دین و جامعه

دین و جامعه

مرجع محتوای تخصصی مطالعات اجتماعی دین: نشستها، همایش ها، پایان نامه ها، معرفی کتاب، مقالات، پژوهشها و یادداشت‌های تحلیلی. اطلاع رسانی، تبادل و دریافت مطلب: مریم محمدی اکمل @maryam_mohamadiakmal

🔶گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس در مورد حجاب در ایران.. «دین و جامعه»

مرکز پژوهش‌های مجلس طی گزارشی به بررسی عوامل مؤثر بر اجرایی شدن سیاست‌های حجاب و راهکارهای پیش رو در این خصوص پرداخته است. این گزاش کوتاه اما مهم با عنوان «عوامل مؤثر بر اجرایی شدن سیاست‌های حجاب و راهکارهای پیش رو» منتشر شده و شامل بخش هایی همچون «وضعیت حجاب در کشور»، «عوامل تشدید کننده وضعیت موجود» و «سیاستگذاری در حوزه حجاب» است.. متن کامل این گزارش در لینک زیر فایل دریافت است. گزارش شامل دلالت‌های مهمی در مورد وضعیت حجاب در ایران است. در عین حال، تحلیل‌های این گزارش بر اساس یک مروز نظام مند از پژوهش‌های پیشین که حداکثر تا سال ۹۰ انجام شده، ارایه شده است. بنابراین به طور مشخص اصلی‌ترین ضعف این گزارش، این است که ۷ سال از جدیدترین اطلاعات و یافته‌های پژوهشی تحلیل شده در آن می‌گذرد. برخی نکات این گزارش به نقل از سایت مرکز پژوهش‌های مجلس چنین است:. 🔹حجاب شرعی برای ۳۵ درصد از افراد جامعه ارزشمند است و تقریبا ۵۵ درصد از زنان حجاب عرفی را ارزشمند دانسته‌اند. درواقع نوعی حس و بی‌‌رغبتی درخصوص حجاب شرعی در میان بخشی از افراد جامعه ایجاد شده است که موجب می‌‌شود آنها بین دو گزینه حجاب عرفی و ش ...

🔶 مخالفان دوآتشه جریان روشنفکری دینی بخوانند!.. ✍️ مهران صولتی

🌱 چند سالی است که مخالفان جریان روشنفکری دینی سرمست از مهاجرت نمایندگان این نحله به خارج از کشور و به تبع آن فقدان حضور موثر آنها در داخل، ناجوانمردانه بر کوس افول و حضیض این جریان کوبیده و همچنان از تناقض آمیز بودن تعبیر «روشنفکری دینی» سخن می‌گویند! اما برای نسل ما که در دهه هفتاد با رویای تحقق «حکومت دموکراتیک دینی» می‌پوییدیم و پرسش‌های این جریان را جدی می‌گرفتیم اهمیت این نحله همواره بدیهی بوده است. به تازگی کتاب «دین و نوسازی» از خانم نسیم نعمتی زاده را مطالعه می‌کردم که کوشیده است در قالب رساله دکتری خود به «بررسی تطبیقی نسبت میان دین و مدرنیزاسیون در ایران و مالزی» بپردازد! نعمتی زاده در این کتاب نشان می‌دهد که اگر مالزی آغوش بازتری به روی نوسازی گشوده و در نتیجه، هم به پیشرفت اقتصادی رسیده، و هم با ایجاد تلفیق کارآمدی میان سنت و مدرنیته توانسته به مرزهای تجربه موفقیت آمیز مدرنیت در ژاپن نزدیک شود، تا حد زیادی مرهون نقش و جایگاه ممتاز روشنفکران دینی در این کشور مسلمان آسیای جنوب شرقی بوده است. نعمتی زاده با معرفی روحانیت به عنوان اصلی‌ترین نهاد مخالف مدرنیته از دوره قاجار تاکنو ...

🔶🔶امتناع جامعه شناسی حوزه و روحانیت.. ✍️جواد شریفی؛ حوزه علمیه مشهد.. چهل دقیقه‌ای با او صحبت کردم

دورادور می‌شناختمش. ۲۰ سالش است و دو سال بیشتر نیست که طلبه شده. درباره زندگی در مدرسه علمیه شبانه روزی از او می‌پرسم و او هم پاسخ هایی می‌دهد؛ اما نمی‌داند که می‌دانم دروغ می‌بافد. تلاش می‌کند همه چیز را خوب جلوه دهد و زشتی‌ها را پنهان کند. البته این دروغ گفتن چیزی از ارزش هایش کم نمی‌کند! خواهم گفت چرا!. چند سال است که به یک دلیل ساده به مطالعات اجتماعی حوزه و روحانیت علاقه مند شده‌ام. آن هم صرف سال‌های بسیاری از عمر اندکم در این زیست جهان متفاوت و خاص. در این سالیان عادت کرده‌ام که اتفاقات درون حوزه‌های علمیه را مستقیما و دقیق مشاهده کنم و به توصیف‌ها و تحلیل‌های گل و بلبلی دیگران اعتمادی نکنم. ...

