"شب چراغ" رسانه اقتصادی اجتماعی مستقل ایران مدیر مسئول:معصومه مرادی سردبیران : دکتر سید حسین سجادی فر،محمد علی مختاری ارتباط با سردبیر: @Mokhtari_Ali @sajadifarh


✅ دلار و اخلاق را باختیم

✍️گزیده تحلیل حسین سلاح‌ورزی از آثار توزیع رانت ارزی در اقتصاد ایران چیست؟. 🔸اقتصاد ایران بدون چون و چرا تابعی از چند متغیر اصلی است که یکی از مهم‌ترین آنها میزان درآمدهای حاصل از صادرات نفت خام است که بخش اصلی درآمد ارزی ایران را تشکیل می‌دهد. این درآمد ارزی در شرایط کاهش قیمت نفت در بازارهای جهانی یا کاهش صادرات ایران به ۵۰ درصد درآمد ارزی ایران می‌رسد. در صورتی که درآمد ارزی ناشی از صادرات فرآورده‌های پتروشیمی و میعانات گازی که با کمترین فرآوری تولید شده را نیز به درآمد نفت وصل کنیم، نسبت یادشده افزایش می‌یابد.. 🔸تجربه نشان داده است در شرایط کمبود عرضه ارز نسبت به تقاضا در هر زمان و این درک که در آینده نیز کفه تقاضای ارز سنگین‌تر از عرضه خواهد بود و احتمال افزایش نرخ تبدیل ارزهای معتبر مثل دلار وجود دارد دولت‌ها در ایران یک واکنش نهادینه‌شده را نشان می‌دهند. دولت آقای هاشمی‌رفسنجانی در سال‌های نخست دهه ۱۳۷۰، دولت احمدی‌نژاد در سال‌های اولیه دهه ۱۳۹۰ و دولت حسن روحانی در سال ۱۳۹۷ با این راهبرد که باید با دلارپاشی و فروش دلار به قیمت‌هایی بسیار کمتر از بازار آزاد راه صعود دلار را مسدو ...
  • گزارش تخلف

🔹پیامی به برادران و خواهران افغانستانی: اقدامات حاکمیت و صدا و سیما را ملاک سنجش نگیرید، اکثر مردم ایران شمارا دوست دارند …🔹وبسایت

🔹مدتی بود میخواستم وبسایت فرادرس را به تمامی هموطنان که به دنبال آموزش هر دانشی با کمترین هزینه در کشور هستند معرفی کنم …🔹خوشبختانه دیدم برخلاف حاکمیت که هر روز سنگی بر سر راه این برادران می‌گذارند، فرادرس سعی کرده است تسهیلاتی برای برادران و خواهران هم زبان ما در افغانستان فراهم کند که جزئیات آن در ادامه پست به نقل از منبع اصلی می‌آید:. ✅ وبسایت فرادرس با رتبه ۲۰۶ در کشور افغانستان، تا کنون بیش از ۸,۵۰۰ دانشجوی افغانستانی داشته است. خوشحالیم که در افغانستان نیز، دسترسی به آموزش را آسان‌تر کرده‌ایم. برای تحقق دانش بدون مرز، طرح ویژه‌ای را در فرادرس اجرا می‌کنیم که جزئیات آن در ادامه آمده است.. 🌟 لازم به ذکر است، فرادرس در حال حاضر در میان کلیه وب‌سایت‌های ایرانی رتبه ۹۴ را دارد. این در حالی است که در بین همه وب‌سایت‌های آموزشی در دنیا، تاکنون رتبه ششم را کسب کرده است و توانسته به بیش از ۲۶۰,۰۰۰ دانشجو در ایران خدمات‌رسانی کند …🎁 در طرح هدیه آموزشی ویژه دانشجویان افغانستانی، مجموع ۲۰ میلیون تومان هدیه آموزشی، به ۱۵۰ دانشجوی در حال تحصیل در کشور همسایه، افغانستان تقدیم می‌شود …🔹 جزئیات ب ...
  • گزارش تخلف

