خداباوری و اخلاق زیست محیطی

خداباوري و اخلاق زيست محيطي

این مطلب تلخیصی است از مقاله ای به همین نام منتشر شده در ماه نامه اطلاعات حکمت و معرفت سال 1387 شماره 1
🖋#گري_ال_كامستوك : پروفسور گری کامستوک فیلسوف و دین پژوه, عضو موسسه مطالعاتی "بشر و دانش های اجتماعی " و استاد دانشگاه ایالتی کارولینای شمالی است .
مترجم : انشاالله رحمتي

قسمت سوم : آیا خدا خصم طبیعت است؟
@sahatzist

✅وقتي رابطه خداباوري با اخلاق زيست محيطي را مورد بحث قرار مي‌دهيم، بلافاصله با مسأله سخن گفتن از خدا روبرو مي‌شويم. يك موجود كه برتر از مقولات زباني است، به حسب ذاتش، در قالب تعابير حقيقي و قضاياي مستقيم قابل توصيف نيست. بيشتر خداباوران تصديق دارند كه براي توصيف صفات خداوند به استفاده از گفتار غيرمستقيم يعني تشبيه، تمثيل و حكايت، نياز است. در تلاش خداباوران براي بيان رابطه خدا با طبيعت در قالب مفاهيم، شش تشبيه تكرار مي‌شود: اين تشبيه‌ها عبارتند از:
@sahatzist
1️⃣ خدا به عنوان خصم

2️⃣مالك

3️⃣ناجي

4️⃣ همسر

5️⃣تجسم

6️⃣ هم‌ذات طبيعت
@sahatzist
اين تشبيه‌هاي مختلف كه ظاهراً، هرچند فقط به صورتي نه چندان مؤكد، با رويكردهاي مختلف به محيط زيست مرتبط‌اند، مشعر برآنند كه برخي تقريرها از خداباوري با تقريرهاي مشخص از اخلاق زيست محيطي، انطباق دارند.

1️⃣خدا به عنوان خصم طبيعت
@sahatzist
🔸قائلان به ثنويت جهان‌شناسانه، عالم مادي را خصم خداوند، يعني آن را يك شر ضروري مي‌دانند كه خداوند بايد به اجبار آن را تسليم خويش سازد. براي مثال مانويان كه ماده را شرمي‌دانند، شيوه رياضت طلبي و بي‌همسري را با هدف ترك دنيا پيشه خويش مي‌سازند و در اين شيوه ميل جنسي نامقدس و ناضروري قلمداد مي‌شود. وقتي لذت را اخلاقاً ناصواب و خود جسم را ذاتاً منحط مي‌دانيم، معنايش اين نيست كه ديدگاهي داشته باشيم كه به راحتي براي حمايت از تعظيم فرآيندهاي طبيعي يا حفظ گونه‌هاي در معرض خطر، مناسب و مساعد باشد.
@sahatzist
🔸براي مثال مسيحيان معتقد به آخرالزمان كه ظهور قريب الوقوع عيسي(ع) و پايان تاريخ را پيشگويي مي‌كنند، طبيعت را صحنه فعاليت‌هاي يك خداي شر، يعني آن را نمايشي مي‌دانند كه در آن شيطان باعث و باني هرگونه ناخوشي، تباهي و رنج و مصيبت منجر به مرگ است. برطبق اين ديدگاه خصمانه، مي‌توان يا، آنگونه كه در معادشناسي مسيحي آمده است، در پايان زمان، و يا بي‌درنگ از طريق اشراق، از دست طبيعت خلاصي يافت.

🔸اصحاب رياضت در بسياري از سنت‌ها، اعم از آئين هندو و ديگر گونه‌هاي آئين بودا، معتقدند كه دلبستگي به طبيعت، بدن و اميال آن، يكسره شر است، و بايد در روشن‌شدگي از آن تبري جست و بر آن غلبه كرد.

🔸در مقابل، معاد شناسي‌هاي برخي از سنت‌هاي سرخپوستان آمريكا را مي‌بينيم كه معتقدند نبايد انتظار داشت كه زمان به زودي به پايان برسد و نيز بدن و مرگ را اموري كه بايد از آنها تعالي جست، تلقي نمي‌كنند. براي اين گروه از سرخپوستان ارزش آتي خلقت آنقدر بالا است كه هيچ عملي كه آثاري زيان‌آور براي نسل‌هاي آينده داشته باشد، مجاز نيست، حتي اگر اين آثار تا هفت نسل بعد نيز نمايان نشود.
@sahatzist
🔸اگر، آنگونه كه بر طبق ديدگاه آخرالزماني مسيحي تعليم داده مي‌شود، احتمال آن وجود داشته باشد كه نسل هفتم هرگز پا به عرصه وجود نگذارد، و جهان كنوني قلمرو يك شيطاني باشد كه عن قريب بايد هزيمت بيابد، در آن صورت دليل چنداني براي اهتمام به طبيعت يا نسل‌هاي آينده وجود ندارد. ظاهراً، با تلقي خداوند به عنوان خصم طبيعت جاي چنداني براي بوم محوري باقي نمي‌ماند.

@sahatzist
ساحت زیست
#اخلاق_زیست_محیطی
#دین
http://uupload.ir/files/i4i0_ecology_summit.jpg