🔺معصومه ظهیری بعنوان معاون فرهنگی-تبلیغی حوزه علمیه خواهران معرفی شد پیش از این فریده داوودی بعنوان معاون آموزش معرفی شده بود مدیر

🔶 آخوند یا روحانی، مسئله این است …✍️ افسانه فهیمی

دانشجوی دکتری الهیات، مطالعات تطبیقی ادیان، گرایش الهیات مسیحی. اگر فیلد مخصوص به دین را در ذهن اغلب ایرانیها باز کنیم یکی از تابوهای ذهنشون، ترکیبهای ساخته شده با واژه آخوند است و نقدهاشون بر عملکرد اونها که البته گاه در تاکسی و راهرو‌ها و بوفه دانشگاه و دور همی‌های غیر رسمی، جسارت پیدا کرده و با کسی احتمالا خسته‌تر از خود به بحث می‌گذارند و کمی قرار می‌گیرند. واقعیت این است در ایران در میانه مردم کوچه و بازار مرز محسوسی بین مفهوم آخوند و روحانیت شکل گرفته است. تا جایی که اگر سخن از حیل شرعی باشد نام آخوند و اگر صحبت از معنا و معنویت و نیکی باشد نام روحانیت به کار برده می‌شود. آخوند اصطلاحی مشترک بین شیعیان و اهل سنت است و پیشتر‌ها، پیشوند نامهایی چون آخوند خراسانی و ملا مهدی نراقی و … بوده است. اما اینک، پس از سالها گاه معانی دیگری از آن به گوش می‌رسد. ترکیب هایی چون آخوند بازی در آوردن، آخوند سیاسی، آخوند روضه خوان، و …، لباس آخوندی، یقه آخوندی و کفش آخوندی و …همه و همه صنفی ساخته است که مردم خویش رو دور از او می‌یابند. اما در هیاهوی وسیع این ترکیبهای تابو گونه ذهن ما از این واژه، ی ...

🔰محرم ۲۰۱۷ | معرفی امام حسین علیه السلام در یکی از دانشگاه‌های کالیفرنیا

🔸استند در گوشه عکس در رابطه با کمپین SayYaHussain میباشد …🆔

🆔

🔹🔹نامه جالب توجه سردار نقدی به خانم معصومه ابتکار؛. خلاصه‌ای از این نامه در اینجا نقل می‌شود

🔻🔻🔻🔻🔻. سرکار خانم معصومه ابتکار معاون محترم امور زنان و خانواده رییس جمهور. سلام علیکم. همانطور که مستحضر هستید تیم ملی هر کشور نماد هویت ملی و معرف ریشه‌های تاریخی ونماد جامعه آن کشور است. آیا شما در این تصویر هویت آفریقایی را مشاهده می‌کنید یا هویت فرانسوی و نژاد اروپایی را می‌بینید؟ از ۲۳ بازیکن این تیم ۱۵ نفر آفریقایی تبار و از بقیه هم نفراتی آسیایی تبار هستند. در بسکتبال فرانسه وضع از این هم بدتر است. آنجا از ۱۲ عضو تیم ملی بسکتبال ده نفر سیاه پوست آفریقایی هستند …این تصاویر که منعکس کننده واقعیت اجتماعی امروزه کشور فرانسه هستند و توجه صاحبنظران را به خود جلب کرده نیازمند مطالعه و بررسی عمیق علمی و جامعه شناسانه است. واقعیت این است که جمعیت بومی فرانسه در حال انقراض است و آنها ناگزیر به واردات نیروی انسانی از خارج کشورشان هستند …سیاست‌های تشویقی و جایزه‌های مالی بزرگ دولت فرانسه برای فرزند آوری و حفظ خانواده هم نتوانسته این نقیصه را جبران کند؛ این واقعیت بروز یافته در تیم‌های ملی ورزشی فرانسه نتیجه پیاده سازی سیاست‌های فرهنگی اروپا و سبک زندگی غربی است …این ترکیب آفریقایی با نام ن ...