معرفی کتاب. 💡 نبرد با رکود: توصیه‌های «کینز جدید» برای ایجاد رونق اقتصادی

مولف: پل کروگمن / مترجمان: ‌ فریدون تفضلی - سمیه مردانه. ⚠️ مولف این کتاب، اقتصاددان نامداری است که ستایندگان و نکوهندگان پرشمار دارد. ستایشگران پل کروگمن، این اقتصاددان برنده جایزه نوبل را مهم ‌ترین پیرو و شارح جان مینارد کینز می‌‌دانند و گاه او را «کینز جدید» می‌ نامند و معتقدند تحقیقاتش درباره اقتصاد ایالات متحده کم ‌نظیر است. منتقدانش نیز او را همچون مقتدایش، کینز، توجیه ‌گر مداخله‌ گرایی و حمایت‌ گرایی زیان ‌بار دولت‌‌ها می‌ خوانند و نکوهشش می‌‌کنند … اما هر دو گروه در این زمینه متفق ‌القولند که اهالی مطالعات اقتصادی، در همه حال، از گفته ‌ها و نوشته‌‌های کروگمن چیزهای بسیار خواهند آموخت. این کتاب، جامع ‌ترین تحلیل مولف آن از بحران‌های مالی دهه گذشته در آمریکاست و پیشنهادهای او برای خروج از رکود …✏️ دانلود پی دی اف کتاب:. 🔘 ...
  • گزارش تخلف

▪️نتایج شگفت انگیز یک نظرسنجی.. ✍️مسعود خوانساری/ رئیس اتاق بازرگانی تهران

🔺اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران از ابتدای دی ماه پویش «یک صدا برای کارآفرینان» را با هدف تجمیع موانع کسب و کارهای خصوصی در بازه زمانی پس از تحریم‌های بین المللی و انتقال مشکلات آن‌ها به دستگاه‌های دولتی آغاز کرده است. بیش از ۱۵۰۰ مدیر عامل و کارآفرین تا به حال در این پویش از طریق سایت اینترنتی، مرکز تماس و ارتباط حضوری شرکت کرده‌اند. نتایج تا ۱۶ ام دی ماه به شرح زیر است:. 🔸مهمترین موانع فعلی کسب و کارها این گزینه‌ها بوده است: تحریم‌های بین المللی و نرخ ارز و نوسانات آن به همراه گمرک و قوانین تجارت. 🔸نتایج جالبی که تا به اینجا بدست آمده است:. ▫️۷۶ درصد از پاسخ دهندگان در حوزه قیمت گذاری دستوری از قیمت‌گذاری غیر منطقی محصولات تولیدی شکایت داشته‌اند …▫️۶۳ درصد از پاسخ دهندگان در حوزه مدیریت سیستم تامین اجتماعی از جریمه‌های غیر منصفانه سازمان تامین اجتماعی شکایت داشته‌اند …▫️۵۵ درصد از پاسخ دهندگان در حوزه مدیریت سیستم مالیاتی از نرخ‌های متناقض و آیین نامه‌های متعدد سازمان امور مالیاتی شکایت داشته‌اند …▫️۴۹ درصد از پاسخ دهندگان در حوزه مدیریت سیستم مالیاتی از فرآیندهای پیچیده ...
  • گزارش تخلف

آینده اندونزی.. ✍دکتر محمود سریع القلم

مطالعه وضعیت تعدادی از کشور‌های در حال توسعه نشان می‌دهد که کشور هایی پیشرفت خواهند کرد که مدیران آن‌ها، به حداقل سی سال آینده فکر کرده و فعالیت‌های فعلی آنان برای دهه‌های بعدی باشد. اندونزی از جمله این کشور هاست …مهمترین اجماع کلان هیات حاکمه اندونزی این است که: باید تا می‌توان از محیط اقتصادی و فرصت‌های سرمایه گذاری موجود جهانی بهره برداری کرد. علاوه بر این، آن‌ها به این نتیجه رسیده‌اند که بدون مزیت نسبی در اقتصاد منطقه‌ای و بین المللی، نمی‌توان عموم شاخص‌های اقتصادی را بهبود بخشید. این تفکراز سه دهه پیش باعث شده است که اندونزی در صنعت نساجی پتروشیمی، صنعت حمل و نقل، لوازم منزل، مواد ساختمانی، سیمان و مواد غذایی حدود ۱۷۰ میلیارد دلار در سال صادرات داشته باشد.. برای تحقق این امر ۳۷۵۷ شرکت اندونزیایی با شرکت‌های ژاپنی، چینی، اروپایی و آمریکایی همکاری سازمانی و فن آوری دارند و به نوعی قرار داد‌ها را تنظیم کرده‌اند که به نفع شرکت‌ها و کشور اندونزی باشد. اندونزی آگاهانه مهمترین شریک تجاری خود را ژاپن انتخاب کرده که هیچ امیال سیاسی ای در این کشور ندارد …اندونزی ۲۵۹ میلیون نفر جمعیت دارد و ...
  • گزارش تخلف

