نقاب اقتصاد سیاسی بر چهره آب.. منبع: وبلاگ دکتر محمد فاضلی. قسمت دوم:

نقاب اقتصاد سیاسی بر چهره آب

منبع :وبلاگ دکتر محمد فاضلی
قسمت دوم:
@sahatzist
....اعتبارات لازم برای مرمت و احیای قنوات یزد حدود ٥٠ میلیارد تومان برآورد شده است. اگر این رقم را با تسامح به ٣١ استان تعمیم بدهید، نتیجه می گیرید که ١٥٠٠ میلیارد تومان اعتبار لازم است و این رقم از هزینه ساخت یک سد مخزنی بزرگ خیلی خیلی کمتر است. این سؤال که چرا برای سایر سازه ها هزینه می شود اما قنوات اعتبارات اندکی دریافت می کنند، می تواند بخشی از پرسش شما باشد.
@sahatzist
به نظرم برای شرکت های پیمانکاری اصلاً ارزش ندارد روی آب قنات کار کنند. امروز طبق آمارها بخش عمده آب مورد نیاز کشاورزی اتفاقاً از طریق آب زیرزمینی حاصل می شود. بحران اصلی در آب های ایران، آب های زیرزمینی هستند و تحت تأثیر خشکسالی و تغییر اقلیم فشار بیشتر شده است، اما به آب های زیرزمینی، در همه دولت های قبلی، بی توجهی شده است. البته خوشبختانه طرح تعادل بخشی با حضور وزیر جدید نیرو قوت گرفته و بودجه این طرح به روایات مختلف ١٨ تا ٢٣ برابر شده، ولی کل آن ٣٥٠ میلیارد تومان ذکر شده است؛ اما هزینه برای سایر سازه‌های مربوط به آب های سطحی خیلی بیشتر است.
نوع تخصیص اعتبارات بین بخش های مختلف مدیریت منابع آب، نشان پررنگ اقتصاد و جامعه شناسی سیاسی آب را بر چهره دارد. سیاست گذاری به معنی انتخاب کردن بین گزینه های مختلف هم هست. ما مسیری را رفته‌ایم به نام «تأمین آب» و از مدیریت تقاضای آب غفلت شده است. سؤال این است که چرا اعتبارات به شکلی کارآمد در بهره وری کشاورزی هزینه نشده است؟ چرا روی طرحی برای ترکیب و تلفیق کارآمد مدیریت آب مجازی و آب واقعی کار نشده است؟ چرا بر تعادل بخشی آب های زیرزمینی کار نشده است؟ پاسخ من این است که اصلاً درگیر «ندانستن» نبوده ایم و درباره «نخواستن» حرفی نمی‌زنم، اما نتیجه ای از «نتوانستن» گرفته ایم که نتوانستن تکنولوژیک نیست بلکه سیاسی- اجتماعی و اقتصادی است.
@sahatzist
مسیر طی شده در این شیوه مدیریت منابع آب، امروز بر دوش اکوسیستم، نظام تدبیر، مردم و آینده ایران سنگینی می کند. من وجه انسانی نظام آب را در دو بعد می بینم: یک وجه، اینکه همه سیستم های سیاسی، مدیریتی، شرکت های مهندسی و تأمین آب به شدت خود را خیرخواه، بی طرف و دقیق نشان داده اند؛ درواقع خود را به صورت سیستم های دشوار دقیق نشان داده اند؛ محاسبه اینکه یک سفینه از اینجا بلند می شود و ٢٠ سال آینده در مریخ می‌نشیند، یا ساختن هواپیما کار دشوار ولی دقیقی است؛ یعنی می توانید همه محاسباتش را انجام دهید اگرچه پیچیده است.
گاهی این محاسبات دقیق و پیچیده، لفافه ای برای پوشش اغراض دیگری می شوند و بعد سیاسی و اجتماعی مسئله را پنهان می کنند. این وجه در مدیریت منابع آب تاحدودی اتفاق افتاده است. نکته دوم این است که برخوردهای مهندسی با حوزه آب در ایران اساساً رویکرد انسانی با مصرف کننده آب را به محاق برده است؛ یعنی سیستم سیاست‌گذاری حاضر است هزارها میلیارد تومان برای ساخت یک سازه سرمایه گذاری کند، اما به سختی حاضر است یک میلیارد تومان برای ارتقای سطح دانش، سازمان دهی کشاورزان و کارکردن با کشاورز هزینه کند.
@sahatzist
گویی نظام مدیریت آب استادِ انجام پروژه هایی است که در یک محیط فنس کشیده محدود باشد، بقیه را راه ندهد و در عرض چند سال آنجا چیزی مانند برج میلاد، یک سد یا جاده بسازد، اما این سیستم در کارکردن با مردم به صورت مشارکتی عاجز است. بنابراین، در مدیریت آب دو اتفاق غیرانسانی می افتد: اول، منفعت ها ذیل محاسبات و پیچیدگی‌ها پنهان می شود و دوم وجوه غیرسازه ای مدیریت منابع آب به محاق می رود. این در حالی است که مصوبه 8 بهمن 1382 دولت، درباره راهبردهای بلندمدت توسعه منابع آب، آشکارا بر اقدامات غیرسازه‌ای تأکید دارد.
@sahatzist
ادامه دارد
#فاضلی
#میان_آبادی

ساحت زیست
http://s1.upzone.ir/31094/07.jpg