✳️ تعریف دیرینه‌ی ما از «وطن» و «ملت».. ✍️محسن زینلی پور

✳️ تعریف دیرینه ی ما از «وطن» و «ملت»

✍️محسن زینلی پور

👈 در تاریخ کشورمان کم نیست مواردی که دشمن به یک شهر ایران حمله کرده و پس از ماهها محاصره، آن را به تسخیر خود درآورده و صحنه های وحشتناکی از قتل و غارت و تجاوز و ویرانی را به تاریخ آن خطه افزوده است. در این باره اندیشه ی بسیاری از مورخان یا ایران دوستان از دو ویژگی ما مردم، در شگفتی و حسرت مانده و می ماند.
1️⃣ در بیشتر موارد سپاهی اندک، چندین ماه یک شهر محاصره کرده و مردم شهر را به انواع بلاها مانند قحطی و گرسنگی و بیماری انداخته است. حال آنکه اگر جمعی از مردم یک یا چند شهر مجاور (که صد البته از جریان محاصره بی اطلاع نیز نبوده اند) به کمک آنها می شتافتند، به راحتی می توانستند دشمن را تارو مار کرده و شر او را کم کنند. اما این اتفاق خیلی خیلی به ندرت روی داده است و مردم بیچاره ی شهر محاصره شده پس از ماهها قحطی و بیماری، تازه اسیر سپاهیان متجاوز می شده و وحشتناک تر از غارت اموال باقیمانده شان و آتش گرفتن خانه هایشان، تجاوز سربازان دشمن به نوامیس آنها.
2️⃣دوم اینکه در موارد بسیاری لشکر فاتح پس از انجام همه ی آنچه که گفته شد، راه شهر دیگری را در پیش میگیرد در حالی که مردان بسیاری از همین شهر غارت شده، به میل خود و داوطلبانه به لشکر متجاوز ملحق شده و در محاصره و غارت و ویرانگری شهرهای بعدی، همراه و همدست و همداستان لشکر دشمن هستند.
یک نمونه آشکار در این رابطه، داستان حمله ی محمود افغان به اصفهان بود که درجریان آن مردم هیچ یک از شهرهای مجاور مانند شیراز و کرمان و یزد و... به کمک اصفهان نیامدند و هنگامی که سپاه افغان ها از اصفهان به سمت تهران و سمنان حرکت کرد، بسیاری از مردان اصفهان که همان روزها با چشمان خود شاهد غارت و قتل عام و ویرانگری این سپاه در شهرشان بودند، داوطلبانه به آن پیوستند تا در حمله به دیگر شهرها، شریک غنایم باشند.
🔺حقیقتی که در این دو رفتار ما نهفته است، شاید تا امروز هم در جامعه ی ما ساری و جاری باشد. آن حقیقت این است که عموم جامعه ایرانی تا حدود همین یک قرن پیش، درک و تعریف روشنی از دو مفهوم متعالی «وطن» و «ملت» نداشته و وطن را فقط همان ولایت یا شهر محل زندگی خود دانسته و همه ی درک آنها از ملت، فقط شامل مردمانی است که در همان شهر محل زندگی شان سکونت دارند.
🔺نتیجه ی مستقیم چنین تعریفی از وطن و ملت، این است که تهرانی خود را فقط تهرانی می دانسته، شیرازی خود را فقط شیرازی می دانسته و اصفهانی و تبریزی و رشتی و کرمانی و یزدی و خراسانی و ... نیز همین طور.
🔸به همین دلیل است که وقتی به اصفهان حمله می شده، یزدی و شیرازی و تهرانی، ضرورت خاصی برای رفتن به کمک آنها حس نمیکرده اند. چون ارتباطی که به وسیله ی تعریف یک ملت، یعنی ملت ایران، باید میان آنها وجود می داشته، وجود نداشته است.
🔸 به همین دلیل است که بسیاری افراد با میل و اراده ی خود به لشکر مهاجم می پیوسته اند تا در حمله به شهر بعد شرکت کرده و ضمن قتل عام و ویرانی از غنایم آنجا بهره ای ببند.
🔸به همین دلیل است که حتی یک اشاره در تمامی آثار شیخ اجل سعدی، به واقعه ی هولناکی مانند حمله ی مغول به ایران، وجود ندارد، چرا که شیراز از حمله و غارت مغولان در امان مانده بود و با وجود اینکه کمتر موضوع اجتماعی ست که سعدی بدان نپرداخته باشد، در هیچ کجای آثارش به این موضوع اشاره ای نرفته و سخن از شاعر «بنی آدم اعضای یکدیگرند» است که خود را صرفا شیرازی می دانسته و بس.
🔸 به همین دلیل است که حتی تا همین امروز هم یک نفر کرمانی نیست که در تبریز یک کارخانه ایجاد کرده باشد یا هرگز یک شیرازی در رشت کارخانه ندارد و ... این حقیقت، یکی از موانع توسعه یافتگی ما هم هست، از تاثیرات ناخودآگاه همان تعریف قدیمی از وطن و ملت است. هرچند که امروز دیگر شکل و شدت و حدت گذشته را ندارد.
🔸🔸 و شاید به همین دلیل است که امروز همه ی شهرهای ایران بسته شدن مرز کردستان و بیکاری و کشته شدن کولبران را می بینند، صدمات مین های به جا مانده از جنگ و خرابی های مانده از زلزله در کرمانشاه را، حمله ی لشکر ریزگردها و آلودگی و بی هوایی در خوزستان را، حمله ی لشکر خشکسالی و بی آبی و بیکاری و زوال زندگی در سیستان و بلوچستان را، حمله ی لشکر تبعیض علیه مذاهب و قومیت های ارزشمند ایرانی را، خشکسالی و بی آبی و بیکاری کشاورزان در اصفهان را، کازرون و هپکوی اراک و پدیده ی مشهد و صندوق های مالی اعتباری پول مردم خورده را می بینند و دهها موضوع و اتفاق دیگر را می بینند...
🔺 اما تا مشکل به شهر و دیار خودشان نرسد، و مستقیما با یک موضوع درگیر نباشند، هیچ گاه در حمایت از شهر دیگری جز اظهار تاسف در فضای مجازی، کار دیگری نمیکنند.
👈 آیا هنوز هم همان تعریف و وطن و ملت در درون ما وجود ندارد؟ بی آنکه خودمان آن را ببینیم یا قبول داشته باشیم...

#وطن #ملت
✅ #سیاست_شناسی
@politicology