کمیل دهقانی. کارشناس ارشد اقتصاد از دانشگاهUPM مالزی. کدام نخبگان بر جامعه حکومت می‌کنند؟

کمیل دهقانی
کارشناس ارشد اقتصاد از دانشگاهUPM مالزی
کدام نخبگان بر جامعه حکومت می کنند؟
مروری کوتاه بر اندیشه های هایک
بر خلاف ادعای مترجم نا اگاه کتاب کارل پولانی , اندیشه های علمی هایک در محافل اکادمیک امروزه در حال گسترش روزافزون است. از اندیشه روانشناسی تکاملی هایک گرفته تا اندیشه عقلانیت محدود و نظم خودجوش او. تحقیقات ورنون اسمیت, پدر اقتصاد تجربی و برنده نوبل اقتصاد در اثبات اندیشه های هایک با رویکرد تجربی است. او در تحقیقاتش این فرضیه هایک که نهاد ها محصول کنش انسان هستند ولی محصول طراحی او نیستند را با رویکرد تجربی به اثبات رسانده است. همچنین او اندیشه دیگر هایک را که کارایی بازار نیازی به فروض حداکثری اطلاعاتی ندارند را ثابت کرده است. حتی می توان ادعا کرد تحقیقات اقتصاددان های نهادگرا از جمله الینور استروم دیگر برنده نوبل اقتصاد , در راستای پروژه تحقیقاتی هایک یعنی وجود نهاد های خوجوش حاصل از عمل انسان ولی بدون طراحی عامدانه انها می باشد. کتاب معروف راه بردگی هایک بیشتر سیاسی است و اگر کسی می خواهد به اندیشه های عمیق اقتصادی و اجتماعی او اگاه شود بهتر است دیگر اثار او از جمله کتاب فردگرایی و نظم اقتصادی و کتاب قانون و قانون گذاری و ازادی را مطالعه کند. گینیس اقتصاددان و ریاضی دان نئومارکیست امریکایی تمام استدلال های هایک در رد نظام متمرکز را معتبر می داند و فقط نقدهایک به دولت تنظیم گر را قبول ندارد.نوشته کارل پولانی نشان می دهد ایشان بکل از دعوای محاسبات سوسیالیستی بین میزس و هایک از یک طرف و اسکار لانگه از طرف دیگر بی خبر است وگرنه ادبیات مارکس را در سطحی ضعیف تر تکرار نمی کرد. برعکس تصور کسانیکه از تاریخ اقتصاد و عقاید اقتصادی بی اطلاع هستند اقتصاد نئوکلاسیک فرش قرمز برای اقتصاد سوسیالیستی پهن کرده بود. تا قبل از دهه نود اکثر اقتصاددانان به امکان و برتری اقتصاد مدل شوروی باور داشتند و این باور به خاطر مدل نظری انها بود . از جمله این اقتصاددانان پل ساموئلسن بود. این هایک و اتریشی ها بودند که مشکلات نظری مدل نئوکلاسیک اشاره کردند و انها را در اثار خود شرح دادند. دیدگاه اقتصادی انها دلالت بر این داشت که بحران های امروز جهانی هم بنوعی محصول ایده های سوسیالیستی است . یعنی اقتصاد مختلط. بانک مرکزی اساسا یک نهاد سوسیالیستی است که مهمترین نهاد اقتصادی یعنی پول را تحت کنترل خود دارد که این کنترل به اسم جلوگیری از هرج و مرج بازار اجرا می شود اما پیامد ناخواسته ان هرج و مرج در غالب بحران های مالی است. میزس گفته بود این نهاد سوسیالیستی هم همانند سایر نهاد های سوسیالیستی در نهایت شکست می خورد و این بحران ها درستی ایده او را نشان می دهد. هایک در تحقیقات پولی و چرخه تجاری خود دارای این پرسش بود که چگونه ممکن است اقتصادی با ثبات تورمی و رشد اقتصادی مناسب دچار بحران اقتصادی و مالی شود؟ او قبل از اولین بحران بزرگ مالی و اقتصادی جهان وقوع ان را پیش بینی کرده بود . یعنی در شرایطی که اقتصاد دارای ثبات تورمی و رشدی بود مشابه شرایط قبل از بحران 2008 که اکثر اقتصادانان جریان اصلی به ان دوران great moderation می گفتند.ایده های کارل پولانی خود اثبات کننده این امر است که سوسیالیست ها و نوزاد انها یعنی کمونیست ها همبند با ایده کنترل هستند. انها هرگز نمی توانند تصور کنند که در جامعه , انسان ها ازادانه و بدون کنترل مرکزی قادر به تمشیت امور خود هستند . در گزاره های توضیحی انها حتما باید کنترل کننده ای وجود داشته باشد. ان کنترل کننده یارئیس قبیله است یا فئودال است یا سرمایه دار یا دولت یا در نهایت دولت سوسیالیستی انها. مشخص است که این نگاه چه دیدی به انسان و جامعه دارد. انسان ها یعنی کسانی که در طول تاریخ همیشه کنترل شده اند و می شوند و امکان ندارد بدون کنترل مرکزی جامع بتوانند در صلح بزیند. بنابراین بر خلاف نقاب فریبنده جامعه محوری که بر صورت دارند, انها بسیار نخبه محور هستند. یعنی حیات جامعه به ذهنیات چند نخبه مرکزی وابسته است. بنابراین دیگر این پرسش که کدام نهاد غیر شخصی می تواند جامعه را بیشتر به خیر همگانی رهنمون شود بی معناست بلکه پرسش اساسی در این نگاه این است کدام نخبگان بر جامعه حکومت کنند؟ نخبگان سرمایه داری یا نخبگان سوسیالیستی. بنابراین ازادی از اساس برای این گروه بی معناست و بیشتر نقابی است برای سرکوب نخبگان خوب که می توانند بدرستی جامعه را هدایت کنند و صد البته این نخبگان خوب و درست اندیش و همه چیز دان افرادی چون مارکس, لنین , استالین, کارل پولانی و همه این طیف روشنفکران مغرور کمونیستی هستند که کاری جز انکار تاریخ و انسان و دستاورد های او ندارند. انها میل به قدرت طلبی خود را به انواع و اقسام گوناگون و هزاران رنگ و لعاب ترویج می کنند تا به هنگام رسیدن به قدرت از انسان مسلخگاه بسازند.
@shabcheragh_monthly