که بر سراسر جهان‌بینی هدایت حاکم است. گرچه در این اثر زبان غنای خاصی پیدا می‌کند که با زبان سایر آثار او فرق دارد و گرچه به‌سبب کندن اشیا و آدم‌های واقعی از سر جاهای‌شان و سیر دادن آن‌ها در منطقه‌ها و حال و هوای دیگر، هدایت در عوالم مدرنیسم ‌به‌کار جدیدی دست می‌زند، ولی اثر خلاف گفته آقای مصطفا فرزانه، ربطی به فرا رفتن از کارهای جویس ندارد. به‌طور کلی قدرت آفرینشی این اثر و ذهنیت خاص حاکم بر آن، آن را از حوزه تخیل و روایت خارج می‌کند و به‌صورت اثر پولمیک درمی‌آورد. مشکل اصلی در خود مدرنیسم است. تسلط بر طبیعت در بعد از رنسانس، به‌ویژه تسلط بر همه منطقه‌های جهان برای اروپائی، اساس پیش‌رفت قرار گرفت. زبان و ذهنیت غربی بر این تسلط آلوده شد. عصر روشن‌گری، عصر شیء‌بینی سراسر جهان، در نهایت ثنویتی را رواج داد که هم رنسانس هم دکارت دنبال آن بودند. انگار جهان باید ویران می‌‌شد تا سوژه به اوج سوژه بودن خود دست می‌یافت. خود استعمار زائیده تفکر ثنویت خاصی است که در آن سوژه می‌اندیشد که ابژه، اعم از زم ...
  • گزارش تخلف

یادداشتی بر بوف کور از رضا براهنی …

این نکته اخیرا برای ما روشن شده است، به‌ویژه توسط آقای بیژن جلالی که خانواده هدایت ریشه ایلخانی و آسیای میانه‌‌ ای دارد. ولی لازم است در مورد ریشه بوگام‌داسی و ترکیب واژگانی آن به نکته‌های زیر که از منبع‌ها، لغت‌نامه‌ها و دائرة‌المعارف‌های مختلف جمع‌آوری کرده‌ئیم- از سه زبان فارسی، ترکی و انگلیسی- توجه دقیق داشته باشیم. بیگ در ترکی به‌معنای آقا، ارباب، امیر قبیله و فرمانده سپاه، نجیب‌زاده و اصیل بوده است و به‌طور کلی لقب اشراف خارج از خان‌دان‌های سلطنتی است. «پک» و «بک» چینی به‌معنای خدا و پادشاه است که در «بغپور» به‌معنای خاقان چین و تغئیریافته آن به‌صورت فغفور دیده می‌شود. تا چه حد این کلمه با «بغی» عربی به‌معنای ظلم و تعدی مربوط است، روشن نیست. آن‌چه روشن است «باگا» ی عصر ساسانی به‌معنای خدا است که با مفهوم آن در چینی مناسبت دارد. «پی» (Pi) در میان شمنیست‌های آلتائی در خطاب به شمن به‌معنای «بزرگ» و در مناجات‌ها و وردهای و ذکرهای شمنی به‌کار برده می‌شده است. می‌دانیم که «بک»، «بی»، «بیک» و «بیگ» در طول قرن‌ها از چین تا اروپای شرقی لقب‌های دیوانیان و قوم‌های مختلف قرار گرفته است. «بیگ ...
  • گزارش تخلف

در عین‌حال در سکه‌زدن این واژه، هدایت همان کار را کرده است که متافیزیک نیچه‌ئی در مورد روند حرکت انسان کرده است

