معرفی کتاب: زنان و محیط ‌زیست اثر عباس محمدی‌اصل. منبع: پایگاه تحلیلی خبری مهرخانه

معرفی کتاب : زنان و محیط ‌زیست اثر عباس محمدی‌اصل
منبع :پایگاه تحلیلی خبری مهرخانه
@sahatzist
کتاب «زنان و محیط ‌زیست» به قلم دکتر عباس محمدی‌اصل استاد دانشگاه علامه طباطبایی، با تکیه بر این اصل که عشق و نگاه زنان می‌تواند محیط‌زیست را جان دوباره بخشد، در 5 فصل تدوین شده است: «طبیعت اسیر فرهنگ می‌شود»، «ماهیت آدمی، از خودبیگانه می‌شود»، «طبیعت، راهی یافتن مادر خود می‌شود»، «محیط‌زیست در بی سالاری سبز می‌شود»، «آسمان آبی، جهانی می‌شود.»
@sahatzist
در بخش اول در ذیل بحثی در باب «بحران محیط‌زیست» آمده است: «به هر تقدیر گسترش مرز‌های دانش، ایجاد پارک‌های ملی و حفاظت حیوانات وحشی را در کنار کنترل آلایندگی تکنولوژی و استفاده مخرب از منابع با وجود هزینه‌های آن ایجاب کرد. نرم‌افزار این جنبش عبارت از تعمیم چهره حمایت‌پذیر مادر به طبیعت جهت التیام جراحت‌های آن بود. مع‌هذا تا زمان عدم تحقق خرد دوجنسیتی در نگاه به پیوستگی اکوسیستم جهانی و عدم ترکیب عقل و تمایل در هماهنگی با آن، بحران محیط‌زیست همچنان به حیات خویش استمراری ژرف می‌بخشد.»
@sahatzist
نویسنده در بررسی «نسبت طبیعت و جامعه» می‌کوشد با بررسی نگاه مکتب‌های مختلف به طبیعت، چنین نتیجه‌گیری کند: «به نظر می‌رسد ما در جامعه‌ای به سر می‌بریم که با جزئی‌نگری عقل مذکر در کسب منزلت شغلی به مثابه شیوه زندگی خطرپذیر، مخاطرات عظیمی ‌متوجه طبیعت شده است و لذا باید کوشید قدرت طبیعت را با خرد جامع‌نگر زنانه جایگزین ساخت.»
@sahatzist
فصل دوم به بیان این مطلب که در جامعه معاصر هویت انسان براساس نوع مصرف او تعریف می‌شود، می‌پردازد و انواع هویت آدمی‌؛ مانند هویت مصرفی و هویت اجتماعی را مورد بررسی قرار می‌دهد. بحث اصلاحات زیستی، بخش دیگری از این فصل است که به بررسی مداخلات انسانی در زیست او مانند مهندسی ژنتیک می‌پردازد تا در آخر به این نتیجه برسد که «در هر حال مسائل زیستی آدمی ‌با شیوه‌های زندگی گره خوده است و این دو یکدیگر را بازتاب می‌دهند. مخاطرات این جامعه صرفاً ناشی از مداخلات علم و تکنولوژی در طبیعت و ارگانیسم نیست؛ بلکه این دخالت خود محصول ساخت‌های مقتضی چنین امری است.»
@sahatzist
فصل سوم به تفصیل حقوق شهروندی و ارتباط آن با جامعه مردم‌سالار و جامعه مدنی اختصاص دارد و پس از آن به جنبش‌های جدید حفظ محیط‌زیست اشاره می‌کند. نویسنده این جنبش‌ها را که بیشتر به صلح، حقوق مدنی- جنسیتی و حفظ محیط‌زیست ناظرند، ادامه جنبش‌های قدیم اجتماعی در زمینه احقاق حقوق کارگران و اتحادیه‌ها می‌داند که مبین تغییرات جامعه هستند و سازندگی در پی دارند.
@sahatzist
رابطه فمینیسم و محیط‌زیست، از دیگر مباحث مورد بررسی در این فصل است: «اکوفمینیسم با اتکا بر محیط‌زیست و حقوق بشر، جنبش اجتماعی جدیدی به شمار می‌رود که طبیعت را با زن تداعی می‌کند و ضمن بهره‌گیری از شاخص‌های عینی تخریب محیط‌زیست و اتلاف حقوق بشر، از انگیزه‌های اخلاقی درونی بر حسب ندای ضمیر ناخود آگاه و آنیمای آدمی‌ نیرو می‌گیرد، اکوفمینیسم خواهان آن است که رهایی زن را با جلوگیری از تخریب اکولوژی؛ در یک جبهه قرار دهد.»

فصل چهارم به نقد ارزیابی طبیعت به عنوان مادر می‌پردازد. نویسنده با این بررسی که استفاده از تعبیر «مادر طبیعت» مربوط به عصر مادرمحوری بوده است و در عصر مردسالاری، مرد با سوءاستفاده از این تعبیر، به استثمار طبیعت می‌پردازد، نوشته است: «تداعی زن و طبیعت هر دو را منبع بی‌پایان و بی‌چشم‌داشت تأمین خواست آدمی ‌برای توجیه بهره‌برداری یا آزادی استثمار مرد قلمداد می‌کند.»
@sahatzist
نویسنده در فصل پنجم بلوغ عقل مذکر را بررسی می‌کند و پس از ذکر «بحران‌های مردسالاری»، «معرفت‌شناسی مکانیکی»، «فیزیک نوین»، «زیست‌شناسی مکانیکی»، «فیزیولوژی مکانیکی»، «روان‌شناسی مکانیکی»، و «اقتصاد مکانیکی» به «طلوع خرد دوجنسیتی» به عنوان راهی برای حفظ محیط‌زیست اشاره می‌کند.
@sahatzist
در مؤخره کتاب آمده است: «توسعه پایدار بر پایه جنبش حفظ محیط‌زیست در جریان جهانی‌شدن، نظم نوین جهانی را به خردی دوجنسیتی مجهز کرده که ضمن نگاه سیستمی ‌به زیست‌کره و بوم و مسائل اقتصادی- اجتماعی در میان ملل پیشرفته و توسعه‌نیافته، از ادغام افق منافع و تعلقات در جلب مشارکت عمومی‌ بهره گیرد.»