📢آسیموف و قوانین روبوتیک

📢آسیموف و قوانین روبوتیک
@matikandastan

نوید فرخی: آیزاک آسیموف یا "اسحق عاصم‌اف" یا "اسحاق آسیمو" نویسنده آمریکایی روسی تبار کتب علمی تخیلی است. قوانین سه‌گانه ای که آسیموف در ارتباط با روباتیک تدوین کرد از شهرت جهانی برخوردار است. دائره المعارف بریتانیکا وی را خالق واژه روباتیک در زبان انگلیسی معرفی کرده است. این قوانین عبارتند از:
الف) یک روبات نباید به یک انسان صدمه ای وارد کند، یا اینکه با دست روی دست گذاشتن، اجازه دهد که یک انسان مجروح شود.
ب) یک روبات باید فرامین انسان‌ها را اطاعت کند مگر اینکه فرامین در تعارض با قانون اول باشد.
ج) روبات باید از خودش محافظت کند مگر اینکه حفاظت از خودش در تعارض با دو قانون قبلی باشد.
با اینکه آسیموف از قوانین خود بسیار مطمئن بود اما به نظر می رسد که این قوانین به دلایل مختلفی عملی نیستند. اولا به این خاطر که تعریف دقیقی از روبات و انسان در آن نشده است. اساس قوانین آسیموف بر این اصل استوار است که انسان و روبات کاملا از هم منفک هستند. در داستان رویای روبات، به قلم آسیموف (که به ترجمه ی بنده در اردیبهشت نود چهار در دانستنیها چاپ شد) می خوانیم که در آینده روبات ها از نظر ظاهر دقیقا مشابه انسانند. به طوری که یک روبات نمی تواند روبات را از انسان تشخیص دهد. مبحث بعدی که در قوانین آسیموف لحاظ نشده، جایی است که پای حق انتخاب برای روبات در میان باشد. زمانی را تصور کنید که روبات برای اجرای قوانین با دو گزینه متضاد روبرو باشد. مثلا نفر اول به روبات دستور دهد که نفر دوم را به قتل برسان وگرنه من(نفر اول) خودکشی می کنم. در این حالت گزینه های پیش روی روبات هر دو در نقض قانون اول آسیموف است و روبات در بلاتکلیفی قرار می گیرد. نکته ی دیگر اینکه از دیدگاه آسیموف، هوش مصنوعی تماما در کالبد روبات خلاصه شده است در حالی که امروز پیشرفته ترین سیستم های هوش مصنوعی، سوپرکامپیوترهای بزرگ(مثل واتسن آی بی ام) هستند.
*خلاصه یادداشتی که حدود دو سال پیش در مجله دانستنیها منتشر شده است.
@matikandastan