نگاهی به افکار و آرای مونتسکیو.. صلح؛ نخستین قانون طبیعی

نگاهي به افكار و آراي مونتسكيو

صلح؛ نخستين قانون طبيعي

محمد رجبي: شارل دو مونتسكيو انديشمند و نظريه‌پرداز فرانسوي قرن هجدهم ميلادي را مي‌توان بي‌ترديد پدر اصلاح‌طلبي مدني يا محافظه‌كاري آزادي‌خواه ناميد كه با نظريه‌هاي خود تاثيري چشمگير در قانون اساسي بسياري از كشورها بر جاي گذاشت و ميراث ماندگاري را در انديشه و عمل سياسي بسياري از كشورها پايه نهاد. انتقاد از مونتسكيو از روز انتشار كتاب روح‌القوانين آغاز شد و لغزش‌هاي او را نمودار كرد و خود دفاعيه‌اي نوشت اما به هر طريق اثر او با تمام مسائل و اشكالات موجود به اقتضاي وجود زمينه و پذيرش قوم با گوش جان، تاثيري عظيم در افكار اهل زمان نويسنده و متاخرين داشت و بي‌جهت نيست كه دالامبر متفكر فرانسوي در ستايش او گفته است، وي اذهان را در باب اصول حكومت جديد روشن كرد و مبناي نظري جديد براي توضيح اوضاع حكومت پديد آورد.

شهرت آثار مونتسكيو از اروپا تا ايران
اغلب رهبران نهضت‌هاي سياسي- اجتماعي اروپا در عصر روشن‌گرايي و پس از آن از آراء مولف روح‌القوانين استفاده كردند و شهرت او فزوني يافت و تاليفاتش در زمان كوتاهي زبانزد شد و به فروش رسيد. وقتي «نامه‌هاي ايراني» انتشار يافت با اينكه مولف بي‌نام بود، اشتهار پيدا كرد و سبب قيل و قال و شرح و بسط در ميان مردم شد و خريداران زيادي پيدا كرد. همچنين رسالات و تاليفات متعاقب او هر يك به جاي خود در جامعه فرانسه و اروپا موثر واقع شد. از آن جمله كتاب تفكراتي درباره علل عظمت و انحطاط روميان شهرتي بسزا يافت. انتشار روح‌القوانين مردم را كه به واسطه تاليفات سابق به خصوصيات فكري مونتسكيو پي برده و با آن آشنا شده بودند، بيشتر از آثار ديگر مولف جلب كرد و اندك مدتي اشتهار يافت و به قولي ظرف 14 ماه 22 بار چاپ و در سرتاسر اروپا پخش شد. خوانندگان اين كتاب دانشمندان و دانشجويان اروپا بودند. مونتسكيو در اين عهد پيري از فرط مطالعه و كثرت تأليفات خسته و فرسوده شده بود. نوشته‌هاي او كه در دفاع از آزادي نفساني جديد بود مورد تقدير واقع شد و در تمام اروپا مشهور و نامي شد. اهل زمانه از آثار او استقبال كردند و شاهان و اميران نيز آنها را مورد توجه قرار دادند. پادشاه ساردني فرمان داد، روح‌القوانين را به شاهزادگان بياموزند. فردريك كبير، امپراتور آلمان كه حواشي و انتقاداتي به كتاب تفكرات نوشته بود، روح‌القوانين را بي‌ايراد پذيرفت. كاترين ملكه روسيه آن را مأخذ قوانين روسيه قرار داد. در انگلستان اين كتاب را با حسن تقدير استقبال كردند و دانشمندان نامي مطالب و صفات مولف آن را مورد توجه قرار دادند. چنانكه اشاره كرديم، دالامبر شرحي در خصوص آن و ستايش مولف نوشت و ديگران مانند به‌كاريا، فيلانجيري و بيلفيلد مطالب او را اقتباس يا شرح و تقليد كردند. در فرانسه مباحثات زيادي له و عليه مولف آغاز گرديد از آن جمله كرويه كتابي انتقادي در باب روح‌القوانين انتشار داد و در آن مولف را از باب انگليس‌مآبي مفرط سرزنش كرد. الحق انگليس‌ها از روح‌القوانين خرسند بودند و نويسندگاني از آنان مانند بلاكستون به تاييد مونتسكيو برخاستند. بورك سخنران نامي انگليسي نيز از آن كتاب اقتباس كرد... .

🎯کانال دانش سیاست👇👇👇
@policypaper