🔻درآمدی بر حکمرانی.. مفهوم دولت و حکومت همواره دستخوش تفاسیر و تعابیر گوناگونی بوده است

🔻درآمدی بر حکمرانی

مفهوم دولت و حکومت همواره دستخوش تفاسیر و تعابیر گوناگونی بوده است. در زمانی نه چندان دور حکمرانی فعل اختصاصی و انحصاری حکومت‌ها بود. یعنی حکومت هر آنچه انجام می‌داد، حکمرانی تلقی می‌شد و غیر از حکومت را در امر حکمرانی دخل و تصرفی نبود.

لیبرال‌های کلاسیک (و لیبرتارین‌ها) جایگاه دولت را ‌در حد پاسبان شب و ژاندارم تقلیل داده و وظیفه ذاتی‌اش را حمایت از نهاد مالکیت و سرمایه می‌پنداشتند [بماند که آنارکو-کاپیتالیست‌ها حتی همین را هم تاب نیآوردند و معتقدند که فعالیتهای ذاتی دولت را می‌توان توسط نهاد بازار و بخش خصوصی در شرایط رقابت کامل به نحو بهتر انجام داد؛ این اندیشه به دنبال عرضه خدمات ارتش، پلیس، دادگستری، دستگاه دیپلماسی و سایر نهادهای حاکمیتی توسط شرکت‌های حاضر در بورس است]

جامعه گرایان (سوسیالیست‌ها، مارکسیست‌ها و کمونیست‌ها) هم به دلیل فقدان آگاهی مردم، دولت انقلابی را موقتا نماینده جامعه (زحمتکشان و نیروهای کار) پنداشته و تا روزی که در ناکجا آبادی خیالی‌، طبقات از بین برود و برابری برقرار شود و به هر کس به اندازه نیازش برسد و از هر کس به اندازه توانش گرفته شود و دیگر حاجتی به دولت نباشد، به نام جامعه گفتند و به کام دولتهای توتالیتر پلیسی، نظریه پردازی کردند و سرانجام شد آنچه که در اتحاد جماهیر سوسیالیستی شوروی به وقوع پیوست.

قصد تعریف داستان تاریخ اندیشه سیاسی و سیر تطور نظریه دولت را در این مجال مختصر ندارم. بطور خلاصه عرض کنم، یکسو نگری چپ و راست کم‌کم رنگ باخت.

از یک سو سرمایه‌داری لیبرال واقعیت جامعه مدنی را درک کرد و از سوی دیگر سوسیالیست‌ها به کارایی بازار و محدودیت نهاد دولت در حوزه اقتصاد، اعتراف کردند.

نهایتا باور مقبول، تفکیک حکمرانی از حکومت شد. حکمرانی نه فعل اختصاصی حکومت که فرایندی از تعامل نهادهای مختلف است. در این نگاه، حکمرانی با عملکرد دولت ملی (با نمایندگی حکومت)، جامعه مدنی و بازار در حوزه عمومی محقق می‌شود.
‌
این چند خط را نوشتم تا مسیر تبیین مفاهیم مندرج در تصویر (نمودار) هموارتر شود.



🔻متن نمودار

حکمرانی: "عملکرد سه بازیگر کلیدی"

حکمرانی فراتر از حکومت است.

🔹کارکرد دولت ملی: ایجاد محیط سیاسی، حقوقی و اقتصادی مساعد

🔹کارکرد بازار: ایجاد فرصت های برابر برای مردم

🔹کارکرد جامعه مدنی: سازماندهی مشارکت مردم

💎 ➖ 💎 ➖ 💎
👁‍🗨کـانـال عـلـوم سـیـاسـی
JOin @politickaraj