گذار یا گزار؟ یا شاید گضار!

گذار یا گزار؟ یا شاید گضار!
همه‌ی غلط املایی‌ها یک طرف، این درست نوشتن «ذ» و «ز» در «گذار» و «گزار» هم یک طرف. بس که خیلی‌ها را گیج می‌کند و گیج می‌دارد تا آخر عمر. البته گروهی هستند که صورت‌های درستِ سپاس‌گزاری و خبرگزاری و شکرگزاری و برگزاری و نمازگزاری را در کنار املای کلمه‌هایی چون قانون‌گذاری و سیاست‌گذاری و اثرگذاری، فقط به حافظه می‌سپارند.

همان طور که مثلاً به خاطر می‌سپارند همین کلمه‌ی «حافظه» را با «ظ» بنویسند. ولی پای تفاوت ریشه‌های معنایی «گزاردن» و «گذاردن» که در میان باشد، اگر یک خبرنگار یا روزنامه‌نگار تازه‌کار بتواند مختصر و مفید فقط همین یک عدد تفاوت و چراییِ گذار یا گزار را به‌درستی شرح بدهد و بنویسد، به نظر من یک عدد نشانِ ویژه‌‌ی سپاس باید به او عطا کرد!

کپسولِ مبحث گذار یا گزار در دو بندِ حوصله‌سرنبر:

گزاردن از فعل‌های رایج ادبیات کهن بوده است در معناهایی چون ادا کردن؛ انجام دادن؛ بجا آوردن؛ پرداختن و تأدیه کردن؛ صرف کردن و خرج کردن؛ تعبیر کردن؛ رسانیدن. این معنای آخری دقیقاً همان است که در هنگام ساخت کلمه‌ی خبرگزاری مدنظر بوده است، یعنی مؤسسه یا سازمان یا پایگاهی که کارش رساندن خبر است.

آن یکی گذاردن (با ذال) در معناهای دیگری به کار رفته و می‌رود جز آن‌چه در بالا آمد. از معنای واقعی و مجازی گذاشتن و نهادن و قرار دادن و وضع کردن گرفته تا عبور دادن و گذراندن و رها کردن و واگذاشتن و سپری کردن و اجازه دادن.

با این اوصاف و نیز با توجه به اختلاف نظر علمای غلط‌نویس در گذار یا گزار که یک گروه همه را با «ز» می‌نویسد و گروه دیگر همه را با «ذ»، می‌توان به گزینه‌ی سوم هم فکر کرد: نه این و نه آن؛ همه بنویسند «گضار» تا غائله ختم به نوآوری از نوع عدالت‌محور شود!

پس،
گزار مثل: برگزار، خدمت‌گزار، سپاس‌گزار، شکرگزار، نمازگزار، وام‌گزار، خبرگزاری، خواب‌گزار

و گذار مثل: اثرگذار، قانون‌گذار، سیاست‌گذار، تأثیرگذار، بنیان‌گذار، بنیادگذار


http://khabgard.com/?p=670