مرجع محتوای تخصصی مطالعات اجتماعی دین: نشستها، همایش ها، پایان نامه ها، معرفی کتاب، مقالات، پژوهشها و یادداشت‌های تحلیلی. اطلاع رسانی، تبادل و دریافت مطلب: مریم محمدی اکمل @maryam_mohamadiakmal


💠 امام صدر یکی از بهترین شخصیت‌ها برای گذار از سنت به مدرنیته است/ دین قرار بود دردی از ما دوا کند نه اینکه درد بیافزاید

رضا بابایی در پنجاه و پنجمین درس گفتار اندیشه و عمل عنوان کرد: «نهادهای ما همه متعلق به دوره سنت هستند که به شدت در مقابل گفتمان جدید می‌ایستند. در حالی که دین این قابلیت را دارد که به راحتی ما را از این گذار عبور دهد و امام صدر نقش مهمی در این گذار دارد.». او همچنین گفت: «دین قرار بود دردی از ما دوا کند نه اینکه درد بیافزاید. برخی از مجتهدان در قم هستند که به فتواهایی رسیده‌اند اما حاضر نیستند بنویسند. یک نفر می‌گفت که هیچ دلیلی برای حرمت تراشیدن ریش نداریم، اما این را نمی‌نویسیم. گفتند چرا فتوا نمی‌دهید؟ گفت این قدر که از مردم می‌ترسم از خدا نمی‌ترسم. در مقابل امام موسی صدر اگر چه فتوا نمی‌نوشت اما فتوای عملی داشت یعنی می‌رفت و عمل می‌کرد. ماجرای بستنی فروش مسیحی و طهارت ذاتی انسان یکی از همین فتواهای عملی است.». ...
  • گزارش تخلف

…♦️ فراخوان مقاله برای نشست علمی در رتردام هلند

🔹موضوع اصلاحات اسلامی و مدرنیته با امکان حمایت و ارائه محل اقامت و پذیرایی. Call for Papers Workshop: Islamic Modernity, Reform and Tajdid (Renovation). 🔹Two-day workshop on ۲۳rd and ۲۴th April ۲۰۱۹ at Islamic University of Applied Sciences Rotterdam, The Netherlands …🔸Deadline for proposals: ۱۱th March ۲۰۱۹ …🔹Organisers: Dr Hossam Mohamed (hamohammed and Ertugrul Gokcekuyu (gokcekuyu workshop will focus on Islamic Modernity, Reform and Tajdid (Renovation). Participants are invited to share papers from their research as a basis for discussion of the possible insights to be gained by bringing critical approaches to the category ‘religion’ to bear on our study of Islam …🔰منبع: مطالعات شیعه در غرب. ...
  • گزارش تخلف

‍ 🔻روشنفکری دینی؛ خوانشی جدید یا تحمیل دین به زندگی مدرن؟ 🔻.. 🎙سروش دباغ و عطا هودشتیان

🔹روشنفکری دینی چیست؟ آیا آن طور که کسانی از منتقدان روشنفکری دینی می‌گویند ترکیب روشنفکری و دینداری ترکیبی است متناقض؟ هدف فهم نو از دین چه می‌تواند باشد؟ منتقدان روشنفکران دینی می‌گویند این گروه از طریق نزدیک‌تر کردن دین به ارزش‌های جامعه مدرن می‌کوشند تا بار دیگر دین را به زندگی بشر تحمیل کنند …🔸سروش دباغ، پژوهشگر فلسفه و دین، از تفکر منتقدانه باورهای مدرن و قرائتی نوین از دین سخن می‌گوید. اما عطا هودشتیان، پژوهشگر مهمان در دانشگاه ژنو و استاد علوم سیاسی و فلسفه در دانشگاه یومف در سوئیس، از تناقض بنیادین میان نهاد روشنفکری و نهاد دین می‌گوید. منبع: سایت رادیو فردا. ...
  • گزارش تخلف

