ترجمه و تلخیصِ مدخل «فلسفه محیط زیست زنانه‌نگر» از دانشنامه فلسفی استنفورد. 🖋نوشته

ترجمه و تلخیصِ مدخل «فلسفه محیط زیست زنانه‌نگر» از دانشنامه فلسفی استنفورد
@sahatzist
قسمت پنجم: چارچوب مفهومی سرکوبگر؛ مکانیسم های یکسان برای طبیعت و زنان

🖋نوشته #کارن_جی_وارن
@sahatzist
◀️چارچوب مفهومی سرکوبگر: چارچوب مفهومی مجموعه‌ای از باورها، ارزش‌ها، نگرش‌ها و پیش‏فرض‌هایی است که سازنده و بازتابانندۀ فهم انسان از خود و جهانش است. برخی از چارچوب‌های مفهومی سرکوبگرند.
کارکرد چارچوب مفهومی سرکوبگر تبیین، محافظت و توجیه نهادها، روابط و اعمال منجر به سلطه و سروری بدون توجیه است. جنس‌گرایی، نژادپرستی، اعتقاد به تضاد طبقاتی و قوم‌مداری از نمونه‌های باورهایی است که سلطۀ ناموجه را ترویج می‌کنند.
@sahatzist
نظام‌های فکری با چارچوب‏های مفهومی سرکوبگر پنج ویژگی مشترک دارند.
1️⃣نخست اینکه به جای پذیرفتن تنوع موجود در جهان نگاه سلسله‏‌مراتبی دارند و به بالا و پایین قائل‏‌اند، مثلاً مردان بالا و زنان پایین قرار گرفته‌اند یا فرهنگ برتر و طبیعت کهتر است.

2️⃣دوم اینکه به جای پذیرفتن خصلت‌های مختلف به عنوان ویژگی‌های مکملِ یکدیگر آنها را در تضاد و تعارض با هم می‌بینند. نمونۀ روشن آن دوانگاری در نظام فلسفۀ غربی است.
@sahatzist
3️⃣4️⃣ویژگی سوم و چهارم این است که این نظام‏‌های فکری قدرت و برتری انحصاری را به نحو نظام‌مندی متوجه آنچه خود بالا و برتر می‌دانند کرده‌اند. مثلاً در گذشته انسان‏های ثروتمند این قدرت و حق انحصاری را داشتند که منابع عمومی را در اختیار منافع خود درآورند. این انحصار امتیازات و قدرت به ثروتمندان اجازه می‌داد فقرا را از حقوق و فرصت‌های برابر محروم کنند.

5️⃣ویژگی پنجم که به لحاظ فلسفی از ویژگی‏های دیگر مهم‌‏تر است اینکه چارچوب مفهومی سرکوبگر از «منطق سلطه» استفاده می‌کند؛ این فرض اخلاقی که برتری یکی توجیه‌گر تبعیت دیگری است. منطق سلطه فراهم‌‏آورندۀ توجیه اخلاقی است برای پایین نگه داشتن آن که فروتر پنداشته می‌شود. این منطق معمولاً برخی ویژگی‌ها (مثلاً توانایی بهره بردن از عقل) را دلیل برتری آن که بالاست و فقدان آن را دلیل فروتری آن که پایین قرار گرفته می‌داند. ویژگی پنجم برای اکو‏فمینیست‏‌ها اهمیت بسیاری دارد چرا که ابزار منطقی برای فروتر نگاه داشتن زنان، حیوانات و طبیعت است.
@sahatzist
🔸چشم‌اندازهای زبانی: ویتگنشتاین معتقد است زبانی که انسان استفاده می‌کند آینه و انعکاس‏‌دهندۀ نگاه انسان به خود و جهان است، یعنی چارچوب مفهومی او را نشان می‌دهد. به نظر فلاسفۀ اکو‏فمینیست، زبان نقش مهمی در شکل دادن به مفاهیم مسئله‌زا دربارۀ زنان، طبیعت و حیوانات بازی کرده است. مثلاً در زبان انگلیسی نمونه‏‌های فراوانی از اصطلاح‌‏سازی با تشبیه زنان به حیوانات برای تأکید بر فرودستی زنان نسبت به مردان و در عین حال حیوانات نسبت به انسان‌ها وجود دارد. البته در موارد بسیاری مردان نیز با صفات حیوانی مورد اشاره بوده‌اند اما نکته اینجاست که در بافتار مردسالار اکثریت اصطلاحات مربوط به حیوانات و طبیعت برای وصف زنان به کار رفته است و برای وصف حیوانات و طبیعت بیشتر از اصطلاحات مربوط به زنان استفاده شده و تفاوت آشکار جنسیتی در این کاربردها هویداست.
@sahatzist
🔸چشم‌اندازهای تاریخی: تاریخ‌نگاران اکوفمینیست معتقدند دوانگاری فرهنگ و طبیعت محصول انقلاب علمی است. دو تصویر از طبیعت در اندیشۀ غربی وجود دارد. تصویر قدیمی مربوط به یونان باستان است که طبیعت را موجودی زنده، بخشنده، پرورش‏دهنده و مولد می‌دانستند، و تصویر مدرن (مربوط به 1500ـ‏1800میلادی) که آن را ساکن، مرده و مکانیکی تصور کردند. این تغییر از الگوی زنده به الگوی مکانیکی به استثمار و بهره‌‏برداری از زمین به عنوان ماده‌ای مرده انجامید. مثلاً استخراج معادن در زمان باستان ممنوع بود زیرا تجاوز به زُهدان زمین تفسیر می‌شد، ولی در دوران مدرن زمین احترام خود را از دست داد.
ساحت زیست
#استنفورد
#اکوفمنیسم
@sahatzist
http://uupload.ir/fil