✅ماجرای توزیع ارز و دولت رفاه پنهان

✅ماجرای توزیع ارز و دولت رفاه پنهان

در شمارۀ 97.4.21 روزنامۀ شرق یادداشتی از غلامحسین دوانی دربارۀ چالش قیمت ارز منتشر شده است. پیشتر در این کانال یادداشتی تحت عنوان «تسهیلات بانکی و دولت رفاه پنهان» منتشر شد. دولت رفاه پنهان معرّف جهت‌گیری اقدامات دولت به سمت تأمین منافع طبقات بالا است. یادداشت دوانی نمونه‌های دیگری از این مناسبات را نشان داده است. بخش‌هایی از این یادداشت در ادامه آمده است.

🔸دولت در سه سال گذشته روزانه به بيش از ۷۰۰ صرافي داراي مجوز در سراسر کشور، حدود ۲۰ ميليون دلار ارز نقدی پرداخت کرده تا با توزيع بين متقاضيان، نرخ ارز را در بازار ثابت نگه دارد. اما صرافي‌هاي بانک‌هاي خصوصي که بيشترين ارز را دريافت کرده بودند، عمده اين ارز را در اختيار سهامداران عمده خود و خواص مرتبط با آن‌ها قرار می‌دادند. اين سياست از زمان رياست‌جمهوري احمدي‌نژاد آغاز شد و در دولت روحاني بعد از مدتي توقف، دوباره آغاز شد؛ توزيع پول، ثروت و رانت بين گروهي ازجمله فرزندان برخي وزرا و وکلا که موفق شده بودند با نزديکي به مراکز قدرت، مجوز صرافي بگيرند. در حالي که دولت مي‌توانست همين مبالغ را از طريق سيستم بانکي و با ثبت دقيق اطلاعات متقاضيان توزيع کرده و جريان گردش پول را کنترل کند، اما دولت توزيع و فروش ارز خارج از سيستم بانکي را ترجيح مي‌دهد؛ براي اينکه مقصد پول‌ها و خريداران واقعي ناشناس بماند.

🔸اتفاقات دي‌ماه سال گذشته گروه بزرگي از ثروتمندان و به‌ویژه کساني که با رانت‌خواري، صاحب ثروت‌هاي هنگفت شده بودند و آن را در معرض خطر مي‌ديدند، به فکر انداخت تا بخش مهمي از پول‌ها را به ترکيه، گرجستان، امارات، مالزي، مالت، کانادا و... منتقل کنند. در نتيجه، ميزان تقاضاي ارز به‌شدت افزايش يافت. از طرف ديگر، تهديد ترامپ به خارج‌شدن از برجام و استقرار مجدد تحريم‌ها، تقاضاي دريافت ارز را چندين برابر کرد.

🔸با افزايش سرسام‌آور قيمت دلار، جهانگيري در اقدامي ضربتي، نرخ دلار را 4200 تومان اعلام کرد. دولت اعلام کرد به واردکنندگان کالا و خدمات، دلار را به همان قيمت تک‌نرخي واگذار مي‌کند. صاحبان ثروت‌هاي ميلياردي بلافاصله شروع به تأسيس شرکت‌هاي بازرگاني و ثبت سفارش کردند. روند تأسيس شرکت و انتشار آگهي در روزنامه رسمي دولت و همچنين ثبت سفارش به طور معمول و در شرايط عادي حدود 6 ماه زمان مي‌برد و جالب است که به محض بازشدن درهاي خزانه بانک مرکزي در همان روزها اين روند به یک روز کاهش يافته و با صرف‌کردن چند سکه بيشتر مي‌توان اين روند را به نيم‌ساعت هم تقليل داد. در شش ماه گذشته به اين ترتيب بيش از ۲۰ ميليارد دلار ارز از خزانه بانک مرکزي به متقاضيان واردات بابت ثبت سفارش کالاهايي که اساساً با افزايش قيمت صوري همراه يا تخصيص ارز به متقاضياني که يا هيچ کالايي وارد نخواهند کرد يا اينکه کالاي وارداتي را با احتساب قيمت آن به ارز آزاد روانه بازار مي‌کنند، اختصاص داده شد.

🔸بعد از ورود سونامي نقدينگي به بازار طلا و ارز و افزايش سرسام‌آور قيمت‌ها دولت بانک‌ها را مخير کرد که به سپرده‌هاي بلندمدت سود 20درصدي پرداخت کنند. اما نکته جالب بخش‌نامه جديد حذف سپرده‌هاي کمتر از صد ميليون تومان از دريافت سود 20درصدي بود. به عبارت ديگر دولت با اين بخش‌نامه عملاً سود سپرده‌هاي افراد کم‌بضاعت را از آن‌ها دريغ کرد و فقط افراد ثروتمندتر را مستحق دريافت سود سپرده دانست؛ سياستي که گوياي نگرش خاص دولت و عنايت ويژه به رانت‌خواران و عليه طبقات فرودست جامعه بود. این در حالي است که 110 هزار ميليارد تومان معوقات بانکي در دست فقط 108 نفر است.

لینک دسترسی به متن کامل یادداشت:
goo.gl/sSJucf

🔰از کانال سیاست گذاری اجتماعی

🌐شبکه جامعه شناسی علامه

@Atu_sociology