🔸 پس از ۷۰ سال کجا ایستاده‌ایم؟. (بازخوانی هفتاد سال برنامه‌ریزی توسعه در ایران)

🔸 پس از ۷۰ سال کجا ایستاده‌ایم؟
(بازخوانی هفتاد سال برنامه‌ریزی توسعه در ایران)
🖋 عباس قایمالصباحی؛ معاون اسبق سازمان برنامه و بودجه

🔴 در سال ۱۳۴۰ از رشته‌ی آبیاری و آبادانی دانشگاه تهران فارغ‌التحصیل شدم و بلافاصله به عنوان کارشناس طراح شبکه‌های آبیاری و زهکشی در بنگاه مستقل آبیاری به خدمت مشغول شدم. در سال ۱۳۴۷ به مدیریت منابع آب سازمان برنامه منتقل شدم.

🔴 تا سال ۱۳۷۰ که از خدمات دولتی بازنشسته شدم، سمت مشاور سازمان برنامه و بودجه را داشتم. در فاصله‌ی سال‌های ۱۳۶۵ تا ۱۳۷۵ مدیریت اجرائی طرح جامع آب کشور را عهده‌دار بودم. دوره‌ی ریاست مهندس سحابی در سازمان برنامه زمینه‌ی آشنایی و رفاقت نزدیک با ایشان شد. در دوره‌ی ریاست مهندس سحابی، من معاون برنامه‌ریزی و قائم‌مقام بودم.

🔴 به طور خلاصه وقتی فاصله‌ی اجرای پنج برنامه‌ی عمرانی پیش از انقلاب را ارزیابی کنیم ملاحظه می‌شود که نسبت به زمان و هزینه‌های مصرف شده در مقایسه با کشورهائی مثل کره جنوبی، مالزی و ترکیه که از ما عقب‌تر بودند، نتیجه‌ی مطلوب حاصل نشده است.

🔴 پس از پیروزی انقلاب در بهمن ۱۳۵۷، هیچ‌یک از نهادهای حاکمیت و هیچ‌کدام از مسؤولان کشور آمادگی ارائه‌ی الگو و مدیریت توسعه‌ی کشور را نداشتند و جهت‌گیری توسعه پس از انقلاب مشخص نبود. در مجموع فضای فکری غالب و جهت‌گیری کلّی جامعه مبین سابقه‌ی چپ‌روی و دولتی کردن و تمرکز بیش از پیش بود. از سوی دیگر برنامه‌ی ششم عمرانی پیش از انقلاب که صرف‌نظر از جنبه‌های آمرانه و فراتر از ظرفیت بودنش، حاصل سی سال تجربیات مثبت و منفی پنج برنامه‌ی قبلی و عصاره‌ی توان کارشناسی مملکت بوده که به علت شرایط انقلابی کشور به تصویب و اجرا نرسیده و روی زمین مانده بود.

🔴 احساس ثروتمند بودن کشور که همواره در تصور و پیش فرض اکثر دولت‌مردان ما پس از انقلاب بوده است، صدمات جبران‌ناپذیری در رشد توسعه‌ی کشور داشته است. درآمد سرانه‌ی ایران را با سایر کشورها (مثلاً ترکیه) مقایسه کنید ملاحظه می‌فرمائید که کشور فقیری هستیم اگر این احساس وجود نداشت خیلی به نفع توسعه‌ی کشور بود. چه لزومی داشت در یک کشور فقیر پلیس راهنمائی در بنز الگانس بنشیند؟

🔴 یادآوری می‌کنم تجربیاتی که طی ربع قرن حضور در بخش خصوصی و موانع و تنگناهای توسعه کسب کرده‌ام، کمتر از سی سال تجربیاتم در بخش دولتی نیست. اگر دوباره به سازمان برمی‌گشتم دید بازتری داشتم. چون در عمل موانع و مشکلات توسعه را شناختم. این شناخت را در بخش دولتی نمی‌توان به دست آورد. حقیقتاً اگر بخش خصوصی را مشارکت ندهیم و حرف‌هایشان را نشنویم، به هیچ نتیجه‌ای نخواهیم رسید.

🔴 این بزرگ‌ترین توصیه‌ی بنده است که اجماع در استراتژی‌های کلّی نیازمند گفتگوی ملی است و برنامه‌ریزی پس از این مرحله جای دارد. / ایران‌فردا

💡#رسانه شمایید. اگر می‌پسندید، برای دوستان‌تان بفرستید.

🌐 شبکه جامعه‌شناسی علامه
@Atu_Sociology