✅صلح در روابط بین الملل از منظر فقه روابط بین الملل شیعی.. ➖دکتر سید محمد ساداتی نژاد

✅صلح در روابط بین الملل از منظر فقه روابط بین الملل شیعی

➖دکتر سید محمد ساداتی نژاد

نهمین هم اندیشی گروه مطالعات روابط بین الملل یکشنبه 10 بهمن 1395

گردآوری و تدوین :لیلا طباطبایی -امیر مقدمی

yon.ir/0fZ8

➖قبل از ورود به بحث لازم است تا به چند نكته اشاره شود:
١- قلمرو اين بحث تنها محدود به دوره فقهي انقلاب اسلامي است.
٢- از دوره فقهي انقلاب اسلامي نيز با توجه به شناخت كمتر نسبت به نظرات فقهي آيت الله جوادي آملي در حوزه روابط بين الملل و اين حقيقت كه نامبرده اولين فقيهي است كه در باب فقه روابط بين الملل يك كتاب فقهي را با عنوان روابط بين الملل در اسلام نگاشته است، قلمرو اين بحث تنها محدود به صلح در روابط بين الملل از نگاه فقهي آيت الله جوادي آملي است.
٣- تعريف روابط بين الملل از منظر فقهي آيت الله جوادي آملي:
روابط بين الملل به معناي هماهنگي و همزيستي مسالمت آميز عادلانه ملل گوناگون جهان با يكديگر است كه قران خطوط كلي آن را بازگو و برخي از روايات مطالب كليدي آن را ارائه كرده اند.

➖جايگاه دين در روابط بين الملل و مفهوم سازي صلح
از نظر فقهي، دين تنها منبع تعيين كننده روابط بين الملل و مفاهيم آن است و دين يكسري بايسته هايي را براي تعيين روابط بين الملل و مفاهيمي مانند صلح مشخص ميكند. كار فقه آن است كه بايد بايسته هاي روابط بين الملل و مفاهيم مختلف روابط بين الملل مانند صلح را از قرآن و سنت استخراج كند.

➖محورهاي لازم مورد نظر فقه براي تنظيم روابط بين الملل اسلامي و عناصر تشكيل دهنده آن، شامل صلح:
١- محور عدل : يكي از محورهاي مورد نظر فقهي براي تنظيم و استقرار صلح در روابط بين الملل، عدل است.
٢- محور وحدت
اسلام آن چنان بر اساس قسط و عدل حركت ميكند، كه بر اساس محور وحدت مي چرخد و حركت ميكند.

➖سه مفهوم اتحاد، صلح و انقياد همگاني مولفه هاي لازم و اصلي روابط بين الملل اسلامي و صلح جهاني را تشكيل مي دهند. اين مثلث در هر سه حوزه ذيل مطرح هستند:
١- امت اسلامي
٢- پيروان اديان توحيدي
٣- همه جوامع بشري
➖بنابر اين؛ در اسلام، صلح اصالت دارد نه جنگ و رعايت تعهدات توسط افراد و دولت ها نيز نمادي از وحدت و همزيستي عادلانه است. عنوان طاعت و انقياد همگاني نيز عنواني اعم و جامع است كه معناي صلح را نيز تامين ميكند زيرا صلح در صورتي پديد مي آيد كه همگان از حقوق مشترك و اصول جامع و حافظ منافع عمومي اطاعت كنند و هيچ فرد يا گروهي منافع خود را بر مصالح ديگران ترجيح ندهد. با اين تفاوت كه صلح مسلمانان و مسالمت آنها مرهون پذيرش و اطاعت از همه احكام اسلام است اما صلح موحدان ، يعني پيروان مكاتب انبيا و صلح جوامع بشري اعم از موحدان و ملحدان وابسته به قبول و اطاعت از اصول فطري مشترك و نه پذيرش اسلام به معناي مكتب معهود است.