سرو سخنگو
سرو سخنگو

کانال دکتر محمّد‌علی اسلامی‌نُدوشن 📖عُصاره‌ی "تاریخ،ادبیات،فرهنگ و تمدّن" در جهان‌بینی و اندیشه‌های: استاد محمّد‌علی اسلامی‌نُدوشن 💎سـلطان نثــر معاصــر و 💎سـرو سُخنگوی ایـران

سرو سخنگو
سرو سخنگو
۱۴:۴۷ ۱۳۹۷/۱۰/۰۳

بخش دوم
فصل تاریخ فکر یک قوم، «فکر معترض» است، یعنی فکری که رام یا مرعوب قدرت نیست، و می‌کوشد تا خود را از جریان «باد موافق» که همواره از جانب دستگاه قدرت وزانده می‌شود مستقل و بی‌نیاز نگه دارد. تأیید و توجیه قدرت مستقر، چه دینی و چه دنیایی، کار آسانی است، و هرگز فکر، از آن زاییده نمی‌شود. اگر سرهای ناآرام و شکافنده‌ای نبودند که ورای اقتدار ظاهر، بیهودگی و مسکنت‌هایی نبینند و با خود عهد نکرده بودند که ولو به بهای رنج و محرومی، شناگر مرداب نباشند، فکر، از پیشرفت باز می‌ماند. ما فکر معترض به معنای واقعی و اصیل آن را تنها در آثار ادبی خود می‌توانیم یافت. این اعتراض از سپهر تا تشرع، و از دستگاه امیر تا تعصب عوام را در بر‌می‌گیرد، به همین سبب اگر روزی بخواهند تاریخ فکر و فلسفه و جهان‌بینی ایرانی را بنویسند، قسمت عمده‌ی آن از ادبیات استخراج خواهد شد. ادبیات فارسی باری بیش از آنچه عادتا بر عهده‌ی ادبیات نهاده شده، بر پشت دارد. تاریخ احوال جامعه، سیر فکر، و به‌طور کلی جریان‌های پنهانی همه‌ی جنب و جوش‌های روانی مردم، در کتاب‌های ادبی جای گرفته‌اند. تاریخ‌ها و کتاب‌های دیگر، بیشتر بازگو کننده‌ی ظاهر هست ...
  • گزارش تخلف
سرو سخنگو
سرو سخنگو
۲۳:۴۱ ۱۳۹۷/۱۰/۰۲

بخش اول. از سقوط ساسانیان، تغییر تدریجی مذهب با تغییر زبان همراه می‌شود
از قراری که ابن مقفع نوشته است در دوره‌ی ساسانی پنج زبان و لهجه در ایران رایج بوده است:. (الفهلویه، الدریه، الفارسیه، الحوریه، السریانیه). وجود زبان‌های متعدد دلیل بر وسعت و تنوع کشور است. ولی در عین حال حاکی از آن که زبان بزرگی در آن وجود نداشته که بتواند سیطره‌ی خود را بر سراسر ملک بگستراند. لااقل دویست‌و‌پنجاه سال طول کشید تا زبان فارسی دری که ترکیبی از فارسی شرق ایران و کلمات عربی بود سربرآورد، در اینجا دو تاریخ درباره‌ی زبان فارسی باید در یاد نگاه داشته شود:. (یکی روایت «تاریخ سیستان» که بر حسب آن یعقوب‌لیث شاعران درگاه خود را که به تازی او را مدح کرده‌اند، به فارسی‌گویی امر می‌کند و از این تاریخ است که زبان فارسی دری، رو به بالیدن می‌نهد،. دیگر نزدیک صد سال بعد در شبی پیش می‌آید و آن شبی است که به حکایت دیباچه‌ی «بیژن و منیژه» فردوسی آغاز به سرودن شاهنامه می‌کند). زبان فارسی پس از پدید آمدن شاهنامه، استحکام تازه گرفت. و این‌که از قول فردوسی گفته‌اند:. ...
  • گزارش تخلف
سرو سخنگو
سرو سخنگو
۰۰:۰۱ ۱۳۹۷/۱۰/۰۲

هرچه گویم عشق را شرح و بیان. چون به عشق آیم، خجل باشم از آن
«مولانا». زبان قاصر از توصیف این گنجینه‌ی بزرگ ادبیات است، شاید بزرگترین سخنوران هم ‌نتوانند آنچنان که شایسته‌ است این کتاب مستطاب را توصیف نمایند؛ چرا که زندگی دکتر اسلامی ندوشن که سراسر مطالعه، اندیشه، آموختن و تجربه بوده بدون شک در نوشتن آن بسیار عمیق‌تر بوده است که خود در مقدمه‌ی جلد دوم به جمله‌ی اشاره نموده‌اند:. (بعضی از لحظات زندگی‌ام را دوبار زیسته‌ام: یکی آنگاه که آنها را زیسته‌ام؛ دیگر، آنگاه که آنها را نوشته‌ام. بی‌یقین آنها را هنگام نوشتن، عمیق‌تر زیسته‌ام). این گنجینه را باید خواند، اندیشید، و دوباره خواند، در جنگل کلماتش نفس کشید و با آن زندگی کرد …. روزها، تاریخ «مقطر ایران» و رشحاتی است از «بریدگی تاک ایام» که در برگیرنده‌ی «ستیغ زمان‌ها» و «دوران دوران‌هاست». به جرأت می‌توان گفت روزها نه تنها از بهترین حسب‌حال‌های زبان فارسی که از برجسته‌ترین‌ نوع جهان است …. بیش از نیم قرن (از ۱۳۰۴ تا ۱۳۵۷) گزارش زندگی، زندگی‌ای که به حساب سال، نیم قرن، ولی مجموعه‌ای است از تاریخ، ادبیات، جامعه‌شناسی، آداب و رسوم، روانشناسی … چه، بقول نویسنده: (در این دوره که ما زیسته‌ایم تاریخ، کل ذ ...
  • گزارش تخلف
سرو سخنگو
سرو سخنگو
۲۱:۱۹ ۱۳۹۷/۱۰/۰۱