♦️اسلام و مداخله در سبک زندگی؛ حلال و حرام اسلام چگونه شکل گرفته است؟

🔹اسلام خود را کامل‌ترین دین و پیامبرش را آخرین پیامبر معرفی می‌کند؛ دینی که برای همه شئون زندگی باید و نباید دارد. باید و نبایدها، و حلال و حرام‌های اسلام چگونه شکل گرفته‌اند؟. 🔸مهمانان: مجید محمدی، جامعه‌شناس با تحصیلات حوزوی، و حجت‌الاسلام محمد هدایتی دبیرکل جمعیت روحانیون سنتی ایران معاصر، …🔰منبع: روشنفکری دینی. ...
  • گزارش تخلف

ادامه. 👇👇👇

وی گفت: مسئله ولایت پدر و اذن وی نیز برای ازدواج فرزند دختر موضوعی مورد چالش است چرا که تشخیص این امر که گاها دختری که تا ٣٠سالگی ازدواج نکرده و از نظر شرایط اجتماعی و تحصیلات در سطخ بالایی قرار دارد نمیتواند بدون اذن ولی بیسواد خود مزدوج شود مبهم و چالش برانگیز است. رییس سابق دانشگاه آزاد اسلامی مشهد با اشاره به تغییر قانون ازدواج در سال ٥٣اظهار کرد: با روشن‌تر شدن فضای جامعه ایران در دهه ٥٠قانون گذار اقدام به عملی کرد که مخالفت هایی بدنبال داشت و آن منع ازدواج دختران زیر ١٨سال و پسران زیر ٢٠سال بود. وی ادامه داد: تنها در موردی امکان معافیت شرط سنی داده می‌شد که فرد بالای ١٥سال استعداد جسمی و روانی داشته باشد و مصلحت ازدواج را ایجاب کند اما در صورت مخالفت با این طرح حتی فرد خاطی محکوم به حبس نیز می‌شد. شیخ الاسلام بیان کرد: پس از انقلاب اسلامی و ورود مباحث فقهی راه چندین ساله دوباره شروع شده و قانون چنین تعریف شد که نکاح قبل از بلوغ ممنوع است، یعنی بازگشت از معیار رشد به بلوغ جنسی بعنوان تنها شرط ازدواج. وی افزود: در اینجا مصلحت ولی پر رنگ شده و نظر دادگاه حذف گردید به این معنا که دخت ...
  • گزارش تخلف

🔻نگاهی به کودک همسری از منظر مسائل حقوقی🔻

♦️واقعیت‌های جامعه ایجاب میکند حداقل به قوانین سال١٣١٣ بازگردیم!. 🎙دکتر شیخ الاسلام: دختری که در سن کم ازدواج می‌کند امکان تحصیل و رشد اجتماعی را در اکثر موارد از دست می‌دهد و همچنین با مسائلی چون خشونت‌های جنسی، مرگ و میرهای ناشی از بارداری و …مواجه است. فرهنگ و جامعه/ به گزارش خبرگزاری رضوی، رییس سابق دانشگاه آزاد اسلامی مشهد در جلسه نقد و بررسی کودک همسری با عنوان کودکی گمشده که در دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد عنوان کرد: در خصوص قانون تعیین سن ازدواج بحثی منطقی در سال ١٣١٣ وجود داشت که منجر به تصویب قانونی شد که پس از گذشت حدود ٧٠سال مشابه همان طرح هم اکنون در مجلس شورای اسلامی مطرح شده است. شیخ الاسلام در این خصوص افزود: طی قانون مصوب سال١٣١٣که تقریبا هیچ گونه اعتراض و منع فقهی و عرفی با آن وجود نداشت، ازدواج دختران زیر ١٣سال و پسران زیر ١٥سال حتی با نظر دادگاه نیز امکان پذیر نبود …. ادامه 👇👇👇. ...
  • گزارش تخلف

