بخش اول. از سقوط ساسانیان، تغییر تدریجی مذهب با تغییر زبان همراه می‌شود

#اهمیت_ادبیات_فارسی
بخش اوّل
@sarv_e_sokhangoo

پس از سقوط ساسانیان، تغییر تدریجی مذهب با تغییر زبان همراه می‌شود.
از قراری که ابن مقفّع نوشته است در دوره‌ی ساسانی پنج زبان و لهجه در ایران رایج بوده است:
(الفهلویّه، الدریه، الفارسیّه، الحوریه، السریانیّه)
وجود زبان‌های متعدّد دلیل بر وسعت و تنوّع کشور است. ولی در عین حال حاکی از آن که زبان بزرگی در آن وجود نداشته که بتواند سیطره‌ی خود را بر سراسر ملک بگستراند.
لااقل دویست‌و‌پنجاه سال طول کشید تا زبان فارسی دری که ترکیبی از فارسیِ شرق ایران و کلمات عربی بود سربرآورد، در اینجا دو تاریخ درباره‌ی زبان فارسی باید در یاد نگاه داشته شود:
(یکی روایت "تاریخ سیستان" که بر حسب آن یعقوب‌لیث شاعرانِ درگاه خود را که به تازی او را مدح کرده‌اند، به فارسی‌گویی امر می‌کند و از این تاریخ است که زبان فارسی دری، رو به بالیدن می‌نهد،
دیگر نزدیک صد سال بعد در شبی پیش می‌آید و آن شبی است که به حکایت دیباچه‌ی "بیژن و منیژه" فردوسی آغاز به سرودن شاهنامه می‌کند)
زبان فارسی پس از پدید آمدن شاهنامه، استحکام تازه گرفت. و این‌که از قول فردوسی گفته‌اند:
"عجم زنده کردم بدین پارسی" درست است، زیرا شاهنامه به منزله‌ی "بیمه‌نامه"ای شد که با در دست داشتن آن، ایرانیان محکم‌تر در سنگلاخ زندگی قدم برداشته‌اند.
می‌شود گفت که ایرانیان یکی از پر ماجراترین ملّت‌های دنیا بوده‌اند. در طیّ تاریخ دراز این کشور جنگ در آن قطع نشده، بر سر هم هیچ نسلی از این مردم نبوده که جنگ ندیده باشد، ما هم دیدیم.
سرنوشت ایرانی این بوده که همیشه در تاریخ جهان حضور مؤثّر داشته باشد.
پس از حمله‌ی اعراب که ایران از اریکه‌ی ابرقدرتی به زیر افتاد، مردم تا مدّتی درست نمی‌دانستند که استعداد و جوهره‌ی خود را از نو در چه زمینه‌ای به کار اندازند...
زبان فارسی وصول به این عرصه را میسّر کرد، درست است که بعضی از دانشمندان ایرانی، اندیشه‌ و دانش خود را در قالب زبان عربی به بیان آورده‌اند، ولی این در زمانی بود که هنوز ایران، زبانِ خود را به‌دست نیاورده بود. نبوغ ایرانی، وطن طبیعی خود را در زبان فارسی یافت. به کمک و از طریق آن بود که جانشینی برای امپراطوریِ سیاسیِ از دست رفته یافته شد، گستردگی فرهنگ ایران جانشین امپراطوری شاهنشاهی گشت، بی‌درنگ زبان فارسی وارد میدان شد.

🌷دکتر اسلامی‌ندوشن🌷
#برگریزان

@sarv_e_sokhangoo