‍ هجدهمین جلسه نشست نقد و بررسی کتاب با موضوعیت کتاب. «دین و شادی». با حضور آقایان:

دکتر حسن محدثی (نویسنده کتاب). دکتر علی‌نقی ایازی. علی قدیری (دبیرنشست). و با حضور علاقه‌مندان در ساعت ۱۰:۰۰ روز جمعه بیست و نهم تیرماه ۱۳۹۷ در پردیس کتاب مشهد برگزار شد …👈نقل از کانال پردیس کتاب. «دین و جامعه» کانال مرجع محتوای تخصصی مطالعات اجتماعی دین. ...

🔶ثروت فقیه و شمشیر خلیفه.. ✍️جواد شریفی

[بخش دوم] …نکته دیگر این که رابطه توان اقتصادی با نفوذ اجتماعی، تنها درباره فقه مطرح نیست. بلکه تاریخ علم کلام نیز تحت تاثیر این عامل بوده است.. در میان اصحاب جعفر بن محمد طیف‌های اعتقادی بسیار متنوعی وجود داشت. در رجال کشی ذیل مدخل هشام بن سالم می‌خوانیم: فردی نزد علی بن موسی الرضا رفت و گفت: درباره خداوند، هشام بن سالم چنین عقیده‌ای دارد و یونس بن عبدالرحمن چنان عقیده‌ای … علی بن موسی نیز عقیده یونس بن عبدالرحمن را صحیح دانست و تایید کرد. در اینجا این صحابی پرسشی تامل برانگیز مطرح می‌کند. می‌پرسد: حالا که هشام بن سالم عقیده‌ای نادرست دارد نظرتان چیست که زکات خود را به مخالفان هشام بپردازیم؟ که البته علی بن موسی مخالفت می‌کند. این حدیث به مثابه سندی تاریخی به ما نشان می‌دهد که پس گویا در ذهنیت بسیاری افراد در آن دوره چنین تمایلاتی بوده که از راه افزایش توان اقتصادی همفکران خود، نفوذ اجتماعی مذهب خودشان را گسترش دهند. نیز درباره هارون الرشید می‌خوانیم که وی وقتی آگاه شد وجوهات شرعیه شیعیان به دست موسی بن جعفر رسیده است، حساسیتش برانگیخته شد و ایشان را به دربار احضار و مواخذه‌اش کرد. ...

🔶ثروت فقیه و شمشیر خلیفه.. ✍️جواد شریفی.. [بخش اول]

فقه اسلامی _به مثابه یک نهاد_ در برهه‌های مختلفی از تاریخ، یک نهاد مدنی و اجتماعی مستقل از دولت و قدرت سیاسی بوده که کارکردهای معینی را در جامعه بر عهده داشته است. و می‌دانیم که یکی از شروط مهم برای مقتدرسازی نهادهای مدنی و تضمین انجام درست وظایف شان، فراهم کردن امکانات اقتصادی برای آن هاست. از سوی دیگر به نظر پژوهشگرانی مانند آرماندو سالواتوره و عبدالمجید الصغیر، یکی از نیروهای پیشران تاریخ اسلام، رقابت میان حاکم و فقیه بر سر قدرت بوده که هر یک سعی داشته قدرت دیگری را در طول قدرت خودش قرار دهد و نفوذ خودش در حوزه عمومی را گسترش دهد. به این ترتیب می‌توان «لزوم افزایش قدرت اقتصادی فقیه در برابر حاکم» را از مهم‌ترین عوامل سیاسی اجتماعی شکل دهنده فقه اسلامی دانست. حال باید با ذکر مثال‌های جزئی نشان داد که مسئله قدرت اقتصادی چه تاثیری در فقه داشته است؟. «سازوکارهای توانمندی اقتصادی فقیه».۱. «حاکم شرع» که در ادبیات فقهی واژه‌ای پربسامد است، یکی از عناوینی است که به موجب آن، فقیهان از عمده متولیان و ناظران موقوفات بودند. در مواردی هم که خود متولی نبودند، به اقتضای مقام دینی شان، بخش‌های زیاد ...