🔻از غلو درباره امامان (ع) تا غلو درباره ولایت فقیه🔻.. ✍🏻مهدی مسائلی

🔹نباید مرجعیت تقلید یا ولایت‌فقیه را مقامی قدسی دانست؛ چنین نگاهی در آینده انقلاب خطرآفرین است و معتقدان به ولایت فقیه را از واقعیت‌ها دور می‌کند …🔸نگاه غلوآمیز به ولایت فقیه ریشه در نگاه نادرست به حیات فکری و سیاسی ائمه (ع) دارد. زیرا معمولا در یادکرد امامان (ع) جنبه‌های عرفانی و فوق بشری آنها بر ابعاد مادی زندگی آن‌ها غلبه دارد …🔹در نگاه بسیاری از شیعیان. امامان، بشر فوق و کامل نیستند بلکه فوق بشر هستند که خلقتی متفاوت از سایر انسان‌ها دارند. این موضوع الگوگیری از آن‌ها را دچار خدشه می‌کند و ذهنیت‌ها را از درک واقعیت زمان امامان شیعه (ع) دور می‌کند؛ به گونه‌ای که نمی‌توان از رفتارهای سیاسی و اجتماعی آن‌ها الگویی برای زمان کنونی به دست آورد‌ …ادامه مطلب👇. ...
  • گزارش تخلف

♦️گفتگو با سروش دباغ، محمد جواد اکبرین، فاطمه حقیقت جو و شیرین عبادی درباره «حجاب اجباری در ایران»

🔰منبع: کانال روشنفکری دینی.
  • گزارش تخلف

«خدا را از قفس آزاد کنید».. دینداران در چنین جهانی احساس بیگانگی کردند

چنین شد که در این جا و آنجای عالم، دینداران به عرصه سیاست هجوم بردند تا دنیایی تازه بسازند. دنیایی که خدا در آن مهجور و بیگانه نیست.. 🔸قرن بیستم، قرن لکه‌دار شدن حیثیت دنیای مدرن بود. بحران‌های اقتصادی، دو جنگ جهانی خونین، کوره‌های آدم‌سوزی در آلمان، و به میان آمدن سلاح‌های کشتار جمعی و تخریب محیط زیست.. 🔹این همه، فرصتی فراهم کرد تا دینداران عقده‌های خفته در درون را علنی کنند. خدا به نامی برای ظهور جنبش‌های جدید تبدیل شد.. 🔸هر کجای عالم، دینداران با زبان و بیانی متفاوت به صحنه آمدند. مضمون همه آنها اما این بود که جهان بی‌خدا، بی‌روح است. آنها در جستجوی روحی برای جهان بی‌روح بودند. ...
  • گزارش تخلف

🔻توصیفی از مراسم عزاداری روز شهادت حضرت فاطمه در چند نقطه از تهران (به همراه تعدادی عکس) 🔻

✍🏻مطلب وارده از یکی از مخاطبان. خانم ساری نورمحمدی (کارشناس ارشد مطالعات زنان، دانشگاه تهران) …🔹حدود ظهر است، تجمعی در میدان فاطمی از دور نظر مرا به خودش جلب کرد، ماشین‌های پلیس راهنمایی و رانندگی و انتظامی، موتور سواران نیروی انتظامی، آمبولانس و آتش‌نشانی در اطراف مراسم عزاداری فاطمیه حضور داشتند. از دور جایگاه رسمی مداح‌ها و سخنران‌ها قابل دیدن بود. جایگاه جداگانه دیگری هم برای دوربین و فیلمبرداری تعبیه شده بود. کمی صدا آشکار‌تر شد، زنان و مردان روی موکت‌های کف خیابان نشسته بودند، بعضی خانوادگی با فرزندان کوچکشان آمده بودند، بعضی نماز می‌خوانند، بعضی در جواب روحانی که در جایگاه رسمی نشسته بود و از بلندگو فریاد می‌زد که خداوند منافقان را نابود کند، لعنت بر آل سعود و … دعای سلامتی، ازدواج جوانان و … آمین می‌گفتند. به بیشتر حاضرین شاخه‌های گل گلایول سفید هدیه شده بود. که با گفتن امین آن را تکان می‌دادند یا بالا می‌بردند. بعد از آن مداح شروع به مداحی کرد. به راه افتادم به میدان ولیعصر رسیدم دسته در آن طرف میدان در حرکت بود به آرامی سینه می‌زدند و نوحه‌ای شعر گونه می‌خوانند با مضمون «ز آت ...
  • گزارش تخلف

