✴️✳️ نظریه یا باور «فره ایزدی چه بوده و چه کاربردی داشته است؟

✴️✳️ نظریه یا باور «فره ایزدی چه بوده و چه کاربردی داشته است؟

👈فره یا فر ایزدی ملاک مشروعیت و جانشینی در سلطنت استبدادی بود. یعنی کسی برای پادشاه شدن واجد شرایط بود که فرایزدی داشته باشد و معنای فرایزدی هم موهبتی بود که خداوند برای حکومت کردن به فردی اعطا می کرد.

🔸پادشاه منصوب خداوند بود و طبقات مردم نقش و سهمی در تعیین او و مشروعیت دادن به او نداشتند. در نتیجه جز در برابر خداوند در برابر هیچکس دیگری مسئول و پاسخگو نبود و به این ترتیب صاحب قدرت مطلقه و دلبخواهی بود و مطابق این تئوری اگر ستمگری می کرد از جانب خدا عزل و سرنگون می شد.
🔺پس مردم و طبقات اجتماعی کوچک ترین سهمی در قدرت نداشتند بلکه همه از پسر پادشاه و وزیر گرفته تا محروم ترین کشاورز، رعیت پادشاه بودند.

🔺در اسطوره شناخت این که چه کسی فر ایزدی دارد بر مبنای توانایی های خارق العاده قرار داشت. مثلا سیاوش در آزمایش عبور از آتش موفق شد که با اسب به درون آتش بتازد و تندرست و سالم از آن خارج شود. یا پسرش کیخسرو همراه گیو و مادرش فرنگیس تواسنت با اسب از رود عمیق و پهناور و غلطان جیحون سالم بگذرد. از این نمونه ها در شاهنامه فردوسی زیاد است.

🔸اما مساله این است که در جهان واقع نه دنیای افسانه و اسطوره چگونه می توان دانست که چه کسی فر ایزدی دارد. ناچار نتیجه این می شد که هر کسی قدرت را دست دارد باید صاحب فر ایزدی باشد چون در غیر این صورت پادشاه نمی شد.
🔺به این ترتیب بر خلاف جوامع اروپایی هر کسی به صرف در دست داشتن قدرت، «مشروع» حساب می شد.

🔸 نظریه فر ایزدی برای حکومت استبدادی ضروری بود چون اگر پادشاه فقط به اراده خداوند پادشاه نمی شد و فقط به او پاسخگو نبود، ناگزیر حکومتش دلبخواهی نبود و در برابر دست کم بخشی از مردم مأخوذ و مسئول می بود.

#استبداد #فره_ایزدی #فر_ایزدی #مشروعیت
✅ #سیاست_شناسی
@politicology