🔶انتقاد حضرت آیت الله سیستانی از تدریس و غلبه فلسفه ملاصدرا و آراء ابن عربی در نظام دینی ایران

در دیداری که آقای دکتر احمد احمدی، رییس سازمان مطالعه و تدوین کتاب‌های علوم انسانی دانشگاه‌ها – «سمت» – با حضرت آیت الله سیستانی داشتند، ایشان با ابراز نگرانی از وضعیت علوم انسانی در کشور، از تدریس فلسفه ملاصدرا و ترویج آرای باطل و انحرافی محی الدین ابن عربی (خصوصا در باب معاد) انتقاد کردند و بر ضرورت اصلاح این رویکرد تاکید نمودند …قسمتی از متن گزارش این دیدار که از طرف آقای احمدی منتشر شده است:. 💠حضرت آیت الله فرمودند: «…مثلا تدریس فلسفه که عموما هم تدریس فلسفه ملاصدراست و آن هم با آراء منحرف محیی الدین آمیخته است و در باب معاد هم مشکل دارد چه نتیجه‌ای دارد؟». معظم له از نفوذ و رسوخ افکار خرافی در جامعه ایران با نقل خواب و … در باب مهدویت و …، بیمناک و نگران بودند …. ⛔️پیشتر هم حضرت آیت الله سیستانی در دیدار مسیح مهاجری با ایشان، از ترویج خرافات و نشر و بازگویی به اصطلاح کرامات برخی افراد در کشور و کتب منتشره ابراز نگرانی کرده بودند … بر اساس این گزارش که در سایت تابناک منتشر شده در فصلی از کتاب با عنوان «آیت الله ضد خرافه» می‌خوانیم:. «به آیت الله عرض کردم: ایران، گرفتار خرافات است و ...

🔶گزارش نشریه. دین و اینترنت به سردبیری دانیل انستد، گوران لارسن و انزو پیس.. ✍🏻تئودور پولچینی

✔️این نشریه، دربردارندهٔ ۱۲ تحقیق تأمل‌برانگیز و پشتوانهٔ محکمی است بر این ادعای سردبیران در دیباچه که تعامل میان انسان‌ها و رسانه‌های دیجیتال، در حال شکل‌دهی دوباره به ابعاد مختلفی از تجربهٔ اجتماعی و از جمله در حوزهٔ دین است. از یک سو، اینترنت محل جدیدی برای تبادل نظر فراهم می‌کند که در آن گفت‌وگو و عمل دینی، بنا به تلقی سنتی از آن، می‌تواند بسط، تعمیق و تنوع یابد. از سوی دیگر، اینترنت، ظهور صورت‌های جدید و غیرمرسومی از دین را تشدید می‌کند. این چشم‌اندازها اگرچه متمایزند، مانعةالجمع نیستند؛ در واقع، همهٔ مقالات گردآوری‌شده در این مجلد، تا حدودی منعکس‌کنندهٔ خصلت مکمل بودن آن‌هایند. در عین حال، این مقالات را می‌توان بر اساس همین دو امر دسته‌بندی کرد …📎 متن کامل این گزارش را در دین‌آنلاین بخوانید:. ...

🔶و خدایی که نیست!!.. ✍️انیس صارمی. کارشناس ارشد جامعه شناسی، دانشگاه تهران

انسان امروز با استفاده از انواع تکنولوژی توانسته است در کوتاه‌ترین زمان به دورترین مکانها و افراد دسترسی داشته باشد و بسیاری از چیزها را در اختیار خود بگیرد. برای مثال امروزه بسیاری از ارتباطات افراد ابتدا در دنیای مجازی شکل میگیرد و سپس به عرصه‌ی واقعیت کشانده می‌شود، و تجربه‌ی حضور و لمس دیگری در مقابل فرد قرار میگیرد. این موضوع از جمله‌ی موضوعاتی است که مرتبط با کیفیت وجودی اوست، به گونه‌ای که امکان محقق شدن بسیاری از ذهنیات او را به واقعیت می‌کشاند. از سویی نیز او صاحب تجربیاتی است که شاید از جنبه‌ای دیگر به دلیل گستردگی و سیالیت او را در حوزه‌ای از معنا قرار می‌دهد که بعضا هویت و ماهیت خود را در میان این عرصه‌ها گم می‌بیند، به دنبال خود می‌گردد، چرا که می‌خواهد به معنایی از خود و جهان برسد که بتواند احساس ثبات و امنیت را برای او فراهم کند … در این معنا آنچه برای او معنا بخش است، اموری است که او را به یک هدف و معنا می‌رساند. و دین از جمله همان اموری است که او را به یک ذات تکامل یافته که خود به ثبات رسیده است و امکان نزدیک شدن و شباهت به او نیز ممکن است، نزدیک می‌کند و لذا او امروز ...