🔻سه آفت برخاسته از بدفهمی دین🔻.. 📰 مصاحبه مجله هفت آسمان با مصطفی ملکیان

🔹فهم اینکه دین درست و راستین چیست متوقف است بر تعریفى که از دین داریم. دین را هم به صور و اشکال بسیار متعددى تعریف کرده‌اند که تنها یکى از آنها تعریف کارکردى است، یعنى تعریف دین بر حسب کارکردى که دارد یا باید داشته باشد. اما کارکرد یا کارکردهایى که دین دارد یا باید داشته باشد نیز مورد اجماع نیست. اما اجمالا می‌توانم بگویم که به طور کلى، سه نوع آفت می‌تواند عارض دین شود. گاهى دین تضعیف می‌شود، گاهى به بیراهه می‌رود، و گاهى هدفى که از آن در نظر بوده است معکوس می‌شود …🔹به عبارت دیگر گاهى قدرت دین کم مىشود، گاهى قدرتش ضایع میشود و به هدر میرود، و گاهى از قدرتش سوء استفاده میشود. بعید نیست که بتوان ادعا کرد که همه قبول دارند که این سه نوع آفت میتوانند دامنگیر دین شوند. فقط اختلاف بر سر مصادیق این سه نوع است..۱️⃣تضعیف شدن دین فقط به این نیست که تعداد پیروان آن کاهش یابد یا پیروانش مثلا روزهاى یکشنبه به کلیسا نروند یا روزهاى جمعه به نماز جمعه. بلکه آنچه مهمتر است این است که دین منحصر به چند عمل عبادى شود که کسرى و درصدى ازکل اوقات شبانه روز فرد را به خود اختصاص دهند، چنانکه گویى فرد کسرى از ش ...
  • گزارش تخلف

🔻نقد چند طیف اصلی از آخوندها در آستانه جشن چهل سالگی انقلاب با امید ظهور طیفی نو از روحانیت که هم محبوب است و هم معقول🔻

(یادداشت واره). ✍🏻افسانه فهیمی (دانشجوی دکتری الهیات). 🔹یکی از حوادث مهم در حال وقوع ایران پس از انقلاب اسلامی، ظهور طیف جدیدی از روحانیت است که در طبقه بندی، نه می‌توان آنها را ذیل گروه روشنفکران گنجاند، نه ذیل مخالفان، نه ذیل سنت گراها، نه ذیل چپ‌ها، نه ذیل راست‌ها. در واقع این طیف اساسا هویت خود را با حرکت بین گروه‌های فوق الذکر تعریف می‌کنند؛ گروهی که اصطلاحا یکی به میخ می‌زنند و یکی به نعل. طیفی که بعید می‌دانم چه روشنفکران و چه سنت گراها بتوانند بیش از یک ساعت سر میز گفتگو با آنها بنشینند. این طیف از آخوندهای در حال ظهور، با این سیاست به دنبال احیای مجدد محبوبیت نهاد رو حانیت در بین مردم از گروه‌های مختلف اند. والبته به گمانم مهمترین سیاست آنها فروکاهش نقد کلی تفکر آخوندی (این تفکر به سرعت در حال اپیدمی شدن در طیف‌های مختلف از استاد دانشگاه تا راننده تاکسی‌ها در ایران است) به نقد برخی از آخوند هاست که احتمالا تعداد آنها به انگشتان یک دست هم نمی‌رسد است. اصطلاحا سیاست گریز از مرکز و همان اصطلاح کی بود کی بود من نبودم رو برگزیده‌اند! واقعیت این است که من نبودم، دستم بود، تقصیر آستی ...
  • گزارش تخلف

‍ 🔻حکومت دینی 🔻. (برنامه تابو).. ♦️ مهمانان: صدیقه وسمقی، عزیز عزیزی..۱۸/بهمن/۱۳۹۷

