برسد به دست مداحان مجالس ترحیم.. ▪️دکتر فردین علیخواه (جامعه‌شناس)

برسد به دست مداحان مجالس ترحیم

▪️دکتر فردین علیخواه(جامعه‌شناس)

این جمله‌ها حاصل شرکت در چند مجلس ترحیم است: « دختر که بابا نداره یعنی هیچ چی نداره»، « دختر بدون بابا یعنی باغ بدون باغبون، باغ بدون باغبون جز گل پرپر چی داره؟»، « دختر بدون پدر چطوری می خواد زندگی کنه، گلی گم‌کرده‌ام می‌جویم او را»، « وای؛ دیگه بوی بابا توی خونه نیست»، « بعدازاین می گی کجایی بابا، کجایی تا سرمو بذارم روی شونه هات و گریه کنم»، « یتیمی بد دردیه، یتیم باید درداشو به کی بگه» و ...

بیایید با هم موقعیتی فرضی تصور کنیم. یکی از دوستانمان که مجرد است پدر یا مادرش را ازدست‌داده است و ما اتفاقی او را در خیابان می‌بینیم. سرمان را پایین می‌اندازیم تا نشان دهیم که چقدر از این حادثه ناراحتیم. بعد با او وارد صحبت می‌شویم: « تو دیگه بدبخت شدی، بدبخت روزگار، واقعاً می خوای بعدازاین چکار کنی؟ یه کم فکر کردی؟ نه فکر کردی؟ تو دیگه یتیم شدی، یتیم! می‌فهمی من چی می گم؟ تو می دونی یتیم بودن یعنی چی؟ بعد از این می ری خونه تنهای تنها هستی، دیگه تنها و بی‌کسی، همش به درودیوار خیره می شی، مثه دیوونه ها، با خودت حرف می‌زنی، احساس می‌کنی بدبخت‌تر از تو دیگه نیست، هیییییی! دنیا! بیچاره، خیلی دلم واست می سوزه!». جمله‌هایی که در ابتدا از مداحان آوردم نسخه یا شکل دیگری از همین موقعیت فرضی است. درواقع اثر هر دو بر بازماندگان یکی است و آن احساس فقدان تکیه‌گاه، در خود فرورفتن، احساس یأس و ناامیدی است.

تقریباً در همه جوامع و فرهنگ‌های دنیا، وقتی فردی یکی از وابستگان خود را از دست می‌دهد اطرافیان اش تلاش می‌کنند تا با جمله‌ها و رفتارهایشان، امید او را به زندگی تقویت کنند و زمینه آن را فراهم نمایند تا به شرایط عادی زندگی بازگردد. درواقع « دلداری دادن» یکی از مکانیسم‌های شناخته‌شدۀ اجتماع در مقابل افرادی است که سوگوارند. این امر چندان نیازی به اثبات ندارد. معمولاً همه ما به هنگام ورود به یک مجلس ترحیم، ضمن دست دادن با سوگواران، جمله‌هایی حاکی از سلامتی، طول عمر باعزت، صبر برای بازماندگان، و آرزوی رحمت الهی برای متوفی می‌نماییم. در کل جمله‌ها مثبت، و بیانگر تداوم زندگی است.

جدای از فرهنگ عمومی، امروزه در کشورهای توسعه‌یافته، روش‌های مختلفی برای کمک به اطرافیان و وابستگان فرد متوفی بکار گرفته می‌شود. هدف اصلی از به‌کارگیری این روش‌ها، کمک به وابستگان متوفی برای بازگشت به زندگی عادی و کسب امیدواری در طول زندگی است. چون فرض بر آن است که؛ برای مثال؛ درگذشت پدر یا مادر ممکن است شوکِ شدیدی بر فرزندان وارد آورد و درنتیجه لازم است تا با به‌کارگیری مکانیسم‌های مختلف، از شدت این شوک کاسته شود.

متأسفانه در بسیاری از مداحان این ذهنیت وجود دارد که درآوردن اشک حاضرین به هر قیمتی و با توسل به هر جمله‌ای، تضمین‌کننده رونق کسب‌وکار آنان و معیار موفقیت آنان در این شغل است. ولی بدیهی است که آنان نه در راستای فرهنگ عمومی ایرانی ؛ که تلاش می‌کند به بازماندگان متوفی دلداری دهد؛ و نه در راستای یافته‌های علوم جدید و نه همگام باتجربه دنیای جدید گام برمی‌دارند. آنان گویی به هیچ‌چیز جز اشک حاضرین فکر نمی‌کنند. آنان درواقع مداح اشک‌اند تا مداح امید!
مداحان عزیز مجالس ترحیم. به بازماندگان متوفیان امید به زندگی تزریق کنید. یادآوری مصیبت به مصیبت دیده هنر نیست.

🔺کانال: @fardinalikhah
🔺ارسال نظر: @alikhahfardin

@v_social_problems_of_iran