🔷مقابله با فساد اقتصادی از حرف تا عمل

🔷مقابله با فساد اقتصادی از حرف تا عمل

🖋میثم مظاهری، تحلیلگر اقتصادی، در یادداشتی برای تجارت فردا درباره سهم سیاستگذاری‌های دولتی در بروز فساد، می‌نویسد:

🔹این روزها در هر تریبونی از لزوم مقابله با فسادهای اقتصادی رخ داده شنیده می‌شود. اما در میان مردم و حتی رسانه‌ها و سیاستمداران کشور تحلیل‌های متفاوتی در مورد علل وجود فساد اقتصادی و نحوه مقابله با آ‌نها مطرح می‌شود. برخی ریشه مفاسد را سودجویی عده‌ای فاسد می‌دانند و مقابله با آن را تنها در برخورد قهری و حتی اعدام می‌دانند و عده‌ای دیگر نیز بر ریشه‌یابی دقیق دلایل به وجود آمدن زمینه فساد تاکید دارند.

🔹علم اقتصاد سالیان درازی است که گفته و نشان داده است که هرجا شاهد قیمت‌های غیرتعادلی دستوری یا نظام چندنرخی باشیم شاهد فساد اقتصادی نیز خواهیم بود. با نرخ‌های دستوری صف ایجاد می‌کنیم و در صف همیشه کسانی پیدا می‌شوند که حاضر باشند بخشی از اختلاف قیمت موجود را به صورت رشوه و... هزینه کنند تا به آن کالا یا خدمت برسند. این نکته‌ای است که متاسفانه طی سال‌های زیادی در کشور به چشم خود دیده‌ایم اما سیاستمداران ما هنوز قادر به رعایت آن نیستند. دلیل عدم عمل کردن به این اصل اقتصادی، می‌تواند عدم درک لازم برای ایشان طی سال‌های گذشته یا نبود اراده‌ای برای انجام آن باشد.

🔹عدم درک درست برخی مسوولان از این اصل اقتصادی را شاید بتوان ناشی از فضای فکری متفاوت ایشان نسبت به اقتصاددانان دانست. بدین جهت که ریشه فساد را در سودجویی افراد فاسد می‌دانند و فکر می‌کنند که اگر این سودجویان نباشند، قیمت‌های دستوری به خوبی عمل می‌کند و مشکلی در جایی رخ نمی‌دهد. این زمینه فکری معمولاً از توطئه افراد مخالف یا حتی خارجی‌ها در اقتصاد کشور صحبت می‌کنند.

🔹نگارنده قصد ندارد به طور کلی دخالت‌های بیگانگان و افراد رانت‌جو و فاسد را در اقتصاد کشور رد کند اما آنچه از همه چیزی مهم‌تر است این است که در شرایطی که قیمت اقلام واقعی و متناسب با عرضه و تقاضا باشد، تاثیر این قبیل افراد به شدت کاهش می‌یابد.

🔹شاید بتوان عدم درک درست قواعد اقتصادی توسط سیاستگذاران را به خوبی فهمید، اما سوال دیگر این است که با آنکه به نظر می‌آید برخی مسوولان قواعد اقتصادی را متوجه هستند، چرا باز در راستای اجرای آن اقدامی نمی‌کنند؟! در خوش‌بینانه‌ترین حالت می‌توان علت عدم اجرای قواعد اقتصادی به ویژه در شرایط کنونی را پوپولیسم دانست. پوپولیسم است که باعث می‌شود رئیس جمهور محترم در گفت‌وگوی تلویزیونی با مردم با وجود آنکه خوشبختانه بر گفته اقتصاددانان مبنی بر اینکه «هرکجا چند قیمتی باشد فساد رخ می‌دهد» صحه می‌گذارد، اما متاسفانه می‌گوید که با این حال ما قیمت ارز واردات کالاهای اساسی را با سایر کالاها متفاوت در نظر می‌گیریم. ایشان با آنکه مشخص بود که گفته اقتصاددانان مبنی بر اینکه به‌جای چندنرخی کردن ارز و اعطای یارانه ارزی و گسترش احتمالی قاچاق کالا از داخل کشور به کشورهای همسایه، معادل این مبلغ یارانه را به صورت مستقیم به مردم و به ویژه اقشار نیازمند جامعه پرداخت کنید، را شنیده‌اند. اما آنچه به ایشان جرات اجرای این سیاست را نداده است، نارضایتی احتمالی برخی از مردم است. دولت توان هزینه کردن بیشتر از اعتبار دولت را ندارد و فکر می‌کند که می‌تواند تمام تراکنش‌های ارزی و ریالی واردکنندگان را تا مرحله خرده‌فروشی و حتی پس از آن (مصرف خانوار) دنبال کند. اما نکته اینجاست که در حال حاضر از جیب مردم و به ویژه دهک‌های میانی به پایین قصد اجرای چنین سیاست دونرخی ارز را دارد.

🆔 @modirtamin 💯