احمد حاتمی یزدی، تحلیلگر مسائل اقتصادی در ارتباط با آشفتگی بازار ارز به فرارو می‌گوید: ما اکنون به جز قیمت دلار برای کالاهای اساسی

احمد حاتمی یزدی، تحلیلگر مسائل اقتصادی در ارتباط با آشفتگی بازار ارز به فرارو می گوید: ما اکنون به جز قیمت دلار برای کالاهای اساسی دو نرخ داریم. یکی نرخ اسکناس و دیگری حواله‌جات است که نرخ اسکناس بسیار گران‌تر است. علت این است که مقامات هنوز نتوانسته اند اسکناس دلار یا یورو به کشور بیاورند. اینکه به مردم اجازه دادند هرچقدر می‌توانند ارز وارد کشور کنند خودش کمک‌کننده است. البته ابهامی که در سیاست های دولت وجود دارد مشکل ایجاد می‌کند. مثلا روز اول اعلام کردند که واردات اسکناس و سکه بدون مالیات و بدون هیچ گونه تشریفاتی مجاز است. اما بعد از چندی اعلام کردند واردات در صورتی مجاز است که در بانک مرکزی ثبت شود. این ثبت خودش یک امر مشکل یا غیر ممکن است. این موضوع باید رفع ابهام شود و همانطور که روز اول اعلام کردند بگویند ورود ارز و طلا بدون مالیات آزاد است. به این ترتیب یک مشکل آمریکاست.

مدیرعامل اسبق بانک صادرات ادامه می دهد: آمریکا اجازه نمی دهد به ایران دلار فروخته و به ایران وارد شود. اروپا هم هنوز موافقت زیادی با این امر ندارد چرا که بانک مرکزی ایران رسما از بانک مرکزی آلمان خواسته مبلغ حدود 300 میلیون یورو را اسکناس به ایران وارد کند اما این قضیه تا الان حل نشده و اروپا نه هنوز جواب مثبت داده است و نه جواب منفی. قضیه حواله‌جات مشکل دیگری دارد که اگر این مشکل حل شود نرخ ارز قطعا پایین می آید. آن نقل و انتقال وجوه است که بین بانک ها مشکل شده است. آمریکا به بانک ها اعلام کرده که اگر به ایران خدمات بانکی داده شود امکان مراودات با آمریکا وجود نخواهد داشت.

حاتمی یزدی می گوید: در دوران قبلی تحریم‌ها نیز شرکت ها و صرافی هایی برای انجام حواله‌جات خود مبدا و مقصد پول را به درستی اعلام نمی‌کردند و آن به نام غیرایرانی ثبت می کردند. این مساله نمی تواند در بازار ثانویه افشا شود و لاجرم باید به صورت زیرمیزی انجام شود. اگر هم افشا شود که این پولها از چه طریقی جابجا می شود ترامپ سعی می کند همان مسیر را هم ببندد. لذا باید به صورت پنهانی این کار انجام شود و به این ترتیب بازار ثانویه نیز خیلی نمی تواند کمک کند.

این تحلیلگر مسائل اقتصادی ادامه م یدهد: دولت دنبال آن است که از منابع ارزی غیرنفتی بازار را تامین کند. ما در سالهای اخیر چیزی بین 30 تا 40 میلیارد دلار صادرات غیرنفتی داشتیم. هرچند بخشی از این صادرات مثل گاز و پتروشیمی به نحوی به نفت مربوط می شود. اما این ارز تحت عنوان صادرات غیر نفتی در اختیار بخش خصوصی است. مثلا صادرات یک کارخانه تولید قیر در اختیار خود شرکت قرار دارد نه خزانه بانک مرکزی. اگر این شرکت ها ارز خود را به بازار عرضه کنند تشنگی و عطش بازار رفع می شود. اما آنها به دو دلیل ارز خود را کم کرده اند. یکی اینکه می خواهند بعد از گران شدن ارز، دلارهای خود را بفروشند که به این ترتیب یک سود رانتی نصیب آنها شود. از این نظر سال آینده برای پتروشیمی ها بسیار سودآور خواهد بود. از طرف دیگر نیز خود صادرات به دلیل محدودیت های موجود دارد کاهش پیدا کرده است. صادرات غیرنفتی نیز به اندازه سابق نیست. من آمار رسمی در این مورد هنوز ندیده ام که بگوید مثلا صادرات محصولات غیرنفتی در مرداد 97 نسبت به مرداد 96 تا چه میزان کاهش پیدا کرده است. اما این تحریم های کشتیرانی و بانکی باعث کاهش صادرات این محصولات می شود. به این ترتیب با کاهش صادرات این محصولات نیز نرخ ارز افزایش پیدا می کند.

مدیرعامل اسبق بانک صادرات می گوید: کشور از طریق صادرات غیرنفتی به اندازه کافی ارز دارد که می تواند پاسخ گوی واردات باشد. اما مشکلی که تا کنون حل نشده است انتقال ارز حاصل از صادرات است. برای این موضوع ایران با اروپا وارد گفتگو شده است. اگر ایران می توانست با اروپا یا بعضی بانک های اروپایی به نتیجه برسد این قضیه حل می شد. کشور چین بانکی به نام کونلون تشکیل داده است که هیچ کاری جز کسب و کار ایران را انجام نمی دهد. یعنی فقط پول ایرانی ها را آنجا نگه می دارد و در نتیجه نمی تواند مشمول تحریم آمریکا شود. چون در آمریکا نه شعبه، نه سرمایه گذاری و نه مبادلات دلاری دارد. اگر اروپایی ها هم دست به تاسیس چنین بانکی بزنند که مثلا با یورو کار کند مشکل ما نیز حل می شود اما این نیز فقط منوط به بده بستان های سیاسی است. اروپایی ها هم تا از ایران امتیازی نگیرند چنین کاری نمی کنند. مذاکرات ادامه دارد فعال هم هست اما نتیجه معلوم نیست.
@shabcheragh_monthly