✅حکمرانی تاجرباشی‌ها

✅حکمرانی تاجرباشی‌ها

در شماره یکشنبه 97.4.17 روزنامۀ شرق مصاحبه‌ای با محمد بحرینیان؛ پژوهشگر توسعه، انجام داده با عنوان «حکمرانی تاجرباشی‌ها» که بخشی از آن در زیر آمده است:

🔸باید این واقعیت را دید که ما مسئولان تصمیم‌گیر اقتصادی با سطح اهلیت حرفه‌ای بالا و کارآمد نداشته‌ایم. به‌جز چند دورۀ محدود، کشور ما نتوانسته افرادی با چنین اهلیتی را در اختیار داشته باشد. معتقدم وجه زیادی از تصمیم‌گیری‌های اقتصادی کشور، در 9 دهه گذشته به‌جز دوران‌های خاص منطبق بر عقل سلیم نبوده‌اند و به همین دلیل دُمَلِ عفونی این‌گونه اشتباهات اکنون سر باز كرده است.

🔸چرا کره پنج خودروساز دارد؟ چرا تلویزیون‌ساز آن‌ها فقط ال‌جی و سامسونگ است؟ عقل این کشورها نمی‌رسد مثل ما بیش از 34 واحد دارای پروانه بهره‌برداری تولید تلویزیون داشته باشند؟ کشورهای توسعه‌نیافته شرکت‌های کوتوله را لازم دارند که بتوانند هر زمان که می‌خواهند، از سوی تاجرباشی‌های مدرن و تبلیغات ظاهر‌فریب، آن‌ها را در کشور مصرف‌کننده، محور مقاصد خود کنند. دولت‌ ما هم یک صورت‌بندی عوام‌گرایانه درست می‌کند و می‌گوید نباید انحصار داشته باشیم. این قاعده را اقتصاد غرب هم رعایت نمی‌کند. ما در ایران 68 واحد خودروسازی داریم. این تعداد کارخانه‌ها پروانه بهره‌برداری دارند که عموم آن‌ها مونتاژکارند و بدون ارز نفتی قادر به بقا نیستند.

🔸در سال 1334 شمسی، شش داروسازی در ایران وجود داشت. در سال 1338، 20 داروسازی و درحال‌حاضر 160 داروسازی در کشور وجود دارد، و هنوز محتاج خارج هستیم. اما کشور سوئیس سه یا چهار داروسازی دارد. آلمان 10 تا 12 داروسازی دارد. در این قسمت هم مونتاژ‌کننده مواد اولیه وارداتی هستیم. در حال حاضر 453 واحد دارای پروانه در تولید آب‌میوه داریم. درد اینجاست که 580 واحد در دست اجرا هم داریم. 453 خط تولید همراه با خروج ارز وارد کرده‌ایم و قرار است 580 خط تولید دیگر هم به این تعداد اضافه شود. این واحدها نه‌تنها برای خطوط تولید خود ارز مصرف می‌کنند، بلکه با صرف دلار، پاکت آب‌میوه هم وارد می‌کنند تا بتوانند محصول خود را بسته‌بندی و به بازار عرضه کنند. این نامش تولید نیست. درد این است که از سال 1385 که کشور به تحریم رفته است تا سال 1396، یک‌میلیارد و 500 ‌میلیون دلار فقط برای واردات پاکت آب‌میوه هزینه کرده‌ایم. این نامش تولید نیست.

🔸خصوصی‌سازی هپکو درست نبوده و حتی ممکن است واحد مزبور را یک وارد‌کننده خریداری کرده باشد، زیرا واردکنندگان پوشش می‌خواهند؛ باید برای فعالیتشان پوستینی درست شود و در قالب این پوستین کار صورت گیرد.

🔸ما در استان یزد بحران آب داریم. 80 واحد کاشی‌سازی دارای پروانه بهره‌برداری داریم. تعداد واحدهای در دست اجرا نیز در این استان 96 واحد است. کاشی هم محصولی است که آب می‌خواهد.

🔸ما هیچ‌گاه کمبود منابع نداشته‌ایم؛ اما تا دلتان بخواهد، مواجه با اتلاف منابع بوده و هستیم. به ‌طور مثال در 57 سال گذشته به صورت مستقیم هزارو 930 میلیارد دلار منابع ارزی داشته‌ایم. که حدود 71 درصد این منابع ارزی از سال 1384 تا انتهای سال 1395 بوده است. حال سؤال این است که چرا با این محدودیت‌ها مواجه هستیم؟ واقعیت این است که با این تعداد واحدهای ارزخوار مثلا 161 واحد دارای پروانه بهره‌برداری تولید موتورسیکلت و 58 واحد در دست اجرا یا بیش از 950 واحد تولید فرش ماشینی، اگر منابع «فدرال رزرو» هم فراهم باشد، احتمالاً با کمبود منابع ارزی روبه‌رو خواهیم بود.

🔸دولت‌ها عاشق کارهای عمرانی هستند. چرا؟ چون مجرایی ایدئال برای هزینه‌کردن وجوه دولتی بوده و مستلزم هیچ ریسکی نبوده و در عموم موارد حتی یک مقدار حداقلی تلاش فکری و ذهنی هم نیاز ندارند! و شکست آن‌ها هم به چشم نمی‌آید و دولت را در معرض تیررس قرار نمی‌دهد.

لینک دسترسی به متن کامل مصاحبه:
goo.gl/UkyFx9

🔰از کانال سیاست گذاری اجتماعی

🌐شبکه جامعه شناسی علامه
@Atu_sociology