✴️✳️ وقتی شاخکهای حساس سیاست خارجی به حرکت در می‌آید! (۱). ✍️ قدیر گلکاریان

✴️✳️ وقتی شاخکهای حساس سیاست خارجی به حرکت در می آید! (1)
✍️ قدیر گلکاریان

👈به نظر میرسد با کم سو شدن ستاره برجام در سپهر سیاسی ایران که به راستی هم یکی از فرایندهای دیپلماسی موفق ایران با سایر کشورها و الگوی مناسب برای حل بحرانهای مختلف بود، حرکتهایی در داخل به عنوان واکنشهای اجتماعی- روانی شکل میگیرد که شاخکهای حساس سیاست گذاران خارجی و به ویژه آمریکا را به حرکت در می آورد. انجام مذاکرات هسته ای بین ایران و گروه 5+1 تحول مهمی بود که علیرغم حمایتها، مخالفت و انتقادهایی را داشت -که بعضاً بجا ولی غالباً مغرضانه و خصمانه بودند- در نوع خود توانسته بود حداقل سرنوشت اقتصاد ایران را که تعیین کننده سرنوشت نظام اجتماعی- سیاسی کشور بود، به سمت مثبت هدایت کند. آخرین تحولی که در نظام اقتصادی و بین الملل بعد از توافق برجام رخ داد، کاهش قیمت نفت بوده که بخش بزرگی از معادلات سیاسی داخلی و خارجی را به هم ریخت. لیکن بعد از برجام لازم بود که همنوایی و همسرایی میان استراتژیستهای نظامی- امنیتی با کارشناسان و دیپلماتهای کشورمان محقق شود که بعد از این مدت معلوم میشود که وضعیت کنونی ناشی از پخته شدن آشی است که به توسط چندین آشپز محقق شده است. هنوز هم متأسفانه به دلایل مختلفی اجازه نزدیک شدن به گود سیاستگذاری به نخبگان، مجربین و دیپلماتهای برجسته در امر سیاست و استراتژی داده نشده و یا وقعی به نظرات و پیشنهادات آنها نمی گذارند. فراموش نکنیم که هر تحول مثبت یا منفی در داخل کشور و همچنین تحولات به وقوع پیوسته در داخل می تواند به عنوان شاخصه های سیاست ورزی در تنظیم و تعیین سیاست خارجی کشورهای مختلف به شمار آید.
🔺اگر خوانندگان عزیز فراموش نکرده باشند، در اثنای توافق برجام در سرمقاله ای متذکر شده بودم که ایران، آمریکا و سایر کشورها تمایل شدیدی به توافق دارند و به صلاح طرفین است که برجام شکل گیرد. زیرا ایران در آن زمان به علت مشکلات فراوان اقتصادی و اجتماعی ناشی از تحریمهای اعمال شده که بخش اعظم آن ناشی از ساختارهای ناکارآمد و بی تدبیریهای دولت گذشته بود، به نقطه ای رسیده بود که می بایست به این مناقشه پر هزینه و بی ثمر پایان میداد. در مقابل ایالات متحده هم با ریاست جمهوری اوباما که در آن زمان دستاوردهای قابل توجهی را در حوزه سیاست خارجی نداشت، مجبور بود که تا پایان دوره در زمینه توافق هسته ای با ایران دستاوردی را در سیاست خارجی خود نشان دهد. برجام هم میتوانست دولت آمریکا را در مبارزه با تروریسم منطقه ای کارآمد سازد و هم می توانست زمینه بسیاری از مسایل تنش آفرین در منطقه را از بین ببرد. از همه مهمتر آمریکا را به طرح رهایی از انرژیهای فسیلی و به قدرت رساندن مطلق در استفاده از انرژیهای سالم منتهی به سال 2020 موفق سازد. اما همچنانکه مسئولان سیاسی و نظامی در ایران هماهنگی نداشته و یا به احتمال زیاد قرائت درستی در خصوص استفاده از فرصت ریاست جمهوری اوباما نداشتند و فضای برجام را فرصت اندوزی راهبردی نظامی دانستند، موجب شد که زمینه بسیاری از التهابات میدانی و منطقه ای فراهم شود و بجای توجه به تبلیغات ترامپ در زمان پیش از انتخابات، ادعاهای وی را نادیده گرفته و سرانجام فرصت سوزی کردیم. نتیجه آن شد که باز برگشتیم به سر خط!
🔺اکنون با خروج آمریکا از برجام و تهدید تمامی شرکتهای بزرگ و کوچک در سطح جهان در محدود سازی معاملات و مبادلات تجاری و رایزنیهای جدی از سوی سیاسیون و نمایندگان دولت آمریکا به اقصی نقاط جهان که نمونه آخر مربوط به سفر نیکی هیلی از هندوستان در هفته پیش و اعلام انصراف خرید نفت از سوی هند که دومین مشتری عمده نفت ایران است، نشان از به صدا درآمدن ناقوس فشارهای جدی دارد. لذا برنامه ریزی تشدید فشار اقتصادی در مهلت 90 و 180 روزه ترامپ را نباید نادیده گرفته شود؛ آن هم در شرایطی که بانک مرکزی ایران تحریم شده است. شواهد و مطالعات نشان میدهد که شوکهای حاصل از این تحولات موجب برهم خوردن آرامش اجتماعی و اقتصادی در کشور شده و علیرغم تأکید مقامات کشورمان در حفظ آرامش و ایجاد فضای اطمینان از تحت کنترل بودن مسایل، باز از سوی جامعه ایرانی سگینالهای لازم به دولت بازخورد نمیتواند داشته باشد.

#برجام #تحریم #سیاست_خارجی
✅ #سیاست_شناسی
@politicology