🔅 «کارورزی»؛ تعمیق بحران در تأمین اجتماعی. 🖋خسرو صادقی‌بروجنی

🔅 «کارورزی»؛ تعميق بحران در تأمين اجتماعی
🖋خسرو صادقی‌بروجنی

📍 سازمان تأمین اجتماعی به عنوان بزرگ‌ترین سازمان بیمه گر خاورمیانه، بیش از ۴۰ میلیون نفر بیمه شده اصلی و تبعی را تحت پوشش بیمه‌ای خود دارد. افراد شاغلی که توسط کارفرمای خود بیمه می‌شوند موظف هستند ۷ درصد از دستمزد خود را به عنوان حق بیمه به این سازمان بپردازند. از سوی دیگر کارفرما نیز ۲۰ درصد و دولت ۳ درصد از دستمزد نیروی کار را به عنوان حق بیمه کارفرما به سازمان تأمین اجتماعی می‌پردازند.
طی سال‌های اخیر کارگران بخش‌های مختلف مانند کارگران ساختمانی، نویسندگان، روزنامه نگاران و هنرمندان، قالیبافان، صیادان، رانندگان و باغداران که کارفرمای مشخص و ثابتی ندارند مشمول کمک‌های دولت شده‌اند و دولت متعهد شده تا سهم بیمه ۲۳ درصدی خود و کارفرمایان را برای آن‌ها بپردازد. از سوی دیگر مشاغل جدیدی تحت پوشش بیمه مشاغل سخت و زیان آور توسط سازمان تأمین اجتماعی بیمه شده‌اند و دولت تعهداتی را به منظور پرداخت بخشی از حق بیمه آن‌ها به این سازمان داده است.
انباشت تعهدات عقب مانده دولت به سازمان تامین اجتماعی که بالغ بر بیش از ۱۲۰ هزار میلیارد تومان است، این سازمان بیمه گر را در وضعیتی قرار داده است که رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور، «بحران صندوق‌های بازنشستگی» را در کنار بحران‌های «آب» و «محیط زیست»، بحران‌های سه گانه کشور معرفی کرده است.
«طرح کارورزی» یا «دستورالعمل اجرایی طرح کاروزی دانش آموختگان دانشگاهی» دی ماه سال گذشته در شورای عالی اشتغال به تصویب رسید و از اول تیرماه سال جاری به اجرا درآمده است. بر اساس جزئیات این طرح، قرار است فارغ التحصیلان دانشگاهی فاقد مهارت، به مدت ۴ تا ۶ ماه (که تا ۱۱ ماه قابل تمدید است) به عنوان «کارورز» در مراکز تولیدی یا خدماتی کار کنند و پس از طی کردن دوران «کارورزی» و در صورت موافقت کارفرما (که هیچ ضمانت اجرایی در این زمینه وجود ندارد) استخدام شوند.
«کارورز» در مدت فعالیت خود، دستمزدی معادل یک سوم کفِ دستمزد مشمولان قانون کار یعنی ۳۱۰ هزار تومان از دولت (و نه کارفرما) دریافت می‌کند. همچنین به منظور ایجاد انگیزه برای کارفرمایان، دو سال معافیت بیمه‌ای برای آن دسته از کارفرمایانی در نظر گرفته شده است که پس از طی دوره کارورزی، «کارورز» را استخدام کنند. طبیعی است که در دوره دوساله، دولت موظف به پرداخت سهم بیمه کارفرمایان به سازمان تأمین اجتماعی است.
طی مدتی که از تصویب و اجرای این طرح می‌گذرد، انتقادات زیادی از سوی فعالان اجتماعی به ویژه فعالان کارگری و دانشجویی و از منظرهای مختلف به آن وارد شده است. جدایِ از انتقاداتی از منظر حقوق و قانون کار، نادیده گرفتن ضعف نطام آموزشی و آدرس اشتباه دادن و ایجاد زمینه‌های بهره کشی از فارغ التحصیلان جوان، این طرح از منظر تحمیل بار اضافی بر دوش سازمان تأمین اجتماعی نیز مورد نقد است.
طی سال‌های گذشته بسیاری از نیروی کار که در بخش‌های مختلف بیمه شدند، به دلیل عدم پاسخگویی و انجام نشدن تعهدات دولت از پوشش بیمه‌ای محروم شدند. در این مورد می‌توان به «قطع خدمات بیمه‌ای سازمان تامین اجتماعی به بیش از ۶۰ هزار خانوار عضو صندوق حمایت از نویسندگان، روزنامه‌نگاران و هنرمندان به دلیل بدهی این صندوق به تامین اجتماعی» و عدم اقدام ضروری دولت در پرداخت دیون آن به سازمان تأمین اجتماعی اشاره کرد.
همچنین سهمینه بندی اولیه کارگران ساختمانی برای برخورداری از بیمه و پس از آن عدم اعلام سهمیه و محرومیت کارگران جدید از خدمات بیمه‌ای تأمین اجتماعی از جمله موارد قابل تأملی است که موجب می‌شود نسبت به تعهدات بیمه‌ای دولت در مورد کارورزان به دیده شک نگریست و احتمال داد آنچه در عمل اجرا می‌شود بار اضافی بر دوش سازمان تأمین اجتماعی، محرومیت بیمه‌ای، ارزان سازی و موقتی سازیِ بیشتر نیروی کار و در ‌‌‌نهایت «سرکار گذاشتن» فارع التحصیلان دانشگاهی به جای ایجاد مشاغل پایدار و «بیگاری به جایِ بیکاری» است.

#کارورزی
#بیگارورزی
#دانشگاه

🌐رسانه، شمایید
👈اگر نظرتان را جلب کرد، با دوستانتان به اشتراک بگذارید.
🌐جامعه‌شناسی علامه
https://t.me/joinchat/AAAAAD-FIxbY7Ab5PtgsmQ