بخش‌های از مصاحبه جامعه شناس برجسته آقای دکتر محمد فاضلی با خانم ابتکار در ویژه نامه نورزی مهرنامه

بخش های از مصاحبه جامعه شناس برجسته آقای دکتر محمد فاضلی با خانم ابتکار در ویژه نامه نورزی مهرنامه
فقط پنج سال [برای زندگی در ایران] وقت داریم!
بخش دوم
فاضلی: بین شخص رئیس‌جمهور و اعضای دولت تمایزی دیده می‌شود. آقای دکتر روحانی صادقانه دولت خود را دولت محیط زیست خوانده و بیش از هر رئیس‌جمهور دیگری در سخنرانی‌ها و نوشته‌های خود به موضوع محیط زیست پرداخته و حتی یک فصل از کتاب خود درباره امنیت ملی و نظام اقتصادی ایران را نیز به آن اختصاص داده‌اند. اما آنچه جامعه فعالان محیط زیست احساس می‌کنند این است که شکاف بزرگی بین جهت‌گیری شخص رئیس‌جمهور با بوروکراسی دولت وجود دارد. جامعه فعالان محیط زیست احساس می‌کند بوروکراسی درکی از محیط زیست ندارد و سران بوروکراسی‌‌ همان روندهای گذشته را ادامه می‌دهند. مهم نیست دولت در اختیار راست باشد یا چپ، کماکان احداث واحدهای فولاد در کم‌آب‌ترین مناطق ایران ادامه می‌یابد؛ مهم نیست که رئیس‌جمهور از محیط زیست حرف بزند یا نه، کماکان سیاست گسترش اراضی تحت کشت و مدیریت تامین آب از طریق ساخت سازه‌های بیشتر ادامه پیدا می‌کند. حتی مهم نیست وزیر نیرو علیه ساخت سد‌ها حرف بزند یا نزند، باز هم سد‌های بیشتری ساخته و افتتاح می‌شوند. گویی گفتمان و سیاست محیط زیست به رغم خواست رئیس‌جمهور و رئیس سازمان محیط زیست تغییر جدی نمی‌کندو گویی نه انگار بانوی زمین رئیس سازمان محیط زیست است، گویی دوباره یک تکنوکرات رئیس این سازمان است. گویی فرایند‌های سیاسی همچنان در کابینه و پشت صحنه وجود دارد. من از طرف جامعه مدنی می‌توانم بگویم شما به شدت تحت فشار پیمانکارانی هستید که محیط زیست برایشان مهم نیست و آن‌ها می‌خواهند کار خود را بکنند. چرا نمی‌توانید در مقابل‌شان مقاومت کنید؟ به چه چیزی برای مقابله احتیاج دارید؟
... در شرایطی برای آقای روحانی به فرجام رسیدن برجام مهم بود. مساله اشتغال و اقتصاد ایران که در سال ۹۲ در بد‌ترین شرایط تحویل گرفتند، دارای اهمیت بود. تورم ۴۰ درصدی و بیکاری بالا و رشد اقتصادی منفی را به ارث برده بودند. بقیه شرایط مملکت گل و بلبل نبود که ایشان بگوید دولت من، دولت محیط زیست است. در همه موضوعات اقتصادی و بین‌المللی، چالش‌ها و آسیب‌های اجتماعی مشکلات زیادی وجود داشت ولی با این شرایط بر اساس تشخیص و درک صحیح شرایط و اهمیت مسائل، اولین جلسه هیات دولت به احیای دریاچه ارومیه اختصاص یافت. اینکه بگویند اقدامات فقط در حد صحبت رئیس‌جمهور یا من است و اتفاقی نیافتاده، شرایط این را نشان نمی‌دهد. البته از سوی بوروکراسی تحت فشار هستیم، حتی گروه‌های فشار و منافع شکل گرفته است. ما از طرف زمین‌خواران تحت فشاریم.
@sahatzist
فاضلی: امکان دارد این منافع را صریح بشکافید؟
ابتکار: بله ما سال ۹۲ که وارد سازمان شدیم، دیدیم خیلی از مناطق حفاظت‌شده را واگذار یا تصرف کرده‌اند. یکی از کارهایی که سازمان از‌‌ همان روزهای اول درگیر آن شد، شناسایی مناطق و زمین‌های تصرف یا واگذار شده بود. این کار از یک دستگاه دولتی که خودش دچار مشکلات زیادی بود، انرژی زیادی می‌گیرد. زمین‌خواری بالاخص در منطقه لواسانات که قیمت زمین معادل قیمت زمین در شمیرانات بود، ابعاد گسترده‌ای داشت. در همین ۲۰ ماه اخیر فقط ۴ هزار میلیارد تومان زمین برگرداندیم. تهران، لواسانات، منطقه حفاظت‌شده ورجین، میانکاله در بکر‌ترین منطقه مازندران، در استان فارس و هرمزگان مناطقی از دست رفته بود. کل مجموعه شکار و صید کشور را به یک گروه خاص واگذار کرده بودند. مگر چنین چیزی می‌شود؟ این کار باید در اختیار حاکمیت باشد. شاید حاکمیت تشخیص دهد نباید مجوز شکار داده شود. اصلا کدام حیات وحش؟ اصلاً ببینیم چیزی باقی مانده است که بخواهیم مجوز شکار بدهیم؟
@sahatzist
فاضلی: یعنی مجوزهای شکار به سازمان‌های خاصی واگذار شده بود؟
ابتکار: به یک شرکت خاص واگذار شده بود. انحصاری کرده بودند. نیمی از نمایشگاه محیط زیست در سال ۹۱ مختص ادوات شکار بود. این گزارش رسمی است که عکس‌ها و اخبار آن موجود است. گفتند شکارچی‌ها نمی‌گذارند این مجوزها را لغو کنیم. من گفتم اسم اینجا سازمان حفاظت محیط زیست است. اول اجازه دهید ما حفاظت کنیم، بعد به شکار بپردازیم. اول ببینیم چیزی هست و مانده که بخواهند شکار کنند؟ از طبیعت چیزی مانده که ما مجوز بهره‌برداری بدهیم؟ همین نگاه را درباره جنگل‌ها داریم. گرچه سازمان جنگل‌ها متولی کلان جنگل‌هاست اما ما در دوره قبل هم گفته بودیم که باید ببینیم جنگلی باقی مانده که بهره‌برداری تجاری شود. قراردادهایی بسته شده و شرکت‌هایی آمده‌ بودند و هر روز چوب می‌ب