📢آموزش ادبیات کاراگاهی/ ۴. اهمیت معما

📢آموزش ادبیات کاراگاهی/ ۴
@matikandastan

📄در اهمیت معما

نوید فرخی: گرچه تمام داستان های موفق کاراگاهی، به یک کاراگاه خوب احتیاج دارند و با وجود اینکه در خلق این کاراکتر باید نهایت وسواس را به خرج داد اما چیزی که در درجه اول اهمیت دارد “کاراگاه” نیست، بلکه “معما” است.
داستان کاراگاهی زیرشاخه ای از ژانر معمایی به حساب می آید. معمایِ خوب است که عملکرد و گره گشایی توسط کاراگاه را هیجان انگیز می کند. معما باید عجیب و توجه برانگیز باشد. حتی داستان های هاردبویلد که بر تعقیب و گریز، و برقراری عدالت در فضایی رئال تر تمرکز دارند نیز در بسیاری مواقع با پرونده های معماگونه ای آغاز می شوند. با اینحال همچنان بهترین شکل معما در شایع ترین زیرشاخه ی داستان کاراگاهی یعنی whodunit تبلور پیدا می کند. در whodunit در جستجوی کسی هستیم که مرتکب جنایت شده است. ادبیات معمایی به خودی خود می تواند عناصر تخیلی را هم داشته باشد اما در زیرشاخه ادبیات کاراگاهی نباید وارد قلمرو خیال شد.
قبل از حل معما، باید آن را طرح کرد. داستان کاراگاهی حد و حدودی معین و مشخصی دارد و جایی برای ادبیات تخیلی و ماورایی در آن نیست. با این همه در بخش طراحی معما، می توان از یک فرم ماورایی بهره برد بدین معنا که ابتدا معما به گونه ای غیرواقعی جلوه کند و به نظر برسد جنایت تحت هیچ شرایطی توسط بشردوپا قابل اجرا نیست. بهترین نمونه برای تشریح این مسئله، “معمای اتاق از داخل قفل شده” یا Locked Room Mystery است که جان دیکسون‌کار متخصص آن شناخته می شد. به عنوان مثال در چنین سناریویی، جسدی در اتاقی پیدا می شود که تمام منافذش از داخل قفل شده و بنابراین قاتل قاعدتا نباید راهی برای فرار داشته باشد. با این توصیفات وقتی درون اتاق با قاتلی مواجه نشویم، یکی از احتمالاتی که در نظر خواننده می آید ماورالطبیعه است. ضمنا بحث “ماورالطبیعه” محدود به فضا نیست، می تواند از عناصری مثل توهم خون آشام شدن، اساطیر باستانی، شیطان، جن ، زامبی و … بهره برد اما همه اینها از صورت ظاهری و شایعات نباید فراتر باشد و راه حل مسئله باید کاملا خاکی و زمینی باشد.
در داستان استفاده از هرچیزی که با هنر بازی با کلمات قابل توجیه و باورپذیر از آب در می آید، امکانپذیر است! پس دست و بال تان را در طرح معما و حل معما نبندید. در دنیای ادبیات کاراگاهی ، “معما” قبل از قاتل و مقتول، کاراگاه و حتی قبل از انگیزه مطرح است، اول معما بسازید بعد باقی مصالح داستان را وصل کنید. (منبع: هنرلند)
@matikandastan