تحلیل تخصصی: قطار ونزوئلا با گوآیدو یا مادورو؟ مساله این است

✍وحید حاجی حتم لو- کارشناس ارشد اقتصاد و مقیم در ونزوئلا. قضاوت در خصوص این که قطار ونزوئلا در ریل هوگو چاوز با لوکوموتیورانی مادور ادامه خواهد داشت یا با گوآیدو تغییر مسیر خواهد داد دشوار است. اقدم رئیس جمهور خود خوانده توسط گوآیدو در دنیای سیاست نادر است، و انتقال قدرت به فاکتورهای زیادی بستگی دارد. در این مجال بحث را با چالشهایی که هریک از مادورو و گوایدو با آنها روبرو هستند ادامه می‌دهیم:. ◀️چالشهای مهم و بزرگ مادورو:.۱️⃣ گوآیدو با استناد به أصول ٢٣٣، ٣٣٣، ٣٥٠ قانون اساسی خود را به عنوان رئیس جمهور موقت معرفی کرد تا دولت انتقالی را شکل دهد و وارد یک بازی سیاسی متفاوت با نتیجه نامعلوم شد.۲️⃣ مجلس ملی که تحت کنترل مخالفان است. و با رای دیوان عالی کشور از قدرت و اختیارات خود ساقط شده است مادورو را غاصب دولت می‌داند.۳️⃣ رویارویی انقلاب سوسیالیستی چاوز سالهاست که ادامه داشته ولی با حمایت آمریکا از گوآیدو و قطع روابط با آمریکا توسط مادورو این تقابل وارد فاز جدید و ناشناخته‌ای شده است.۴️⃣ اپوزوسیون در ٢٣ ژانویه ٢٠١٩ پس ازدرگیری‌های ناکام ٢٠١٧ با راه اندازی راهپیمایی بزرک به یک موفقیت دست ...
  • گزارش تخلف

رشد اقتصاد چین در ابهام زیاد

همانطور که پیشتر در تحلیل تخصصی شب چراغ اشاره کردیم داده‌های منتشر شده در هفته گذشته نشان می‌دهند رشد اقتصادی چین به پایین‌ترین سطح در ۲۸ سال اخیر رسید. 🔹این مساله طی دو سه روز گذشته یوژه تحلیلی بسیاری از خبرگزاری‌ها بوده است. 🔹به گزارش رویترز، افت سرمایه گذاری و کاهش اعتماد مصرف کننده از یک سو و فشارهای تجاری آمریکا از سوی دیگر موجب شده است تا رشد اقتصادی چین در سال ۲۰۱۸ به پایین‌ترین سطح در ۲۸ سال اخیر برسد. 🔹بر اساس این گزارش‌ها رشد اقتصادی چین در سه ماه پایانی ۲۰۱۸ به کمتر از ۶٫۴ درصد رسیده است که این ضعیف‌ترین عملکرد از زمان وقوع بحران مالی ۲۰۰۸ میلادی است. رشد اقتصادی چین در سه ماه سوم به ۶٫۵ درصد رسیده بود …🔹رشد اقتصادی چین در کل سال ۲۰۱۸ میلادی نیز به ۶٫۶ درصد رسیده است که پایین‌ترین رقم از سال ۱۹۹۰ میلادی است. در حالی که نشانه‌های نگران کننده‌ای از کاهش اعتماد مصرف کننده و افزایش نرخ بیکاری چین وجود دارد، مقام‌های دولتی وعده داده‌اند تا سیاست‌های محرک مالی و پولی را برای حمایت از رشد اقتصادی اتخاذ کنند …🔹تحلیلگران هشدار می‌دهند که رشد اقتصادی چین امسال شرایط بدتری خواهد داشت و ...
  • گزارش تخلف

