الهیات و محیط زیست.. بخش‌نامهٔ محیط‌زیستی پاپ؛ فقط یک نامه یا چرخشی رادیکال از کاتولیسیسم سنتی

الهیات و محیط زیست

بخش‌نامهٔ محیط‌زیستی پاپ؛ فقط یک نامه یا چرخشی رادیکال از کاتولیسیسم سنتی

قسمت اول: انجیل خوانی یک یهودی فمنیست سکولار
@sahatzist
این مطلب تلخیصی از سفرنامهٔ نائومی کلاین فعال محیط زیستی به واتیکان است که از تارنمای ترجمان اقتباس گردیده است. نائومی کلاین، روزنامه‌نگار و فعال اجتماعی کانادایی برای سخنرانی در کنفرانسی مطبوعاتی دربارهٔ نامهٔ اخیر پاپ فرانسیس دربارهٔ محیط زیست و سمپوزیوم دو روزه در همین رابطه به واتیکان سفر کرده است. به چالش کشیدن انسان‌محوری، جایگزین شدن زمین مادر با خدای پدر، واژگونی قرن‌ها سنت تفسیری که آشکارا با طبیعت دشمنی می‌کرد، جدی شدن تلقی‌های سوسیالیستی از آموزه‌های مسیح و تغییر در جغرافیای قدرتِ کلیسا، همه و همه تغییرات رادیکالی است که واتیکان دچار آن شده و توجه کلاین را به خود جلب کرده است
@sahatzist
مثل همیشه، قبل از سفری پراسترس تمام توجه‌ام معطوف به کمد لباسم است، پیش‌بینی‌های هوا می‌گویند که رم قرار است خیلی گرم باشد. از طرفی از زن‌ها توقع می‌رود در واتیکان لباس‌های ساده بپوشند و بازو‌ها و پا‌ها نباید عریان باشد. انتخاب واضح خیلی از زن‌ها لباس‌های کتانی بلند و گشاد است، مشکل اینجاست که من از هر لباسی که حال‌وهوای هیپی‌وار داشته باشد متنفرم.
@sahatzist
حتماً اتاق کنفرانس واتیکان سیستم تهویه هوا دارد و خب این یکی از آن چیزهایی است که پاپ از آن با عنوان «عادت‌های مضر مصرف که به نظر می‌رسد به‌جای کاهش یافتن، در حال افزایش‌اند» یاد کرده است. مانده‌ام که سیستم‌های تهویه را برای کنفرانسی مطبوعاتی که موضوعش کنترل تغییرات آب‌وهوایی است خاموش می‌کنند؟ یا روشن نگاه می‌دارند و تناقض را به جان می‌خرند؟‌‌ همان طوری که من دارم با حمایت از نوشته‌های جسورانه پاپ تناقض را به جان می‌خرم. چون با حرف‌هایش دربارۀ اینکه واکنش به تغییرات آب‌وهوایی مستلزم تغییرات عمیق در مدل اقتصادیِ رشدمحور است موافقم، در حالی که با بسیاری دیگر از نظراتش مخالفم؟
چهارنفر از ما قرار است در کنفرانس مطبوعاتی واتیکان سخنرانی کنند، یکی از این چهار نفر از روسای ارشد پنل جهانی سازمان ملل برای تغییرات آب‌وهوایی است، هر سه نفر دیگر، به جز من، کاتولیک هستند. پدر «فردریکو لومباردی»، رئیس دفتر مطبوعاتی پاپ، مرا اینگونه توصیف می‌کند: «یهودی فمینیست سکولار»، عبارتی که در سخنرانی‌ای که از پیش آماده کرده بودم، از آن استفاده کردم؛ اما هرگز توقع نداشتم او هم تکرارشان کند. پدر لومباردی تقریباً تمامی باقی حرفش را به ایتالیایی می‌گوید و فقط همین سه کلمه هستند که آن‌ها را آرام و به انگلیسی ادا می‌کند، انگار بخواهد که بر غرابتشان تاکید کند.
@sahatzist
قبل از خواب وقت بیشتری را صرف خواندن بخش‌نامه پاپ می‌کنم، در پاراگراف نخست، پاپ فرانسیس می‌نویسد: «خانه مشترک ما همچون خواهری است که ما زندگیمان را با او به اشتراک گذاشته‌ایم و همچون مادر زیبایی است که بازوان خود را برای به آغوش کشیدن ما گشوده است». او عبارتی را از سرود موجودات اثر «سنت فرانسیس آسیزی» نقل می‌کند که می‌گوید: «ستایش از آن تو باد، سرورمن، از طریق خواهر ما، زمین مادر که از ما محافظت می‌کند و برما حکم می‌راند، آنکه میوه‌های گونه‌گون، گل‌های رنگارنگ و گیاهان را محصول می‌دهد.»
@sahatzist
چند پاراگراف پایین‌تر در بخش‌نامه پاپ می‌خوانیم که سنت فرانسیس «با تمامی موجودات راز دل می‌گفت، او حتی برای گل‌ها وعظ می‌گفت، دعوتشان می‌کرد تا سرورمان را ستایش کنند، گویی که به آنان نیز عقل موهبت شده است». بخش‌نامه پاپ بر اساس نقل‌قولی از «سنت بوناونتور» می‌گوید: «این راهب قرن سیزدهمی، موجودات را -صرف نظر از آنکه چه‌قدر کوچک‌اند- با نام برادر یا خواهر صدا می‌کرد.»

در ادامۀ متن به ارجاعات انجیلی مختلفی اشاره می‌شود که بر مراقبت از حیواناتی توصیه می‌کنند که برای انسان کار و غذا فراهم می‌کنند. پاپ فرانسیس نتیجه می‌گیرد که «در انجیل جایی برای انسان‌محوری ظالمانه وجود ندارد، انسان محوری ظالمانه‌ای که نسبت به دیگر موجودات بی‌دغدغه است». ...ادامه دارد
#نائومی_کلاین
#پاپ
#الهیات