«پروژه دل عالم» در «طعم شیرین خیال»؛

."پروژه دل عالم" در "طعم شیرین خیال"؛
محیط زیست می خواهد جایگاه خود را در سینما پیدا کند.

🖋زینب یوسف زاده

در سینما موضوعات اجتماعی طرفدار بیشتری دارد، اغلب فیلمها به روابط بین انسانها با هم می پردازند. کم نیستند فیلمهایی که موضوعاتی مانند عشق، روابط زوجها، روابط تجاری و سیاسی بین آدمها راروایت می کنند ولی به واقع فیلمهای سینمایی که بخواهند روابط انسان با جهان پیرامونش را دستمایه داستان خود قرار بدهند کم هستند. همانقدر که پرداختن به موضوعات مربوط به محیط زیست در حال حاضر اولویت جهان امروز است ، در ذهن اغلب مخاطبان این مطالب شعاری و نصیحت گونه می نماید. برای کارگردانی که دغدغه های اینچنینی دارد و به خود جرئت می دهد که وارد عرصه ای مهم و در عین حال نیازموده بشود چالش بزرگیست. ولی این سختی ارزش شروع و گسترده شدن راهی را دارد که سینما می تواند جذابیت خود را در خدمت حراست ازمحیط زیست به کار گیرد. در سینمای امروز کارگردانهای اندکی، فیلمهای عمومی در حوزه محیط زیست را عرضه داشته اند. بعد از فیلم "نارنجی پوش" داریوش مهرجویی، فیلم "طعم شیرین خیال" کمال تبریزی جز معدود آثار در این حوزه است.
قصه طعم شیرین خیال در استان کرمان می گذرد و توسط دختری به نام "شیرین" روایت می شود که دانشجو است و استادش "دکتر رازیانی" که به شدت تعصب و تعلق خاطر نسبت به محیط زیست دارد، در یکی از سفرهای دانشجویی علمی صحرایی، به "شیرین" ابراز علاقه می کند.
"دکتر رازیانی" که شهاب حسینی نقش او را ایفا کرده، مردی جوان است که علاقه وافرش نسبت به محیط زیست باعث شده در یکی از روستاهای اطراف شهر بم ساکن شود و خانه خود را با ابزارهایی ساخته که هیچ نوع تهدیدی برای محیط زیست به حساب نمی آیند. پروژه ای که رازیانی برای به اثبات رساندن آن در مقابل ساخت مجموعه مسکونی تجاری مدرنی در حال مبارزه است، "دل عالم" نام دارد. او رویای آرمانشهری را در سر دارد که در آن صلح با جهان زیستی ما، معنای آن است. رازیانی از نمونه آدمهایی است که به خاطر آنکه با جدیت اعتقادات محیط زیستی شان را در عرصه عمل دنبال می کنند، از طرف جامعه غیر عادی، غیر جدی و هپروتی تلقی می شوند.
نوآوری دیگری که در فیلم مورد استفاده قرار گرفته است، ابزار پویانمایی (انیمیشن) است که کارگردان در سیر روایت داستان ، نمایش معضلات محیط زیستی و خلق فضایی میان شهر و روستا، از آن بهره برده است. استفاده از هنر انیمیشن برای روایت قصه و پیش بینی های زیست محیطی مانند لحظاتی که همه فریز می شوند و "شیرین" ماجرا را شرح می دهد یا سکانسی که لوله های آب، خشک شده و سوسک ها از آن بیرون می آیند؛ جلوه ای نو و دیدی تازه به فیلم بخشیده است.
کمال تبریزی در مصاحبه ای که از او در مورد فیلمش منتشر شده است می گوید:
"جامعه در خصوص مسائل آلودگی محیط زیست دچار یک جور بی‌تفاوتی شده است و همه پذیرفتیم به سمت نابودی برویم و متاسفانه روزی خواهد ‌رسید که دیگر برای هر اقدامی دیر است! و هیچ کاری از دستمان برنخواهد آمد! مثالش همین ریزگردهاست که به خاطر عدم توجه در درازمدت بوجود آمده است. ما فقط با چیزی مقابله می‌کنیم که مقابل چشمان باشد ولی وقتی که به نحوی نامحسوس و در فرآیندی چند ساله بوجود می‌آید دیگر به آن توجه نمی‌کنیم. نسل ما به سنی رسیده که بهتر است تجربه‌هایی که انجام داده را کنار بگذارد و در چند صباحی که باقی مانده کارهایی بکند که در عین اینکه نیاز به جسارت خاص خودش را دارد، بتواند راه و فضای تازه‌تری را باز کند. فضایی که می‌تواند در سینمای ایران وجود داشته باشد اما تا به حال اتفاق نیفتاده است و امیدوارم این گونه ادامه پیدا کند."

فیلمی مانند "طعم شیرین خیال" اگر چه از دیدگاه تخصصی شاید واجد تمام معیارهای لازم و مطلوب یک فیلم عامه پسند نباشد، ولی شروع بسیار خوبیست تا به کارگردانهایی که دغدغه های اینچنینی دارند جسارت ورود به عرصه فیلمهای عمومی را بدهد، موضوع محیط زیست را به عنوان یک مسآله اساسی از مستند ها بیرون کشیده و با خلاقیت و هنر آمیخته نماید و حفاظت و حراست از آن با استفاده از این ابزار قدرتمند، در میان اقشار مختلف جامعه نهادینه شود.
#زینب_یوسف_زاده
#طعم_شیرین_خیال
#سینما_محیط_زیست

وبلاگ ساحت زیست را برای دیدن مطال