نظام قیمت‌ها: دیو یا فرشته. تیمور رحمانی

آنچه مسیر تحول علم اقتصاد در بیش از دو قرن گذشته نمایان می‌کند، آن است که نظام قیمت‌ها نه آن‌طور که برخی می‌پندارند فرشته‌ای است که جز نیکی چیزی راجع به آن قابل‌تصور نباشد و نه آن‌طور که برخی می‌پندارند دیوی است که تنها پلیدی از آن قابل‌انتظار باشد. نظام قیمت‌ها بیانگر یک حقیقت در واقعیت اقتصادی است چه ما از آن خشنود باشیم و چه با آن سر ناسازگاری داشته باشیم. به‌عبارت دیگر، فارغ از اینکه ما چه قضاوت هنجاری راجع به نظام قیمت‌ها داشته باشیم، نظام قیمت‌ها وجود دارد و درزندگی روزمره ما نقش و کارکرد خود را به انجام می‌رساند. حتی اگر ما به جنگ نظام قیمت‌ها برویم و چنین بپنداریم که نظام دیگری در تخصیص منابع جایگزین آن کرده‌ایم، نظام قیمت‌ها همچنان در حال انجام کارکرد خود است گرچه این کارکرد مخدوش و زیانبار شده باشد. لذا، علم اقتصاد کنونی با درک این موضوع سعی کرده است به جای نفی نظام قیمت‌ها و کارکرد اساسی آن در تخصیص منابع، به بهره‌گیری از نظام قیمت‌ها و رفع معایب آن بپردازد …نظام قیمت‌ها فرشته نیست چون علم اقتصاد به ما آموخته است جایی که کارآیی در تخصیص منابع وجود دارد می‌تواند منطبق بر نابر ...
  • گزارش تخلف

نظام قیمت‌ها: دیو یا فرشته؟. تیمور رحمانی عضو هیات علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران

دهه‌ها است که بحث راجع به نظام قیمت‌ها یا آنچه اقتصادخوانده‌ها قانون عرضه و تقاضا (تعیین قیمت کالاها و خدمات توسط عرضه و تقاضا) می‌نامند، به حوزه مجادلات سیاسی کشانده شده و در شرایط تشدید دشواری اقتصادی مانند شرایط کنونی اقتصاد ایران، پررنگ‌تر شده است. گرچه بحث راجع به سودمندی نظام قیمت‌ها از جهت کارآیی و عدالت مختص ایران نیست و کم‌و‌بیش از بدو تولد علم اقتصاد این آمیختن مباحث علم اقتصاد و اندیشه‌های سیاسی وجود داشته است، اما مانند بسیاری دیگر از موضوعات در ایران شکل افراطی و سیاه و سفید دیدن پدیده‌ها را به خود گرفته است. همین راستا است که ممکن است اقتصادخوانده‌ای اظهارنظر کند نظام قیمت‌ها به بهترین نحو ممکن خود قادر به تنظیم امور است و هر مداخله‌ای در کارکرد آن می‌تواند صرفا ناکارآمدی را تشدید و در اثبات حرف خود انبوهی از استدلال‌ها را ارائه کند (نظام قیمت‌ها را فرشته تلقی کند) و در مقابل ممکن است اقتصادخوانده‌ای اظهارنظر کند نظام قیمت‌ها ضدعدالت و ضد کارآیی است و او نیز در اثبات حق بودن سخن خود انبوهی از استدلال‌ها را مطرح کند (نظام قیمت‌ها را دیو تلقی کند). طبیعی است که وجود چنین پن ...
  • گزارش تخلف

🎥 داستان عبرت آموز: فریبکاری با تقسیم پول

دبی دسوزا از دانشگاه پراگر، در این ویدئو توضیح می‌دهد که نقض حقوق مالکیت و وعده‌های سوسیالیستی چگونه کشور ثروتمند و رو به رشد ونزوئلا را در مسیر سقوط قرار داد …🔹اقتصاد در گذر زمان:.
  • گزارش تخلف

