‍ جنبش حذف سد‌ها از توهم تا واقعیت!.. 🖋

‍ جنبش حذف سد ها از توهم تا واقعیت!

🖋#سید_جلال_الدین_میرنظامی
@sahatzist
آیا آن طور که مخالفان سدسازی و طرفداران محیط زیست در ایران ادعا می کنند، جنبش حذف سدها در دنیا صرفا دلایل اکولوژیکی دارد یا عوامل دیگری در آن سهیم هستند؟ آیا می توان نسخه حذف تمامی سدها را برای همه کشورها تجویز کرد؟ حذف سدها منافع چه گروه هایی را به خطر می اندازد؟ ساخت آنها چه طور؟ مقاله ای که در تارنمای مرکز پژوهش های استراتژیک ریاست جمهوری دراین باره منتشر شده سعی در پاسخ به این پرسش ها دارد. متن کامل مقاله را از فایلی که در انهای مطلب قرارداده شده می توانید مطالعه کنید.

🔵در چند سال اخیر در کشورمان، سخن از حذف سدها را بارها شنیده‌ایم. سدهایی که با هزینه‌های گزاف احداث شده‌اند و خوب یا بد در حال بهره‌برداری هستند. سدهایی که با تأمین منابع آب از یک سو و تخریب اکوسیستم‌ها و سرمایه‌های انسانی از سوی دیگر، برخی را منتفع و برخی دیگر را متضرر کرده‌اند. اگرچه احداث سدها توانسته‌است از طریق تنظیم جریان آب و کنترل سیلاب‌ها، به بهبود معیشت و رفاه جوامع کمک شایانی را ارائه دهد، اما از طرف دیگر وضعیت نامطلوب اکوسیستم های آسیب‌پذیر کشورمان موجب شده تا تقاضا برای حذف سد مطرح گردد.
@sahatzist
🔵در حال حاضر در کشورمان، دو گروه طرفدار و مخالف حذف سد، به دو جامعه‌ی نسبتاً کوچک محدود می شوند. طرفداران حذف سد عموماً از فعالان محیط‌ زیستی هستند که بدون تعلق و وابستگی به محدوده یا منطقه‌ای خاص، اساساً به دلیل توجه جدی به حفظ محیط زیست کشور و مشاهده فعالیت‌های حذف سد در برخی کشورهای پیشرفته، حذف سدها را طلب می‌کنند. مخالفان حذف سدها نیز عموماً از مسئولان تأمین آب در کشور هستند که حذف سدها را یک تصمیم احساسی می‌دانند و گروه مخالفان را به عدم آگاهی و اطلاع نداشتن از واقعیت‌ها متهم می‌نمایند. البته انتظار می‌رود در صورت ورود بحث حذف سدها به عرصه‌ی عمل، بخش قابل توجهی از حاکمیت و جامعه نسبت به آن عکس‌العمل‌های تند نشان دهند و دیگر صرفاً به یک جدال کلامی بین دو جامعه‌ی دوستداران حفظ محیط زیست و مسئولان تأمین آب خلاصه نخواهد بود.
@sahatzist

🔵در این نوشتار، سعی خواهد شد تا با نگاهی به مطالعات صورت گرفته در زمینه‌ی ابعاد اجتماعی و سیاسی حذف سدها که اخیراً در یک شماره ویژه از مجله «Water Alternatives» چاپ شده است، به دنبال پاسخ به این سوالات باشیم که اساساً نهضت حذف سد در کشورهای پیشرفته چگونه شکل گرفته است، هدف اصلی آن چیست و با چه مسائلی روبروست؟ پاسخ به این سوالات از این منظر حائز اهمیت است که اگر بتوان فلسفه‌ی نهضت پرطمطراق حذف سد را شناخت، آنگاه می‌توان با نگاهی متعادل‌تر نسبت به راهکار حذف سد برای احیای اکوسیستم‌های نیمه‌جان کشورمان پرداخت.

در ادامه خلاصه‌ای از این نوشتار ارائه می‌شود و متن کامل مقاله در لینک پایین صفحه قابل دسترسی است.
@sahatzist
🔵از منظر اکولوژیکی، سدها موجب تغییرات شدیدی در فرایندهای اکوسیستمی مانند افزایش نشت و تبخیر آب، جلوگیری از مهاجرت آبزیان، کاهش جابجایی رسوبات و تغریق نمودن اکوسیستم‌های رودخانه می‌شوند. اما با نگاهی بر مقالات این مجله میتوان این جمع‌بندی را ارائه داد که اصولاً عوامل متعدد دیگری به غیر از مسائل اکولوژیکی در حذف سدها دخیل بوده‌اند و حتی به پایان رسیدن عمر سازه‌های سدها و مسائل امنیتی نقش کلیدی را در حذف سدها ایفا کرده‌اند. شِرِن‌ و دیگران(۲۰۱۷) به این مسأله تأکید می‌کنند که بسیاری از سدهایی که تا کنون در کانادا حذف شدند جزو سدهایی هستند که در قرن نوزدهم یا اوایل قرن بیستم برای اهدافی احداث شده‌اند که یا عمر مفید آنها به سر رسیده یا دیگر آن اهداف وجود ندارد. اما در سدهایی که هنوز در حال تأمین اهداف موردنظر خود هستند با مناقشات بسیار جدی‌تری برای حذف شدن روبرو هستند. لذا، نکته‌ی بسیار مهم دیگری که به طور غیرمستقیم می‌توان از این مقالات و ارجاعات ذکر شده در آنها استنباط کرد، این است که دغدغه‌ی حذف سد عموماً در مناطق پرآب (نسبت به تقاضا) مطرح و پیگیری شده است.

برای خواندن مطلب کامل فایل زیر را مطالعه بفرمایید
@sahatzist
ساحت زیست