حقوق حیوانات در اسلام / متن سخنرانی دکتر سید مصطفی محقق داماد -. قسمت اول: ادیان ابراهیمی

حقوق حیوانات در اسلام / متن سخنرانی دکتر سید مصطفی محقق داماد -
در سمینار روان و رفتار حیوانات فرهنگستان علوم در سال 1386
قسمت اول : ادیان ابراهیمی
@sahatzist
در ادبیات حقوقی امروز سه نگاه برای پیدا کردن حق و تکلیف وجود دارد. این سه نگاه به محیط زیست است. نگاه اول، نگاه سنتی و تاریخی است که تا دهه های اخیر در متون حقوقی رایج بود و آن ، نگاه انسان مدارانه یا نگاه انسان محور است. در این نگاه ، انسان محور است و معتقد است که همه چیز برای انسان آفریده شده است. او باید به خواست و امیال خودش برسد. او باید به هرشیوه ای که خواست التذاذ و بهره بگیرد. با توان و قدرت هر چه بیشتر ، هر چه را که می خواهد دست درازی و مصرف کند تا لذت بیشتری ببرد. اصل بر تمتع بشری است. جالب توجه این است که این نگاه به میان مفسرین دینی هم سرایت کرده است. یعنی مفسرین یهودی و مسیحی و اسلامی (ادیان ابراهیمی) ، که البته ادیان هندی این گونه نیستند. ادیان ابراهیمی تمام متون دینی را با این نگاه تفسیر میکرده اند. در تورات عباراتی وجود دارد که جهان برای بشر آفریده شده است. در انجیل نیز همینطور و در قرآن مجید نیز آیاتی وجود دارد که همین برداشت را از آن میکرده اند.
خلق لکم ما فی الارض جمیعا :سوره بقره آیه 29 ،خدا برای شما هر چه که در زمین است را آفریده.
@sahatzist
در سوره انعام به صراحت گفته می شود که خداوند چهارپایان را آفریده است که سوارشان بشوند، گوسفند را برای کشتن وخوردن و غیره ... این متون مقدس دقیقا وسیله تفسیر انسان و نگاه انسان مدار به جهان شده است. این نگاه به جایی رسید که در حقیقت وقتی که بشر مقداری آزاد شد و محیط های آزاد نقد دینی مطرح شد بخصوص در اروپا رسما عده ای مانند توینبی فریاد زدند که ادیان ابراهیمی جهان را آلوده کرده اند، محیط زیست را از بین برده اند ، زندگی را برای بشر تنگ کرده اند.
این نگاهی است که ادیان ابراهیمی ایجاد کرده اند و گفته اند که جهان برای بشر آفریده شده است و هر جوری که دلت می خواهد زندگی کن و به جان حیوانات و طبیعت بیفت. معیار حق فقط تو انسان هستی، تفسیر حق بر اساس تو می شود و هیچ چیزی به عنوان حق معنا ندارد جز خود تو! به اصطلاح تعبیر عامیانه توینبی، ادیان ابراهیمی بشر را لوس کرده اند و انسان خودش را عزیز دردانه جهان می داند و این ادیان هستند که پدر جهان را درآورده اند. در دو سه دهه اخیر که نهضت حقوق حیوانات و محیط زیست مطرح شده بیشترین حمله متوجه ادیان ابراهیمی شده است. حتی متون مسیحیت بیشتر مورد حمله واقع شده است. واقعا در متون مسیحی همین گونه است. دغدغه خاطر متون مسیحی نجات بشر است که بشر باید رستگار شود و معتقد است که به هر حال ، آدم گناه کرده است و این جهان تبعیدگاه بشر است و مثل یک زندان و شکنجه گاهی است که باید شکنجه ببیند تا از رنج نجات پیدا کند و در بعضی مکاتب مسیحی گفته می شود که با قربانی شدن بشر ، بشر نجات پیدا کرد و خدا بشر را پذیرفت و دیگر گناه بشر را آمرزید. ولی به هر حال ، جهان برای بشر است و دغدغه خدا این است که بشر نجات پیدا کند و در جهان فانی شود و طبیعت فانی بشود و همه از بین بروند. این نگاه در مسیحیت و افکار توینبی که فیلسوف بزرگی است به چشم می خورد.
@sahatzist
تصویر مربوط به عکس روی جلد کتاب حیوانات و ادیان جهان اثر لیزا کِمر می باشد.
http://u1.img7.ir/SKpU3.jpg