📉تحلیل تخصصی: تورم در ۱۳ سال گذشته ایران

📉تحلیل تخصصی: تورم در ۱۳ سال گذشته ایران
نگاهی به تورم ۱۳ سال اخیر کشور نکات جالبی دارد:.۱- میانگین تورم در طی این ۱۳ سال بیش از ۱۷ درصد بوده است.۲-سازگار با رشد نقدینگی ۲۳ درصدی و رشد اقتصادی ۳ درصدی که دیروز عنوان شد. این حساب سرانگشتی، بار دیگر نشان می‌دهد نظریه مقداری پول در بلند مدت تا حد زیادی برقرار است. احتمالا با افزودن ارقام تورم سال ۹۷، فاصله ۳ درصدی در معادله مقداری کاهش خواهد یافت.۳- تورم از سالهای ۸۵ یعنی ۶ ماه پس از ریاست جمهوری احمدی نژاد، تا انتهای سال ۹۲ میانگین ۲۰ درصد بوده است و در سالهای ۹۳ تا ۹۶ (۴ سال) میانگین ۱۱٫۵ را نشان می‌دهد.۴-دولت‌ها در چهار سال اول معمولا عملکرد بهتری در تورم داشته‌اند. مثلا برای ۴ سال ابتدایی دولت احمدی نژاد تورم ۱۵ درصد است. آنچه اعداد و ارقام جدید نشان می‌دهند گویای این واقعیت است که سناریو افزایش تورم در ۴ ساله دوم دولت‌ها، برای روحانی نیز تکرار خواهد شد …🔹شب چراغ:. ...
  • گزارش تخلف

۱۰ نکته از برد درخشان ایران در برابر چین/ پاهای کی‌روش روی زمین است.. ✍️مصطفی داننده

ایران در یک بازی حساب شده توانست با شکست چین، به مرحله نیم نهایی جام ملت‌های آسیا صعود کند …۱️⃣-بازی با چین، یکی از بهترین، بازی‌های ایران در دوران کی‌روش بود. تیمی که هم خوب حمله می‌کرد و هم دفاع. به نظر می‌رسد تیم ایران به بلوغ کامل رسیده است. «چشم نواز» واژه‌ای است که این روزها می‌شود برای بازی تیم ملی به کار برد..۲️⃣- بعد از ۱۵ سال به نیمه نهایی آسیا رسیدیم. آخرین بار با مربی‌گری برانکو به نیم نهایی رسیدیم. ایران برانکو در نیمه نهایی با آن پنالتی معروف یحیی گل‌محمدی، بازی را به چین باخت. بازی که فردوسی‌پور خطاب به یحیی گفت: «چه وقت چیپ زدن بود آقای گل محمدی».۳️⃣-کی‌روش قبل از بازی با چین اعلام کرد دوست ندارد تیمش چهره یک تیم مدعی را داشته باشد. این حرف به خاطر این نیست که کی‌روش بازیکنان‌اش را باور ندارد بلکه او فوتبال را به خوبی می‌شناسد و می‌داند در همین فوتبال تیمی مثل یونان اروپا را فتح می‌کند و آلمان در خاک برزیل، ۷ گل به طلایی پوشان می‌زند. پاهای کی‌روش روی زمین است و تا وقتی جام را لمس نکند، به آسمان نمی‌پرد‌. ...
  • گزارش تخلف

🔵 ۵ اصل راهبردی، نتیجۀ یادگیری پر هزینۀ بشر در اداره اقتصاد.. (ادامه مطلب)

🔹 در مجموع می‌توان نتیجه گرفت، از آنجا که حاضر به پذیرش این واقعیت نبوده‌ایم که کشورهای دیگر جهان، می‌توانند مسیر تصحیح خطا و رو به بهبود را طی کنند و برای ما درس‌های آموزنده‌ای داشته باشند و همواره اصرار داشته‌ایم که بدون آنکه خود آموخته باشیم معلمی کنیم، از تجربیات منحصر به فرد جهانی طی بیش از ۴ دهه گذشته، بی‌بهره مانده‌ایم.. 🔶 در داخل نیز تجربیات متنوع گذشته را «سوگیرانه» مورد ارزیابی قرار داده‌ایم و لذا از درس آموزی آن هم، محروم شده‌ایم.. 🔸 ما تکلیفمان را با تجربه‌ جهانی مشخص نکرده‌ایم. تکلیفمان را با تجربه داخلی خودمان هم مشخص نکرده‌ایم. تکلیفمان را با علم اقتصاد هم مشخص نکرده‌ایم. حال آنکه علم اقتصاد و تجربه جهانی موفق شده‌اند نرخ بیکاری را به کمتر از نصف بیکاری بلندمدت اقتصاد ایران، نرخ تورم را به کمتر از یک دهم مقدار بلندمدت اقتصاد ایران، نرخ بهره را به نزدیک صفر آرمانی ما و نرخ رشد اقتصادی کشورهای درحال توسعه را به بیش از دو برابر رشد بلندمدت ما و نابرابری را در کشورهای اروپای غربی که نقطه تمرکز انتقادی ما هستند، به نصف نابرابری اقتصاد ایران برسانند … 🔸 ما تا نپذیریم که دانش‌آ ...
  • گزارش تخلف