✳️دو عکس بدون شرح که خود به اندازه کافی گویای شکاف گفتمانی عمیق در جامعه ایرانی در مورد نسبت دین و حکمرانی است؛ شکافی بین مردم و گ

وقتی این شکاف‌های عمیق گفتمانی پابرجاست، وضعیت آنومیک جامعه هر روز تقویت و پایبندی به ارزشهای دینی در جامعه تضعیف می‌شود؛ رویه‌ای معکوس مدعای سیاستگذاران و مدیران فرهنگی کشور …

📣نشست علمی دین و نوسازی (مطالعه موردی ایران و مالزی).. زمان: شنبه ۹۷/۴/۳۰ ساعت ۱۰ تا ۱۲

مکان: چهارراه خسروی دفتر تبلیغات اسلامی طبقه منهای ۲.

🔶یادداشتی در مورد فیلم «ایرانی» ساخته مهران تمدن.. ✍️یاسر میردامادی

می‌خواهم داوری خودم را در مورد محتوای بحث‌های مهران تمدن در مستند دیدنی‌اش «ایرانی» در ۱۰ نکته ابراز کنم. تمدن در این مستند با سه روحانی محافظه‌کار طرفدار نظام ایران وارد بحثی صمیمی اما چالشی در موضوعاتی مانند حوزه‌ی خصوصی و عمومی، خدا و قیامت می‌شود …۱- در فضای فارسی زبان «لائیک» و «سکولار» مترادف نیست (در فضای انگلیسی زبان هم همین طور). تمدن در مقابل چند طلبه‌ی معمم می‌گوید جامعه‌ی مطلوب باید «لائیک» باشد. اگر می‌گفت جامعه باید سکولار و یا حتی بهتر از آن جامعه باید جامعه‌ای فراگیر باشد، هم به مقصود او نزدیک‌تر بود و هم باب تفاهم باز می‌ماند.۲- بحث محتوایی تمدن ضعیف بود و دست طرف بحث خالی نبود. شیخ بابایی: لائیسته هم یک ایدئولوژی است، اسلام هم یک ایدئولوژی است، هر کدام جای دیگری را تنگ می‌کند (مثل ممنوعیت نمادهای مذهبی در مدارس دولتی فرانسه) پس چرا من باید ایدئولوژی خودم را رها کنم ایدئولوژی لائیک را بچسبم؟ آقای بابایی (شیخ ریش بلند) به درستی می‌گوید این حوزه‌ی عمومی خنثایی که تو می‌گویی چطور جمع می‌شود با دین‌داری؟.۳- بابایی می‌گوید در هلند می‌خواهند تظاهرات لختی‌‌ها درست کنند. این چ ...

دلایل سفرنکردن برخی از مردم مشهد به عتبات عالیات

دلایل_سفرنکردن_برخی_از_مردم_مشهد.pdf ( 221.4 KB )

دانلود و مشاهده در تلگرام

🔶دلایل سفر نکردن برخی از مردم مشهد به عتبات عالیات.. 🔹مقاله‌ای از غلامرضا صدیق اورعی

مجله مطالعات اجتماعی ایران، پاییز و زمستان ۱۳۹۱. چکیده مقاله:. زیارت معصومین (علیهم‌السلام) در باور مذهبی ایرانیان جایگاه برجسته‌ای دارد و در پژوهش‌های انجام‌گرفته حضور میلیون‌ها زائر در مشهد دیده شده است. اما اغلب تحقیقات دربارۀ اقدام به سفر زیارتی است. این نوشتار به بررسی «نرفتن به سفر زیارتی» پرداخته ‌است، با این سؤال محوری که چرا عده‌ای از مردم ‌مشهد به کربلا سفر نمی‌کنند. روش مورد استفاده «رویش نظریه» است. یافتۀ بررسی این است که آنان‌که برای زیارت به عراق نمی‌روند، یا با مانعی مواجهند یا انگیزه‌ای برای آن ندارند. موانع در یک مقولة مرکزی «ناداری وبی‌تحملی» خلاصه می‌شود. موانعی که از جنس «ناداری» هستند، نداشتن زمان، پول و همسفر همدل است و موانعی که از جنس «بی‌تحملی» هستند، راه دور سفر، فشردگی برنامه، تمیزنبودن اماکن ‌اقامتی، تغذیه‌ای و ناامنی است. ...

🔶روایتی از دین در جامعه و خانواده ایرانی در فیلم «ایرانی»

🔹مهران تمدن، فیلمساز ایرانی مقیم فرانسه مستند «ایرانی» را با زندگی دو روزه در کنار سه روحانی و خانواده‌های آنان ساخته است.. 🔻روایت او از «ایرانی» در این فیلم موفق به دریافت جایزه بزرگ جشنواره سینما حقیقت (سینما دو رئل) فرانسه در سال ۲۰۱۴ شده است …فیلم او را در یوتیوب با لینک زیر ببنید:. ...