دولت انقلابى سوسیالیست سالوادور آلنده در شیلى، بحران اقتصادى، کودتاى نظامى و فجایع بعد از آن

دولت انقلابى سوسياليست سالوادور آلنده در شيلى ، بحران اقتصادى، كودتاى نظامى و فجايع بعد از آن

دکتر محمد طبیبیان

🔹️جناب آقاى قاضى پور نماينده محترم مجلس پيامكى را منتشر كرده كه از افزايش نرخ دلار ابراز نگرانى و سرنوشت سالوادور آلنده رييس جمهور شيلى در اوئل دهه هفتاد را ياد آور شده اند. فرصتى است براى نظر افكندن به آن ماجرا.

🔹️براى نسل جوان اين مقطع شناخته شده نيست اما براى نسل ما كه در زمان دانشجويى اين حوادث رخ داد، دوران پر تاثرى بود. سالوادور آلنده رهبر حزبى بود در شيلى كه حزب اتحاد ملى نام داشت و مرام آن ماركسيسم بود. او اولين رييس جمهور ماركيسيت بود كه در قاره آمريكا به صورت دموكراتيك انتخاب شد. سال شروع كار او ١٩٧٠ و پايان كار او سپتامبر ١٩٧٣ با يك كودتاى خونين به رهبرى ژنرال پينوشه و حمايت سيا، قتل بسيارى روشنفكران و فعالان سياسى و لكه خونينى بر تاريخ آمريكاى لاتين.

🔹️اما چگونه دولت او با بحران هاى سياسى و اقتصادى رو برو شد و نا رضايتى شديد بسيارى اقشار جامعه سبب شد تا زمينه براى كودتاى نظامى به پشتيبانى سيا فراهم شود و دولت آلنده و حيات او نيز به پايان برسد؟ پس از به قدرت رسيدن، او بسيارى مزارع و صنايع را مصادره كرد، برنامه هاى رفاهى گسترده اى را مازاد بر توان مالى كشور و با استفاده از انتشار فزاينده پول به اجرا در آورد . به تبع افزايش حجم پول تورم ايجاد شد.

🔹️ با ظهور تورم اقدام به قيمت گذارى دستورى و تحميلى كرده و پى گيرى روش هاى تنبيهى در مورد فعالان اقتصادى را تشديد نمود. اين اقدامات هم تحت عنوان حمايت از مردم وحفظ سطح زندگى خلق انجام مى شد. بسيارى از صنايع كوچك ورشكست شدند و تعطيل، كالا ها از قفسه ها نا پديد شد اقلام ضرورى كه به دليل تورم قيمت آن ها بالا رفته بود و با سر كوب قيمت سعى در ارزان نگهدارى آن مى شد كمياب و بازارسياه فراگير، صف هاى طولانى براى نان و مواد غذايى كه كميت و كيفيت آن نازل شده بود. سياست هاى افزايش هزينه دولتى با نشر پول و شعله ور شدن تورم و تشديد سخت گيرى و تنبيه بيشتر در كنترل قيمت ها تداوم يافت.

🔹️خلاصه نرخ توم سالانه كه در قبل از سر كار آمدن آلنده ٢٩ در صد بود، در سال دوم رياست جمهورى او١٦٣ درصد و درسال سوم ٥٠٨ درصد شده بود يعنى ابر تورم. تورم سطح دستمزد هاى حقيقى كارمندان و كارگران را بشدت كاهش داد. خانم هاى خانه دار با قابلمه هاى خالى كه بر آن با قاشق مى كوبيدند به خيابان ريختند. بسيارى كار گران و راننده هاى كاميون دست از كار كشيدند و مابقى ماجرا.

🔹️حال آقاى قاضى پور گرانقدر عنايت مى كنند كه چرا برخى كارشناسان كه گوش شنوايى هم نمى يابند جزع فزع مى كنند؟ اما بعد، برادر گرانقدر و ساير نمايندگان گرانقدر، آن وقتی كه هزينه ها را تصويب كرديد و مجوزهاى افزايش نقدينگى را قانونى كرديد در همان لحظه تورم را تصويب كرديد و كاهش ارزش پول را هم. گيرم كه اين ها با كمى فاصله زمانى به دنبال هم مى آيند. اول آن هزينه ها و افزايش نقدينگى و بعد از يكى دوسال اين يعنى تورم و عينيت كاهش ارزش پول و افزايش ارزش اسعار خارجى. حال سراغ آن را از كه مى جوييد؟
🆔 @modirtamin💯