🔹حکومت دینی یا تئوکراسی، حکومتی که پای خدا را به میدان سیاست می‌کشد. تئوکراسی در لغت به معنای حکومت خداوند است. در ایران با انقلاب سال ۱۳۵۷ که این روزها در سالگرد چهل سالگی آن به سر می‌‌بریم، حکومتی اسلامی بر سر کار آمد. آیا این حکومت می‌تواند پاسخگوی نیازهای متکثر و متنوع جامعه امروز ایران باشد؟. وقتی یک دین، حاکم است و خود را مجری قرآن می‌داند، تکلیف سایر دین‌داران چه می‌شود؟ تکلیف بی‌دین‌ها و بی‌‌خداها چه؟ ‌. 🔸صدیقه وسمقی، اسلام‌پژوه این هفته از تهران در برنامه ما شرکت کرده. او می‌گوید اسلام چیزی به نام حکومت ندارد و حکومت دینی به استبداد می‌انجامد. ...
  • گزارش تخلف

🔻 «إنتشار المذهب المالکی ببلاد المغرب الأوسط (الجزائر)؛ قرائة سوسیولوجیة» 🔻

«خوانشی جامعه شناختی از گسترش مذهب مالکی در باختر میانه (الجزائر)». نام مقاله‌ای از دکتر «علاوة عمارة» از الجزائر است که در شماره ۵۶ مجله «آفاق الثقافة والتراث» در ۲۰۰۷ میلادی به چاپ رسیده است.. دکتر عمارة در دیباچه کوتاهی بر مقاله مختصر خود می‌نویسد:. «در آغاز قرن شش هجری مذهب فقهی مالکی در باختر قلمروی اسلامی (آفریقا) چنان گسترش یافته بود که اگر کسی اهل آن سرزمین‌ها بود، می‌شد وی را بی‌درنگ مالکی دانست. اما در عصر امویان و سالیان نخست عباسیان که مذاهب فقهی و کلامی مختلفی به دنبال نفوذ در دل باختر اسلامی بودند، چنین موفقیتی هرگز آسان نبوده است. از همین رو جای دارد بپرسیم که براستی چه عواملی باعث مقبولیت مذهب مالک در باختر میانه اسلامی شد؟ آیا چنان که ابن خلدون می‌اندیشید، سرشت بدوی یکسان و زیست‌بوم سنتی همسان مردم آفریقا و حجاز بود که سبب می‌شد مذهب حجازی مالک برای آنان مطبوع‌تر باشد؟ یا این گسترش، مدیون قدرت سیاسی و گروه‌های فعال اجتماعی بوده؟ یا ریشه در تلاش‌های پیروان این مذهب و خصوصا نسل نخست‌شان دارد؟. ...
  • گزارش تخلف

🔻انقلاب «دینی» یا «اسلامی» تعبیر نادرستی است🔻.. 🗞مصاحبه‌ی خبرگزاری مهر با دکتر حسن محدثی

🔵خبرنگار خبرگزاری مهر: انقلاب اسلامی سال ۵۷ در ایران آرمان‌های انسانی مختلفی برای جامعه ایران به همراه آورد. اتفاق شگفت‌آور دفاع مقدس و سر برآوردن آرمان‌هایی روشن و انسانی و تحول بی‌سابقه وضع عمومی جامعه تا سالهای اولیه، انقلاب ایران را به عنوان یک تحول بزرگ درونی و بیرونی تثبیت کرد، اما به نظر می‌رسد که از یک دوره‌ای به بعد اتفاقاتی در ساختار و فضای عمومی رخ داد که به ویژه دو آرمان آزادی و عدالت با مشکلاتی مواجه شدند این دو آرمان انقلابی بعد از جنگ و با آغاز دهه ۷۰ رفته‌رفته کمرنگ شد و امروز به وضعیتی رسیده که حتی انقلابیون و معتقدان به آرمان‌های انقلاب اسلامی را تا حدی ناامید کرده است. به نظر شما چه اتفاقاتی رخ داد و چه موانعی پیش آمد که موجب چرخش از آرمان‌های انقلاب شد؟. 🔴محدثی: من با روایت شما از انقلاب و پس از انقلاب موافق نیستم. نخست این‌که انقلاب را دینی یا غیردینی نمی‌دانم. لذا تعابیری چون «انقلاب دینی» و «انقلاب اسلامی» را تعابیر نادرستی می‌دانم. انقلاب یک پدیده‌ اجتماعی بزرگ‌مقیاس است و دینی و غیردینی ندارد. مثل این است که کسی از بوروکراسی دینی یا فئودالیسم دینی سخن بگوید! چن ...
  • گزارش تخلف