مرجع محتوای تخصصی مطالعات اجتماعی دین: نشستها، همایش ها، پایان نامه ها، معرفی کتاب، مقالات، پژوهشها و یادداشتهای تحلیلی. اطلاع رسانی، تبادل و دریافت مطلب: مریم محمدی اکمل @maryam_mohamadiakmal
🔹نقش پیاده‌روی اربعین در اجتماعی‌شدن زنان سنتی🔹 …✍ فرزانه عرفانی‌منش. (دانشجوی دکترای حقوق)
🔹نقش پياده‌روي اربعين در اجتماعي‌شدن زنان سنتي🔹
✍ فرزانه عرفانی‌منش
(دانشجوی دکترای حقوق)
[بخش ٢از ٢]
پياده‌روي اربعين، به عنوان يكي از اشكال مدرن تجمعات سنتي زنان با دارابودن خصلت مناسكي، به عنوان يكي از وجهه‌هاي بررسي جامعه‌شناختي اربعين، قابل بررسي است.
اين مدل اجتماعي‌شدن زنان هرچند تاريخي چندانی ندارد، اما شيوه‌اي جديد كماكان براي قشر سنتي‌تر است؛ به دليل پيوندش با امري كه ديني خوانده می‌شود، زناني كه حضورشان در اجتماع به يمن امر ديني و با مشروعيت سنت ممكن می‌شود.
زن سنتي كه با محدوديت حتي براي يك مكالمه تلفني رو به رو است و امكان و توان فعاليت در عرصه‌هاي اجتماعي را ندارد يا بهتر بگويم اين امكان و توان از او گرفته شده، يا اصلا به او داده نشده. اين مناسك اما راه اجتماعي‌شدن براي اين زن تعريف می‌كند. حضورش در عرصه حيات اجتماعي را ممكن می‌سازد.
وضعيت پارادوكسيكالي كه همان سنتي كه به نام نامی دين، خروج از خانه، صحبت با تلفن و انجام هركاري، هركاري! را به اذن همسر محتاجمی‌داند، اينجا اتفاقا نقش خود را در اجتماعي‌شدن زن سنتي ايفا می‌كند و انگار به نوعي سهم خود را براي احياي حيات اجتماعي زن می‌پردازد.
به خصوص كه اين فعاليت اجتماعي به صورت تشكل‌يافته، گروهي و منسجم صورت می‌پذيرد و برخلاف ساير فعاليتهاي اجتماعي سنتي زنان ـ كه به تعبير سارا شريعتي «حضوري خاموش» در حوزه اجتماعي براي زنان رقم می‌زد ـ در پياده‌روي اربعين اما به واسطه در معرض ديد قرارگرفتن (مرئيت) اين حضور، و نيز به دليل انسجام اين نوع فعاليت كه به تعبير اميل دوركيم در «صور بنياني حيات ديني» جمع‌شدن اعضاي يك اجتماع (مشخصا در مطالعه حاضر اجتماع زنان سنتي در پياده‌روي اربعين) در يك مكان و برگزاري مناسك، باعث ايجاد حس همبستگي ميان آنها می‌شود و با مرئيت و درمعرض ديدبودن اين مراسم، اين حضور خاموش به صدا در می‌آيد. روشن، فعال و ديدني می‌شود. پياده‌روي اربعين به مثابه تجربه رهايي از نوع ديني است. رهايي‌اي كه مشروع است، كه احساس گناه نمی‌دهد. چرا كه مورد تاييد سنت است.
اينجاست كه قرائت اجتماعي از امر ديني و از موضع تاثير اجتماعي امر ديني در قشر سنتي در رهايي‌بخشي، كه وجه غايب نگاه روشنگران و نوگرايان است، اهميت می‌يابد. وجهي كه ناديده‌گرفتنش توفیق تلاشهای روشنگرانه را به تعويق می‌اندازد. با دادن سهم اجتماع در تحليل‌ها اما می‌توان به اين روشن‌شدن حضور زنان در حيات اجتماعي اميدوارتر بود.
@mohsenhesammazaheri
@religionandsociety