میمون مرحله فیزیکی حیوانی موجودی بوده که بعد انسان شده است. در قاموس نیچه‌ئی- هایدگری، متافیزیک یعنی عبور از فیزیک قبلی به‌سوی فیزیک بعدی که در واقع متافیزیک آن فیزیک قبلی خواهد بود. همان‌‌گونه که انسان امروز آخرین انسان است و پروسه تکوین او به‌سوی آن موجود آینده، او را به‌فراموشی خواهد سپرد و آن موجود آینده- ابرانسان- در واقع در ارتباط با انسانی که امروز وجود دارد، دچار فراموشی خواهد شد. بوگام‌داسی متافیزیک در متافیزیک بیگ و داس است. بیگ رفته به طرف بیگم؛ داس رفته به طرف داسی؛ بیگ و داسی با هم ترکیب شده‌اند. نتیجه پیدایش موجودی است در حال تبرا جستن از روند شکل‌گیری خود. زیرا او فقط مادر است؛ فقط رقاصه هندی است در معبد لینگم. فقط از طریق معکوس‌سازی آن معکوس‌سازی می‌توانیم آن اصل اولیه را پیدا کنیم و این پروسه‌ئی است که هایدگر در کتاب متافیزیک، هستی و زمان و چه چیز اندیشیدن نامیده می‌شود؟ در پیش گرفته است. ...
  • گزارش تخلف

اولا یک مار نیست، بل‌که دو تا مار است. ناگ در هندی به‌معنای مار است. پس مار ناگ می‌شود دو تا مار

هدایت به فرزانه می‌گوید من از صنعت ترانسپوزیسیون استفاده کرده‌ام. ترانس به‌معنای فرا، ترا و آن‌ور است. پوزه به‌معنای قرار دادن است. ترانسپوزیسیون به‌معنای «فرا قرار دادن» است. کلمه مار فارسی با کلمه ناگ هندی با هم عشق‌بازی می‌کنند، به‌هم چسبیده‌اند: دو کلمه برادر. دوقلو، زائیده از یک شکم و عاشق یک زن. راوی جوان و پیرمرد خنزرپنزری یک موجود- دو مرد- عاشق یک زن: مار ناگ یک کلمه در شکم یک معنا، تولد دو کلمه از شکم یک معنا. شکم، شکم آن اتاق که هرمافرودیت تعئین کرده است باید بروند آن تو، یعنی توی شکم بوگام‌داسی برای آن‌که فقط یکی بماند. و یکی می‌ماند. ...
  • گزارش تخلف

هادی موسوی:. علل جهانی نشدن ادبیات ایران؛

بررسی یک پدیده اجتماعی-فرهنگی یک کار وقت گیر و هدفمند است و تبعا علل مختلف با عمق تاثیرات متفاوتی خواهد داشت. لذا نه یک دلیل, بلکه در بازه‌های زمانی متفاوت، دلایل مختلفی بر آن موثر هستند. اما شاید مهمترین دلایل آن را بتوان در موارد زیر جست. قطعا عمق تاثیرگذاری و تاثیر زمان و مکان در هر کدام از بندها قابل بحث است. نکته مهمتر آنکه این عوامل عامل و معلول هم هستند و نمیتوان آنها را جداگانه بررسی نمود …-گستره ادبیات فارسی:. با درنظر گرفتن تمام افراد متکلم به فارسی، زبان فارسی دوازدهمین زبان دنیا از نظر تعداد سخن گو در جهان است. زبان فارسی از نظر مخاطب محدود است که همین باعث می‌شود نسبت ترجمه ورودی به ترجمه خروجی آن بسیار بالا باشد. تعداد زبانها و داستان‌هایی که یک فارسی زبان باید بخواند به نسبت بقیه زبانها بالاست لذا مترجمان ما مجبور به ترجمه به زبان فارسی هستند تا از زبان فارسی (مشابه این امر در اقتصاد به عنوان تراز تجاری مطرح است که هرچه کشور تراز مثبتی داشته باشد نشان دهنده پتانسیل تولید داخلی نسبت به واردات است) لذا میتوان گفت به دلیل جمعیت کم، تراز ترجمه در کشور ما بالاست. گسترش جمعیت ...
  • گزارش تخلف