… پای منقل قوز می‌کردیم که گرم‌تر بمانیم
سرمای زمستان را یک امر طبیعی می‌دانستیم، که تا حد محدودی دفاع در برابر آن ممکن و جایز است و بقیه را باید تحمل کرد. قبول خاصیت هر فصل، احترام به طبیعت بود که داده‌ی خدا شناخته می‌شد. پیچیدن بیش از حد به پر و پای آن و تمهید بیش از حد، بمنزله‌ی نوعی یاغیگری قلم می‌رفت. ما هنوز در دورانی بودیم که انسان تا همان حد که جان خود را محفوظ نگاه دارد، با طبیعت مقابله می‌کرد، نه آنکه چون امروز به جان طبیعت بیافتد …🌷دکتر اسلامی ندوشن🌷. ‌دوم. ...
  • گزارش تخلف
سرو سخنگو
سرو سخنگو
۲۳:۰۷ ۱۳۹۷/۰۹/۳۰

از حافظ هرجا حرفی به میان آید، خود‌به‌خود کنجکاوی برانگیخته می‌شود، زیرا دیوان او عصاره‌ی سرگذشت ایران و «نقد حال» ماست
پس از ششصد سال، هنوز هم سخنگوی مای الکن است و جواب دهنده به فال همیشگی‌ای که در ضمیر ما خلجان دارد. هر سؤالی داشته باشیم، خیلی عمیق‌تر از رادیوها و روزنامه‌ها و کتاب‌های روز، دست به دامن او دراز می‌کنیم. اینکه با دیوان او فال گرفته می‌شود، طلب نوید و گشایش بخت از آن می‌شود، و اینکه لسان‌الغیبش خوانده‌اند به همین علت است:. «تاریخ مقطر»، حسب حال‌گو، و معبر رؤیا و کابوس ایران. باری، کنه این ملت حادثه‌مند که ایرانی باشد، و این تاریخ پر از هنگامه _ که در آن گره بر گره افتاده _ می‌بایست مانند قنات که باید مظهری بیابد، سرانجام در نقطه‌ای رو بیاید، آن نقطه این دیوان شد، و از شگفتی‌ها آنکه کم حجم‌ترین مجموعه‌ی غزل فارسی و لاغرترین شاهکار شعر جهان، سرنوشت بیان حال ایرانی را یافته باشد …🌷دکتر محمدعلی اسلامی‌ندوشن🌷. ‌ناپذیر_حافظ. ...
  • گزارش تخلف
سرو سخنگو
سرو سخنگو
۱۳:۲۷ ۱۳۹۷/۰۹/۲۹

«سفینه‌ی هفتاد و هفت رباعی» سروده‌ی دکتر محمدعلی اسلامی‌ندوشن است که به تعبیر خودشان:
(آنچه هستند محصول هوای آزادند، به هر معنا. در زیر آسمان آبی، در طی همین سه چهار سال اخیر، در ساعتهایی که به هنگام قدم زدن‌های روزانه‌ام در پارکها داشته‌ام؛ زائیده‌ی دمی خلوت با خود که پل‌والری شاعر فرانسوی، این خود را «همدم دلبند خاموشی من» می‌خواند.). این سفینه در آذر ماه سال ۱۳۸۲ تکمیل شد و چاپ نخست آن به خط زیبا و هنرمندانه‌ی استاد امیرخانی توسط انجمن خوش‌نویسان ایران انتشار یافت (۱۳۸۴، رحلی، ۳۱۰ص، رنگی، مصور) و چاپ دوم توسط انتشارات یزدا، در قطع خشتی منتشر شد (۱۶۸ص، با لوح فشرده). آنجایی که دکتر اسلامی‌ندوشن ابتدا با شعر وارد عرصه‌ی قلم شدند و مدت زمانی کوتاه جزو شاعران زبان فارسی بودند ولی خیلی زود شاعری را کنار گذاشته و به نثر پیوستند (و بیش از نیم قرن در این عرصه، قلم‌فرسایی داشته‌اند)، به همین دلیل در دیباچه‌ی «بهار در پاییز» علت از سر گرفتن شاعری و سرودن این اشعار را چنین بیان کرده‌اند:. (با این چند ترانه نباید تصور کرد که شاعری را از سر گرفته‌ام، با یک گل بهار نمی‌شود. در زبان انگلیسی اصطلاحی هست به نام «تابستان هندی» و نشانه‌ی آن درخت‌هایی هستند در نقطه‌هایی از آمریکا که در ...
  • گزارش تخلف
سرو سخنگو
سرو سخنگو
۲۳:۳۸ ۱۳۹۷/۰۹/۲۸

چرا ایران بعد از اسلام (در ادب فارسی) سرزمینی بدین پایه بارور برای پرورش عشق شده است؟
شرایط متعددی می‌بایست دست به دست هم بدهند، تا یک چنین زمینه‌ای پدید آید، چه چیزها؟. موقع جغرافیایی؟. آب و هوا و اقلیم؟. حوادث تاریخی؟. دو عامل اول اثر گذار بوده‌اند، به خصوص که جریان تاریخی را شکل می‌دهند، ولی نقش اصلی به عامل سوم باز می‌گردد …🌷دکتر محمدعلی اسلامی‌ندوشن🌷. ‌های_بی‌سرنوشت. ...
  • گزارش تخلف
گزارش این نوشته