🔅 تسخیر دولت. 🖋 رضا امیدی

🔅 تسخیر دولت
🖋 رضا امیدی

📍 آدام اسمیت در کتاب «ثروت ملل» بحثی دارد با این مضمون که اشخاص و سرمایه‌داران هم‌صنف به‌ندرت دور هم جمع می‌شوند، اما حتی در زمان خوشگذرانی و تفریح هم در حال توطئه علیه منافع عمومی در راستای منافع خودشان هستند. ازاین‌رو همیشه مراقب آن‌ها باشید و اجازه ندهید در حوزۀ سیاست‌گذاری مداخله کنند.

🔸حال وضعیت ایران را ببینید. اتاق بازرگانی همواره نقش اساسی در تصمیم‌گیری دولت‌ها داشته است، تاجایی‌که در دولت اول روحانی، رییس اتاق بازرگانی بر مسند معاونت اقتصادی رییس‌جمهور تکیه زد. شورای گفتگوی دولت و بخش خصوصی که در دولت احمدی‌نژاد تأسیس شده بود، در دولت روحانی فعال شد و انواعی از مقررات‌زدایی‌ها و تعرفه‌گذاری‌ها را به نفع منافع بازرگانان/ واردکنندگان (نه تولیدکنندگان) تنظیم کرد. همین تجار و بازرگانان با ایجاد فدراسیون‌هایی ذیل اتاق بازرگانی، سعی کردند تمام اصناف و انجمن‌های فنی و مهندسی، پیمانکاری، و تولیدی را نیز تحت اتاق بازرگانی سازمان‌دهی کنند؛ اقدامی که به تعبیر تولیدکنندگان با هدف تضعیف و تحقیر تولید انجام شد، چراکه چگونه ممکن است منافع افرادی تاجرپیشه که همۀ تأکیدشان بر واردات کالا بوده، با تولیدکنندگان همسو شود؟

🔸در سازمان تأمین اجتماعی، سطوح مختلف مدیریتی به یک تیم پزشکی واگذار شد تا منافع عمومی را فدای منافع صنفی پزشکان کند. بسیاری از مالکان بیمارستان‌های خصوصی، سهامداران شرکت‌های داروسازی، و صاحبان شرکت‌های انحصاری واردات تجهیزات پزشکی بخش‌های سیاست‌گذاری حوزۀ بهداشت و درمان را فتح کردند و منابع عظیم طرح تحول سلامت را در راستای منافع خود به ناکارآمدترین شکل ممکن هزینه کردند تا طرحی که می‌توانست حوزۀ سلامت را به سروسامانی برساند، به یکی از چالش‌های جدی این حوزه بدل شود. این طرح آنچنان منافعی را برای این صنف ایجاد کرده که هر نوع مواجهه برای اصلاح آن با یک تقابل تمام‌عیار با این صنف همراه خواهد بود.

🔸افرادی که مالک، سهامدار، یا عضو هیئت مدیرۀ شرکت‌های پیمانکاری، شرکت‌های واردکنندۀ کالاهای اساسی، و کارخانه‌ها و صنایع مختلف بودند در سطوح‌مدیریتی وزارتخانه‌های عمرانی و صنعتی و کشاورزی قرار گرفتند.

🔸نکتۀ جالب این است که طراحان اصلی سیاست‌های دولت در حوزۀ اقتصادی، مدافعان نظام آدام اسمیتی هستند. این‌ها اگر همین یک جمله را از کتاب ثروت ملل به‌کار می‌گرفتند، بسیاری از «ممکن‌ها» را اینگونه «ناممکن» نمی‌کردند.

🌐 شبکه جامعه‌شناسی علامه
@Atu_Sociology