✴️☸ غفلت از اصل اساسی روابط بین الملل. ✍ محسن زینلی پور

✴️☸ غفلت از اصل اساسی روابط بین الملل
✍ محسن زینلی پور

◀️ آقای رئیس جمهور پیش از ترک تهران به مقصد بغداد و انجام دیدار رسمی از کشور عراق، گفته است: «برادری ایران در حق کشورهای منطقه از جمله عراق در یادها باقی خواهد ماند و رابطه ما وبغداد قابل قیاس با رابطه این کشور با اشغالگری همچون آمریکا نیست.»

🔸 نخست باید توجه کرد که کشورهای منطقه و جهان، در روابط خارجی خود چیزی به نام «برادری» یادشان نخواهد ماند و معیار نزدیکی و محکمی رابطه شان با هر کشوری، فقط منافع ملت و کشورشان هست و بس.

🔸بیان این جملات نشانگر آن است که ما هنوز اصل اساسی حاکم بر روابط بین الملل را یا درنیافته ایم و یا دانسته و به عمد، آن را نادیده میگیریم. این اصل اساسی چیزی نیست جز منافع ملی. اصلی که در روابط میان کشورهای جهان، بر همه چیز مقدم است و هیچ مصلحت و ملاحظه ای، با هیچ توجیهی، از آن مهمتر نخواهد بود. کشوری که از شناخت این منطق روشن حاکم بر روابط بین کشورها در دنیای امروز ناتوان باشد، یا بخواهد خلاف آن رفتار کند، بدون شک روزگار خوشی نخواهد داشت.

🔸 هنری جان تمپل، نخست وزیر انگلستان درسال‌های ١٨۶٠ – ١٨۵٠ جمله‌ای دارد که در تاریخ و روابط میان کشورها در جهان ماندگار شده است. او گفته است: «انگلستان دوستان یا دشمنان دائمی ندارد، تنها منافع دائمی دارد».

🔸چین در زمان جنگ ویتنام به جنگ با آمریکا رفت و چندین سال با آمریکا مخاصمه داشت، اما چند سال بعد، برای تامین منافع کشور و مردمش با آمریکا دوست شد که این نتیجه ی این دوستی، رشد اقتصاد چین و بالا رفتن سطح رفاه و عزت و اعتبار چینی ها در جهان بود.

🔸دوستی ژاپن، ویتنام و بسیاری کشورهای دیگر با آمریکا، همگی بر مبنای همین منطق روشن شکل گرفته اند: منافع ملی.

🔸اما اگر جای اصل اساسی منافع ملی با هر اصل دیگری در سیاست خارجی یک کشور عوض شود، رویدادهایی اتفاق می افتد که در روزگار کنونی در عرصه روابط خارجی کشورها بی نظیر یا بسیار کم نظیر است. از جمله اینکه:
- از کشور عراق که بارها مقامات عراقی بر همراهی با تحریم های آمریکا تاکید داشته و صراحتا گفته اند که نمی توانند منافع ملی خود را فدای ایران کنند، و به گفته وزیر نفت حتی 30 هزار بشکه نفت سوآپ را نیز با ایران قطع کرده اند، در این وانفسای تحریم ها، انتظار کمک و همراهی داریم.
- از سوریه ای که تا امروز میلیاردها دلار برای جنگ داخلی اش هزینه کرده و از خوزستان خودمان مهمترش دانسته ایم و برای ماندن حکومتش برخلاف میل مردمش کلی تاوان داده ایم، اما بارها از مقامات سوری، شنیده ایم که ایران نقش چندانی در بازسازی سوریه نخواهد داشت، گلایه مندیم.
- حتی از افغانستان گله مندیم که چرا هیرمند را به روی کشاورزان سیستانی بسته و حق آبه ی ایران را نمی دهد و باعث خشکی هامون شده است.
- وزیر خارجه ما از لهستان گله میکند که چرا با وجود اینکه ما در جنگ دوم جهانی پذیرای آوارگان لهستانی بوده ایم، امروز میزبانی نشست ضد ایرانی را قبول کرده است.
- مثال های این چنین کم نیستند. به طور کلی هرگاه کشوری خلاف میل ما عمل کند، از او گله و شکایت داریم و آه و ناله میکنیم که چرا با ما بدعهدی کرده و ...

🔸 وینستون چرچیل نخست وزیر مشهور انگلیس در سال‌های جنگ جهانی دوم گفته بود «من برای پیشرفت کشورم حاضرم دست در دست شیطان هم بگذارم.» این سخن شاید از دیدگاه اخلاق درست نباشد اما یک واقعیت محض در همه جای دنیاست.

🔹 مساله ی اصلی اینجاست که کشورهای دنیا امروز بر مبنای نیاز خود به دیگر کشورها و نیز جایگاه هر کشور در اقتصاد جهان، برای کشورها عزت و احترام و ارزش قائلند. کشوری که تولید قابل ملاحطه ای برای عرضه به دنیا نداشته باشد، کشوری که در هیچ زمینه ای کشورهای دیگر بدان وابسته نباشند، کشوری که درآمد ملی اش چشمگیر نباشد و در یک کلام، کشوری که اقتصاد درست و قدرتمند نداشته باشد، ارزش و اعتبار چندانی نخواهد داشت. با درستی و نادرستی این امر به لحاظ معیارهای اخلاقی و انسانی کاری نداریم اما این واقعیت جهان امروز است.

🔸 رابطه با کشوری که شرایط بالا را نداشته باشد، کمترین احتمال تامین منافع ملی را برای دیگر کشورها خواهد داشت.

🔸نکته پایانی اینکه منافع ملی همه ی کشورهای جهان با مساله ی روابط آنها با آمریکا به عنوان بزرگترین اقتصاد جهان، بی ربط نیست و کشورهایی که با اقتصاد اول جهان در تخاصم و تنش باشند به آسانی قادر به تامین منافع ملی خود در سطح جهانی نیستند و گاهی مجبورند برای تامین منافع خود به چین و روسیه باج بدهند.

#منافع_ملی
✅ #سیاست_شناسی
@politicology