این مطلب تلخیصی از سخنرانی آقای عباس عبدی است که در یکصد‌وچهارمین نشست پژوهشکده فرهنگ، هنر و ارتباطات و در جریان اکران مستند «روزگ

این مطلب تلخیصی از سخنرانی آقای عباس عبدی است که در یکصد‌وچهارمین نشست پژوهشکده فرهنگ، هنر و ارتباطات و در جریان اکران مستند "روزگار هامون" اثر محمد احسانی، صورت گرفته است. منبع مطلب فوق تارنمای روزنامه اعتماد می باشد.

🔵قسمت ششم: دولت های شکننده، جوامع بدون پس انداز!
@sahatzist
◀️علت عمده وجود این شکاف بین منافع دولت و ملت منابع نفتی است.در ساخت اجتماعي، جامعه به دولت پول مي‌دهد و از او امنيت و برنامه مي‌خرد. حال اگر دولت پول نخواهد ديگر نه امنيت مي‌دهد و نه برنامه و به آن شكلي كه خود تفسير و تعبير مي‌كند عمل مي‌كند. اينجا آن رابطه عادي از ميان مي‌رود و استقلال دولت از ملت، اين شكاف را به وجود مي‌آورد. از سوي ديگر، جامعه نيز قادر نيست چيزي به نام قدرت جامعه را از خود نشان دهد.
به همين دليل است كه در جامعه ايران، چيزي به نام منافع جامعه خيلي وجود ندارد زيرا سازماندهي خوبي ندارند. من يا شما نمي‌توانيم به تنهايي نماينده مردم باشيم، تنها از طريق سازماندهي و تشكيلات است كه مي‌توان اين نمايندگي را محقق كرد و تا وقتي كه اين اتفاق نيفتد بعيد است كه بتوان آن رابطه اول بين دولت و ملت را براي تنظيم برنامه‌ها در حوزه محيط زيست يا هر حوزه ديگر بهبود بخشيد. بنابراين با اين وضعيت، منطق حاكم بر تصميم‌گيري دولت براي امور اقتصادي به طور اعم و به طور خاص محيط زيست، هزينه كردن از جيب ديگران براي خود يا ديگران است كه باعث اتلاف منابع و مشكل‌آفرين است.
@sahatzist
◀️منطق ديگري نيز وجود دارد كه در ايران بايد به آن توجه كرد و آن منطق پس‌انداز است. يكي از مهم‌ترين ويژگي‌هاي هر جامعه ميزان پس انداز آن است. پس انداز يعني گذشتن از مصرف و مطلوبيت فعلي به نفع يك مطلوبيت بيشتر در آينده. اصولا وقتی پس‌انداز انجام مي‌شود كه ريسك آينده كم باشد. در جامعه‌اي كه كوتاه‌مدت و بيسواد باشد يا تورم، هر روز ارزش پول آن را پايين بياورد، كسي حاضر به پس انداز نيست. يكي از مشخصات جوامع پيشرفته اين است كه از مصرف و سود كوتاه‌مدت مي‌گذرد و نگاه به آينده دارد. اگر چنين نگاهي به محيط زيست داشته باشيم آنگاه متوجه مي‌شويم كه چرا به آساني چاه مي‌زنيم، در حالي كه ممكن است مدت زمان كوتاهي بهره‌وري داشته باشد اما هزينه‌هاي بلندمدت آن براي جامعه بسيار سنگين است. در چنين جوامع ناپايداري كه سياستمدار آينده نگر نيست و فكر مي‌كند كه در آن رابطه شكاف دولت و ملت، دايما در معرض خطر است، هميشه مي‌كوشد به منافع كوتاه‌مدت توجه كند و هزينه بلندمدت را كنار گذاشته و به صورت ريسك به آن نگاه كند.
@sahatzist
◀️منطق ديگري كه وجود دارد همين منطق ريسك است. اصولا پيشرفت بشريت و پيشرفت اقتصاد به خاطر ريسك است. جوامع ريسك‌پذير، جوامعي هستند كه شكست در آنها وجود دارد اما بيشتر از شكست، پيروزي است. جامعه و دولتي كه ريسك‌پذير نباشند موفق نخواهند بود اما دولتي مي‌تواند ريسك‌پذير باشد كه شكننده نباشد. يعني پشتيباني ملت خود را داشته و به آن اعتماد داشته باشد، در غير اين صورت، به وضعيت موجود بسنده مي‌كند. از اوايل انقلاب تاكنون –به قبل از آن كاري ندارم- تصميمات ريسك‌پذير بسيار اندك گرفته شده، وقتي چنين تصميماتي گرفته شده كه عملا هزينه‌هاي وضع موجود بسيار زياد شده و دولت مجبور به ريسك شده است؛ مساله ريسك‌پذيري، موضوع بسيار مهمي است. منابع بين مردم و دولت گير كرده است
@sahatzist
◀️يكي از اين مثال‌ها درباره منطق ریسک پذیری انرژي است، سياست انرژي در ايران، سياست نادرستي است و مسوولان نيز مي‌دانند اما كسي جرات تصميم‌گيري راجع به آن را ندارد. رييس مجلس سابق، به محض اينكه مجلس هفتم بر سر كار آمد- هنوز رييس دولت اصلاحات بر سر كار بود و برنامه چهارم نيز تصويب شده بود- نخستين كاري كه انجام داد مصوبه مجلس ششم كه درباره انرژي در برنامه چهارم نوشته شده بود را لغو كرد. مفاد اين مصوبه اين بود كه هزينه‌هاي سوخت سالي 20 درصد افزايش پيدا كند و درآمد آن در حوزه‌هاي ديگري خرج شود. شب عيد اين تغيير را انجام دادند و رييس مجلس سابق، اعلام كرد كه ما به ملت يك عيدي داديم و قيمت سوخت آنها را ثابت كرديم. وي ادامه داد: البته همه ما به عنوان فرد، تمايل داريم كه قيمت سوخت بالا نرود اما به اين دليل كه نمي‌خواهيم به جاي اينكه جاي بهتري هزينه شود، خرج فساد شود و اين همان شكافي است كه درباره آن بحث كرديم.

#عباس_عبدی