روزنامه شرق/ داریوش شایگان: به نظر من ایران تنها کشوری است که در آن خود واقعیت تخیلی‌تر از تخیل است

روزنامه شرق/ داریوش شایگان : به نظر من ایران تنها کشوری است که در آن خودِ واقعیت تخیلی‌تر از تخیل است. فرانسوی‌ها می‌گویند واقعیت، ‌تخیل را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. در ایران کافی است یک مقطع از تاریخ ایران امروز را توصیف کنید، گروه‌های اجتماعی را، رفتارهایشان را، تناقضاتی که هست، مجموعه این عوامل و مقدمات کافی است که نویسنده یک رمان استثنایی و سورئال بیافریند. اما این اتفاق در ایران نیفتاده و دلیلش را واقعاً نمی‌دانم . از اسکندر می‌گوییم تا مغول‌ها و دیگران که ما را بدبخت کرده‌اند و همیشه هم این دیگران هستند که مقصراند نه ما. مطلب دیگر اینکه، منطقه ما سیصد چهارصد سال است که در تعطیلات تاریخی به سر می‌برد. امپراطوری عثمانی نمونه خوبی است، چون با اینکه یک پایش در اروپا بود، نه متوجه رنسانس شد، نه عصر روشنگری و نه انقلاب صنعتی. داستان ما این است. بنابراین من فکر می‌کنم ما نیاز به یک خانه‌تکانی ذهنی داریم.ادم هست که روشنفکران پیش از انقلاب چه می‌گفتند. مسائل اساسی مانند اقتصاد برایشان اهمیت نداشت. می‌دانید که «رشد» خیلی مهم است، در همه جای دنیا امروز دعوا بر سر رشد است. اما متفکرین ما به اقتصاد حساس نبودند. اصلاً اقتصاد برای روشنفکران ما مهم نبود. درباره صنایع اتومبیل‌سازی که قبل از کره به ایران آمد، تنها اظهارنظری که کردند این بود: مونتاژ. اما مگر از اول می‌شود بوئینگ ساخت! همه با مونتاژ شروع می‌کنند، و بعد رفته‌رفته ارزش افزوده پیدا می‌شود. می‌خواهم بگویم روشنفکران ما چندان به واقعیات روز آگاه نبودند.
@asreandisheh