🔵 ۵ اصل راهبردی، نتیجۀ یادگیری پر هزینۀ بشر در اداره اقتصاد

❓ از گذشته پرهزینه خود و دیگران چه آموخته‌ایم؟. ◽️ سخنرانی دکتر مسعود نیلی در‌ کنفرانس فارغ‌التحصیلان دوره نهم دانشگاه صنعتی شریف. دی ۱۳۹۷. 🔹 بعد از حدود نیم قرن تجربه بکارگیری انواع راهبردهای متعارض، از اوائل دهه ۱۹۹۰ میلادی، نوعی همگرایی راهبردی حاصل شد که این همگرایی بتدریج در طول زمان تقویت گردید. پذیرش اشتباهات گذشته، سرمایه‌ای شد برای دستیابی به دنیایی با تکرار کمتر خطاهای قبلی و زمینه‌ای فراهم کرد برای همگرایی استثنایی در تاریخ تحولات سیاستگذاری در جهان.. 🔹 علم اقتصاد، شانه به شانه مشکلات اقتصادی حرکت کرده و می‌کند و‌ با تبیین نقدپذیر پدیده‌های ملموس، راه را برای حل مشکلات جدید باز می‌کند.. 🔹 برآیند این شرایط را می‌توان در نرخ بیکاری متوسط جهانی ۶ درصد، نرخ تورم متوسط جهانی حدود ۲ درصد، نرخ رشد اقتصادی متوسط کشورهای درحال توسعه بیش از ۵٫۵ درصد و نرخ‌های بهره نزدیک به صفر و نابرابری در حد نسبت یک به شش یا هفت بین دهک اول و دهم در غالب کشورهای اروپای غربی مشاهده کرد …🔹 برآیند این همگرایی حاصل شده در نتیجه تجربه جهانی را می‌توان در آنچه ظرف بیش از ۲۰ سال گذشته به صورت روندی بسیار م ...
  • گزارش تخلف

جان پیچ‌های کمونیسم (Horcruxes of Communism). علی رضا عبدلی

هری پاتر و استادش متوجه شدند که نمیتوانند لرد ولدرموت اهریمنی را از بین ببرند. چون او با کشتن آدمها روح خود را به چند قطعه شکافته و قطعات روحش را در اشیائی به عنوان جان پیچ (Horcrux) قرار داده است. در نتیجه همۀ روح او در جسمش نیست و با کشته شدن جسمش نمی‌میرد …بعد از نزدیک به سی سال از سقوط شوروی، حالا معلوم می‌شود که گویی این اهریمن نیز قطعاتی از روحش را در این سو و آن سوی دنیا در جان پیچ هایی قرار داده بود؛ و در نتیجه مرگش رسید و نمرد. جان پیچ هایی مثل همین ایران ما. تاریخ انقلاب با ملی سازی صنایع و بانکها و توزیع ارزاق ارزان شروع شد و در دوره‌های بعد نیز همیشه بخشهای بزرگی از دولت و روشنفکران در برابر خصوصی سازی و آزادسازی به شدت گارد گرفتند. حالا هم بعد از چهل سال مجددا این مطالبه سر بر می‌آورد که ابزار تولید باید تحت مالکیت کارگران باشد. اگر حرف زدن فایده‌ای داشته باشد، باید گفت که اهمیت، بهره وری و حتی معنای ابزار تولید، کاملا وابسته به ذهن انسان است. ابزار تولید چیزی نیست غیر از «دانش» و «ذهنیت» کسی که آن را به کار میگیرد. و دانش و ذهنیت را نمیتوان ملی کرد. ...
  • گزارش تخلف